બેંક લોનના પૈસા ન ચૂકવ્યા તો પણ ડિફોલ્ટરને મળે છે આ 8 અધિકાર, રિકવરી એજન્ટ હેરાન ન કરી શકે

નવી દિલ્હીઃ વધતી મોંઘવારી સાથે આપણી જરૂરીયાત પણ વધી ગઈ છે. તેવામાં એક પગાર કે એક આવકથી બધુ પૂરુ કરવું સંભવ નથી. ઘણીવાર આપણે બેંકમાંથી લોન લેવાની જરૂર પડે છે. ક્રેડિટ કાર્ડ, પર્સનલ લોન, હોમ લોન, કાર લોન વગેરે માટે લોકો દર મહિને  EMI ભરે છે. ઘણીવાર આપણે  EMI ભરવામાં ચૂકી જઈએ કે પૈસાની સમસ્યાને કારણે હપ્તો ભરી શકતા નથી. આ કિસ્સામાં બેંક રિકવરી એજન્ટોને નોકરી પર રાખે છે. આ એજન્ટો ખૂબ જ કડક વર્તન કરે છે. આ કારણે, દેવાદારોએ આત્મહત્યા પણ કરી છે. જો તમે બેંક પાસેથી લોન લીધી હોય અને તે ચૂકવી ન શકો તો પણ, બેંક કર્મચારીઓ તમારી સાથે અસભ્ય વર્તન કરી શકતા નથી. સરકારે ઉધાર લેનારાઓને કેટલાક અધિકારો પણ આપ્યા છે.

ગોપનીયતાનો અધિકાર
તમને ગોપનીયતાનો અધિકાર છે. રિકવરી એજન્ટો તમારી લોન અંગે બીજા કોઈની સાથે ચર્ચા કરી શકતા નથી. જો તે તમારા પડોશીઓ અથવા સહકાર્યકરોને તમારા દેવા વિશે કહેવાની ધમકી આપે, તો ગભરાશો નહીં. જો તે આવું કરે છે, તો તમે તેની વિરુદ્ધ બેંકમાં ફરિયાદ નોંધાવી શકો છો.

સૂચના મેળવવાનો અધિકાર
જો તમે બાકી રકમ ચૂકવી ન શકો, તો બેંક તમને સીધા ગુનેગાર બનાવી શકશે નહીં. બાકી રકમ મેળવવા માટે બેંકે યોગ્ય પ્રક્રિયાનું પાલન કરવું પડશે. જો તમારો EMI 90 દિવસ સુધી બાકી રહે છે, તો બેંક આવા ઉધાર લેનારને નોન પરફોર્મિંગ એસેટ (NPF) માં મૂકે છે. આવા કિસ્સામાં, ધિરાણકર્તાએ 60 દિવસની મુદત સાથે નોટિસ જારી કરવી પડશે. કોઈપણ ડિફોલ્ટરને આટલો સમય આપવો જરૂરી છે.

આ પણ વાંચોઃ 50 હજારના પગારમાં પણ પૂરુ કરી શકો છો ખુદના ઘરનું સપનું, આ રીતે કરો પ્લાનિંગ

સંપત્તિ વેચતા પહેલા માહિતી આપવી પડશે
જો કોઈ ઉધાર લેનાર હોમ લોન કે કાર લોન લે છે. જો તે સતત 3 થી વધુ EMI ચૂકવતો નથી અને ચુકવણી કરવામાં નિષ્ફળ જાય છે, તો બેંક તેની સંપત્તિ વેચી શકે છે. જોકે, બેંકે મિલકત વેચતા પહેલા જાહેર સૂચના આપવી પડશે. આ 30 દિવસ અગાઉ આપવું જોઈએ.

વાજબી કિંમત મેળવવાનો અધિકાર
જો ઉધાર લેનાર ભંડોળ ચૂકવવામાં અસમર્થ હોય, તો બેંક બાકી રકમ ચૂકવવા માટે સંપત્તિની હરાજી કરે છે. આ કરતા પહેલા પણ, બેંકે ઉધાર લેનારને નોટિસ આપવી જરૂરી છે. આમાં, બેંક દ્વારા નક્કી કરાયેલી સંપત્તિના મૂલ્ય વિશે માહિતી આપવામાં આવી છે. તેમાં અનામત કિંમત, હરાજીની તારીખ અને સમય જેવી માહિતી પણ શામેલ છે. જો ઉધાર લેનારને લાગે કે મિલકત ઓછી કિંમતે હરાજી થઈ રહી છે, તો તે વાંધો ઉઠાવી શકે છે. તે સારી ઓફર લાવીને અને બેંકને તેનો નિર્ણય બદલવા માટે મનાવીને પોતાના મુદ્દાને યોગ્ય ઠેરવી શકે છે.

સાંજે 7 વાગ્યા પછી એજન્ટો સંપર્ક કરી શકાતા નથી
રિકવરી એજન્ટો સવારે 7 થી સાંજે 7 વાગ્યાની વચ્ચે તમારો સંપર્ક કરી શકે છે. આ પછી તે તમને ફોન કરી શકશે નહીં. જો તમારા કામના કલાકો અથવા કામકાજની પાળી પરવાનગી ન આપે તો આ સમયની બહાર તમારો સંપર્ક કરી શકાય છે.

કોઈના મૃત્યુ પર
જો તમારા પરિવારમાં કોઈનું મૃત્યુ થાય કે આવી કોઈ ઘટના બને, તો તમે એજન્ટને થોડા દિવસો માટે ફોન ન કરવા કે ન આવવા માટે કહી શકો છો.

આ પણ વાંચોઃ પતિ, દીકરો કે દીકરી? માતાની સંપત્તિ પર પ્રથમ હક કોનો? અડધું ભારત આ વાતથી છે અજાણ

તમે વાત કરવા માટે સમય અને સ્થળ જાતે પસંદ કરી શકો છો
તમે રિકવરી કોલ્સ પ્રાપ્ત કરવા માટે સ્થળ અને સમય પસંદ કરી શકો છો. તમે તેમને કોઈ ચોક્કસ સ્થળ કે સમયે ફોન ન કરવા વિનંતી પણ કરી શકો છો. ઉદાહરણ તરીકે, જો તમે કામ પર ફોન કોલ લેવા માંગતા ન હોવ, તો એજન્ટ અથવા બેંકમાં અપીલ કરો. ધ્યાનમાં રાખો, તેઓ તમારી વિનંતી અથવા અપીલનો ફક્ત ત્યાં સુધી જ સ્વીકાર કરશે જ્યાં સુધી તેમને લાગે કે તમે તેમને ટાળી રહ્યા નથી.

કોઈપણ સમસ્યાના કિસ્સામાં, તમે બાકી EMI નો વિકલ્પ પસંદ કરી શકો છો.
EMI ચૂકવવાની બે રીતો છે - એડવાન્સ અને બાકી રકમ. સામાન્ય રીતે, લોન લેનારાઓ એડવાન્સ EMI ચૂકવે છે, પરંતુ જો જરૂર પડે, તો તમે બાકી EMI પણ ચૂકવી શકો છો. લોનના હપ્તાની તારીખ સામાન્ય રીતે મહિનાની શરૂઆતમાં હોય છે, તેને એડવાન્સ EMI કહેવામાં આવે છે. જો તમે મહિનાના અંતે હપ્તો ચૂકવો છો, તો તેને બાકી EMI કહેવામાં આવે છે.

એજન્ટ વિરુદ્ધ કાર્યવાહીની જોગવાઈ
રિકવરી એજન્ટ તરફથી કરવામાં આવેલી ભૂલ માટે રિકવરી એજન્સી પર પ્રતિબંધ લગાવવાની જોગવાઈ છે. વારંવાર ફરિયાદ મળવા પર બેંક તેની વિરુદ્ધ કાર્યવાહી કરી શકે છે.