ચોમાસાની સૌથી ખતકનાક આગાહી, ગુજરાતમાં આ વર્ષે ક્યારે શરૂ થશે ચોમાસું, કેટલો પડશે વરસાદ?

ભારતીય હવામાન વિભાગ (IMD)એ દાવો કર્યો છે કે આ વખતે ચોમાસું સામાન્ય કરતાં સારું રહેશે. જૂનથી સપ્ટેમ્બર સુધી સારો વરસાદ પડશે. વિભાગના જણાવ્યા અનુસાર, આ વખતે સામાન્ય કરતાં 105% વરસાદની સંભાવના છે, જે ખેડૂતો અને ખેતી માટે સારો સંકેત છે. IMD અનુસાર 2025માં 105 ટકા એટલે કે 87 સેમી વરસાદની સંભાવના છે. ચોમાસાની સિઝન 4 મહિના સુધી ચાલે છે, જેના માટે લાંબા ગાળાની સરેરાશ (LPA) 868.6 mm એટલે કે 86.86 cm છે. આનો અર્થ એ છે કે આટલો વરસાદ સમગ્ર સિઝન દરમિયાન કુલ મળીને પડવો જોઈએ.

આ વર્ષે ચોમાસું સામાન્ય રહેશે અને ચાર મહિનાની લાંબાગાળાની સરેરાશમાં દેશભરમાં 103 ટકા જેટલો વરસાદ થવાની શક્યતા છે. એટલે કે ચોમાસું સારું રહેવાની શક્યતા છે. હવામાન વિભાગે 15 જૂનના રોજ જારી કરેલા પૂર્વાનુમાનની સાથે એક નક્શો પણ જારી કર્યો છે તે પ્રમાણે કયા રાજ્ય અને કયા વિસ્તારોમાં કેટલો વરસાદ થશે તેની માહિતી પણ આપી છે. જોકે, મે મહિનામાં ફરીથી હવામાન વિભાગ ચોમાસાનું અપડેટ પૂર્વાનુમાન જારી કરશે.

જે રાજ્યોમાં સામાન્ય કરતાં વધુ વરસાદની આગાહી કરવામાં આવી છે તેમાં રાજસ્થાન, મધ્યપ્રદેશ, ઓડિશા, મહારાષ્ટ્ર, ઉત્તર પ્રદેશ, છત્તીસગઢ, મરાઠવાડા, પશ્ચિમ બંગાળ અને તેલંગાણાનો સમાવેશ થાય છે. જે રાજ્યોમાં સામાન્ય કરતાં ઓછા વરસાદની આગાહી કરવામાં આવી છે તેમાં જમ્મુ અને કાશ્મીર, બિહાર, તમિલનાડુ, લદ્દાખ અને પૂર્વોત્તર રાજ્યોનો સમાવેશ થાય છે. સામાન્ય રીતે ચોમાસું 1 જૂનની આસપાસ કેરળમાં પ્રવેશે છે. ચોમાસું સામાન્ય રીતે 15-25 જૂનની વચ્ચે આવે છે. 4 મહિનાની સિઝન પછી, ચોમાસું સપ્ટેમ્બરના છેલ્લા અઠવાડિયામાં રાજસ્થાન થઈને પીછેહઠ કરે છે.

ભારતમાં ચોમાસાની શરૂઆત કેરળમાંથી થાય છે અને 1 જૂન દેશમાં ચોમાસું બેસવાની આધિકારિક તારીખ છે. કેરળમાં ચોમાસું શરૂ થયા બાદ ગુજરાત સુધી પહોંચતા સામાન્ય રીતે 15થી 20 દિવસ જેટલો સમય લાગે છે.  આ વર્ષે જૂનથી લઈને સપ્ટેમ્બર એમ ચાર મહિનાના લાંબાગાળા દરમિયાન 105 ટકા જેટલો વરસાદ થવાની શક્યતા છે. એટલે કે દેશમાં સરેરાશ કરતાં પણ વધારે વરસાદ થવાની શક્યતા છે.

હવામાન વિભાગે જાહેર કરેલા નક્શા પ્રમાણે આગામી ચોમાસામાં ગુજરાતમાં સરેરાશ કરતાં વધારે વરસાદ થવાની શક્યતા છે. ગુજરાતમાં ચોમાસાને લઈને હવામાન વિભાગે મોટી આગાહી કરી છે. આ વર્ષે ગુજરાતમાં ચોમાસું કેવું રહેશે. હવામાન વિભાગના કહેવા પ્રમાણે 59 ટકા જેટલી એવી શક્યતા છે કે આ વર્ષે દેશના મોટા ભાગના વિસ્તારોમાં સરેરાશ કરતાં વધારે વરસાદ થશે.

વિભાગના જણાવ્યા અનુસાર મે અને જૂનમાં ગરમીનું મોજું ચાલુ રહેશે. તે જ સમયે, અલ નીનોની કોઈ શક્યતા નથી. હાલમાં ગરમીનું મોજુ ચાલુ રહેશે જેના કારણે વીજળી અને પાણીની માંગમાં વધારો થશે. ભારતમાં 52 ટકા કૃષિ ક્ષેત્ર ચોમાસા પર નિર્ભર છે. આવી સ્થિતિમાં ખેડૂતો માટે આ રાહતના સમાચાર છે. અલ નીનોના કારણે સમુદ્રનું તાપમાન 3-4 ડિગ્રી વધે છે. જેના કારણે ઓછા વરસાદવાળા વિસ્તારોમાં વધુ વરસાદ અને વધુ વરસાદવાળા વિસ્તારોમાં વધુ વરસાદ પડે છે. અલ નીનોની અસરને કારણે ભારતમાં ચોમાસું નબળું રહ્યું છે.

ભારતમાં 70 ટકા વરસાદ ચોમાસા દરમિયાન થાય છે. દેશના 70-80 ટકા ખેડૂતો વરસાદ માટે ચોમાસા પર નિર્ભર છે. વધુ કે ઓછો વરસાદ ઉપજને અસર કરે છે. અર્થતંત્રમાં કૃષિ ક્ષેત્રનો ફાળો 20 ટકા છે. અડધી વસ્તી કૃષિ ક્ષેત્રમાં કાર્યરત છે. સારો વરસાદ એટલે સારી આવક. 2020 થી 2024ની વાત કરીએ તો સ્કાયમેટની આગાહી ફરી એકવાર સાચી સાબિત થઈ છે.

2024માં, IMDએ 106 ટકા વરસાદની આગાહી કરી હતી અને સ્કાયમેટે 102 ટકાની આગાહી કરી હતી, પરંતુ વરસાદ 108 ટકા હતો. સ્કાયમેટે 2023માં 94 ટકા વરસાદની આગાહી કરી હતી અને વરસાદ પણ એટલો જ હતો. IMDએ 96 ટકા વરસાદની આગાહી કરી હતી. 2021 માં, IMD એ 98 ટકા વરસાદની આગાહી કરી હતી, પરંતુ વરસાદ 99 ટકા હતો.