୨ ମିନିଟରେ ଜାଣନ୍ତୁ ଖାଇବା ତେଲରେ ମିଶ୍ରଣ ହୋଇଛି ନା ଏହା ଶୁଦ୍ଧ, FSSAI କହିଲା ଏହି ସହଜ ଟ୍ରିକ୍

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: Cooking Oil Quality Test, Edible Oil: ସୋରିଷ ତେଲ (Mustard Oil) ହେଉଛି ଭାରତରେ ରନ୍ଧନ ତେଲ ମଧ୍ୟରୁ ଅନ୍ୟତମ । ସମ୍ପ୍ରତି, ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପ୍ରକାରର ଖାଇବା ତେଲ ( Edible Oil) ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଛି, କିନ୍ତୁ ସୋରିଷ ତେଲ ମୁଖ୍ୟତଃ ବୃହତ ଜନସଂଖ୍ୟା ଦ୍ୱାରା ବ୍ୟବହୃତ ହେଉଛି । ବିଶେଷକରି ଆଜି ବି ଗାଁରେ କେବଳ ସୋରିଷ ତେଲ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ । ଏହା ସହିତ ସମୟ ସମୟରେ ଅନେକ ଗବେଷଣା କରାଯାଏ ଓ ଏହି ଗବେଷଣାରୁ ଜଣାପଡିଛି ଯେ, ସୋରିଷ ତେଲ ବ୍ୟବହାର କରିବା ଦ୍ୱାରା ଅନେକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଉପକାର ହୋଇଥାଏ । କିନ୍ତୁ, ଆଜିକାଲି ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଖାଦ୍ୟ ସାମଗ୍ରୀ ପରି ସୋରିଷ ତେଲରେ ମଧ୍ୟ ମିଶ୍ରଣ କରାଯାଉଛି ଓ ବଜାରରେ ନକଲି ସୋରିଷ ତେଲ ବିକ୍ରି ହେଉଛି । ଯାହା ଆମ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଉପରେ ଖରାପ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଥାଏ ।

ଆହୁରି ମଧ୍ୟ ରନ୍ଧନ ତେଲର ଗୁଣବତ୍ତା ନିଶ୍ଚିତ କରିବା ଏକ କଷ୍ଟସାଧ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟ । ବିଶେଷକରି ଯେତେବେଳେ ସୋରିଷ ତେଲ କଥା ଆସେ ଏହି ରନ୍ଧନ ତେଲରେ ମିଶ୍ରଣ କରିବା ସହଜ ଅଟେ । ଆର୍ଗେମୋନ ତେଲ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ନିମ୍ନ ମାନର ତେଲ ସୋରିଷ ତେଲରେ ମିଶ୍ରଣ କରାଯାଇଥାଏ, ଯାହା ତେଲର ପୁଷ୍ଟିକର ଗୁଣ, ଗୁଣବତ୍ତା ଏବଂ ଶୁଦ୍ଧତାକୁ ହ୍ରାସ କରିଥାଏ । ତଥାପି, ମିଶ୍ରଣ ଯୋଗୁଁ ତେଲର ପରିମାଣ ବଢ଼ିଯାଇଥାଏ । କିନ୍ତୁ ବର୍ତ୍ତମାନ ଆପଣଙ୍କୁ ବ୍ୟସ୍ତ ହେବାର ଆବଶ୍ୟକତା ନାହିଁ କାରଣ ଆଜି ଆମେ ଆପଣଙ୍କୁ କିଛି ଉପାୟ କହିବୁ, ଯାହା ଦ୍ୱାରା ଜାଣି ପାରିବେ ଯେ ଆପଣଙ୍କ ସୋରିଷ ତେଲ ଅସଲି ନା ନକଲି ।

ଫ୍ରିଜିଂ ପରୀକ୍ଷା

ଯଦି ଆପଣ ଜାଣିବାକୁ ଚାହାଁନ୍ତି ଯେ ଆପଣ କିଣିଥିବା ତେଲ ଶୁଦ୍ଧ ନା ନକଲି ନାହିଁ, ତେବେ ଆପଣ ଏଥିପାଇଁ ଏକ ଫ୍ରିଜିଂ ପରୀକ୍ଷା କରିବା ଉଚିତ୍ । ଫ୍ରିଜିଂ ପରୀକ୍ଷା କରିବାକୁ ଏକ ପାତ୍ରରେ ଟିକେ ସୋରିଷ ତେଲ ରଖନ୍ତୁ । ଏହା ପରେ ପାତ୍ରକୁ କିଛି ଘଣ୍ଟା ଫ୍ରିଜରେ ରଖନ୍ତୁ । କିଛି ସମୟ ପରେ ଯାଞ୍ଚ କରନ୍ତୁ ଓ ଯଦି  ତେଲରେ ଜମାଟ ବାନ୍ଧିବା କିମ୍ବା ଧଳା ଦାଗ ଦେଖିବା ଆରମ୍ଭ କରନ୍ତି ତେବେ ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ତେଲରେ ମିଶ୍ରଣ ହୋଇଛି ଏବଂ ଏହି ସୋରିଷ ତେଲ ନକଲି । 

ରବିଙ୍ଗ ଟେଷ୍ଟ

ରବିଂ ଟେଷ୍ଟ ମାଧ୍ୟମରେ ଆପଣ ମଧ୍ୟ ପରୀକ୍ଷା କରିପାରିବେ ଯେ ସୋରିଷ ତେଲରେ କୌଣସି ପ୍ରକାରର ମିଶ୍ରଣ କରାଯାଇଛି କି ନାହିଁ । ଏଥିପାଇଁ ଆପଣଙ୍କୁ ହାତରେ କିଛି ତେଲ ଲଗାଇବାକୁ ପଡ଼ିବ ଏବଂ ଏହା ପରେ ତେଲକୁ ଭଲ ଭାବରେ ଘଷନ୍ତୁ । ଯଦି ତେଲରୁ କୌଣସି ରଙ୍ଗ ବାହାରିଥାଏ କିମ୍ବା ଯଦି ଏଥିରୁ ରାସାୟନିକ ଦୁର୍ଗନ୍ଧ ଆସେ ତେବେ ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ତେଲରେ ନକଲି ପଦାର୍ଥ ମିଶ୍ରଣ ହୋଇଛି । ସୋରିଷ ତେଲ ଅସଲି ନା ନକଲି ତାହା ଜାଣିବା ପାଇଁ ଏହା ହେଉଛି ସହଜ ଉପାୟ ।

ନାଇଟ୍ରିକ୍ ଏସିଡ୍ 

ନାଇଟ୍ରିକ୍ ଏସିଡ୍ ସାହାଯ୍ୟରେ ତେଲ ଅସଲି କି ନକଲି ତାହା ଆପଣ ଜାଣିପାରିବେ । ଏଥିପାଇଁ ଆପଣଙ୍କୁ ନାଇଟ୍ରିକ୍ ଏସିଡର ଆବଶ୍ୟକତା ପଡ଼ିବ । ଆପଣ ବଜାରରୁ ନାଇଟ୍ରିକ୍ ଏସିଡ୍ କିଣି ପାରିବେ । ତେଲରେ ମିଶ୍ରଣ ହୋଇଛି କି ନାହିଁ ପରୀକ୍ଷା କରିବା ପାଇଁ ଏକ ପାତ୍ରରେ ଏକ ଚାମଚ ତେଲ ପକାଇ ସେଥିରେ ୫ ମିଲି ନାଇଟ୍ରିକ୍ ଏସିଡ୍ ମିଶାନ୍ତୁ । ଯଦି ଏହି ମିଶ୍ରଣର ରଙ୍ଗ ହଳଦିଆ କମଳା ହୋଇଯାଏ ତେବେ ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ଯେ ଆର୍ଗେମୋନ୍ ମିଶ୍ରଣ କରାଯାଇଛି ଏବଂ ସୋରିଷ ତେଲ ଅଶୁଦ୍ଧ ।

ରଙ୍ଗ କାହିଁକି ବଦଳିଯାଏ?

ଯଦି ତେଲର ରଙ୍ଗରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆସେ, ତେବେ ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ଏଥିରେ ଆର୍ଗେମୋନ ତେଲ ମିଶ୍ରଣ କରାଯାଇଛି । ଆର୍ଜେମୋନ୍ ତେଲ ଏକ ବିଷାକ୍ତ ପଲିସାଇକ୍ଲିକ୍ ଲୁଣର ଉପସ୍ଥିତି ସୂଚାଇଥାଏ, ଯାହାକୁ ସାଙ୍ଗୁଇନାରିନ୍ କୁହାଯାଏ । ଏହି ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ଅତ୍ୟନ୍ତ ସମ୍ବେଦନଶୀଳ ଓ ସାନଗୁଏନାରିନ୍ ନାଇଟ୍ରେଟ୍ ଗଠନ ଯୋଗୁଁ ରଙ୍ଗ ବଦଳିଯାଏ । ରଙ୍ଗର ପରିବର୍ତ୍ତନ ସୂଚାଇଥାଏ ଯେ ସୋରିଷ ତେଲରେ ମିଶ୍ରଣ ହୋଇଛି ।

ସେପଟେ FSSAI ଏକ ସିରିଜ୍ ଆରମ୍ଭ କରିଛି ଯେଉଁଥିରେ ସେ ମିଶ୍ରଣ ଖାଦ୍ୟ ବ୍ୟଞ୍ଜନ ଯାଞ୍ଚ କରିବା ପାଇଁ ଛୋଟ କୌଶଳ ବା ଟ୍ରିକ୍ ସେୟାର କରିଛି । ଏହି ସିରିଜର ନାମ ହେଉଛି # ଡିଟେକ୍ଟିଂ ଫୁଡ୍ ଆଡୁଲ୍ଟେରାଣ୍ଟସ୍ ବା #DetectingFoodAdulterants । ଏହି ସିରିଜ୍ ଅଧୀନରେ ବର୍ତ୍ତମାନ FSSAI ଏକ ଛୋଟ ଭିଡିଓ ମଧ୍ୟ ସେୟାର କରିଛି ।

ଏହି ଭିଡିଓରେ ତେଲ (Cooking Oil) ଭିତରେ ହଳଦିଆ ରଙ୍ଗର ମେଟାନିଲ୍ ରଙ୍ଗ (metanyl color) ଅଛି କି ନାହିଁ, ତାହାର ଯାଞ୍ଚ କରିବାକୁ ଏକ ଛୋଟ କୌଶଳ ଦେଖାଇଛି । ଯଦି ଆପଣ ମଧ୍ୟ ଆପଣଙ୍କ ଘରେ ବ୍ୟବହୃତ ତେଲର ଶୁଦ୍ଧତା ଉପରେ ସନ୍ଦେହ କରୁଛନ୍ତି, ତେବେ ଆପଣ ଏହାକୁ ସହଜରେ ମଧ୍ୟ ଯାଞ୍ଚ କରିପାରିବେ । ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା FSSAI ର ଏହି ଟ୍ରିକ୍ ବିଷୟରେ...

ଯାଞ୍ଚ କରିବାର ପଦ୍ଧତି 

୧. ଏଥିପାଇଁ ପ୍ରଥମେ ଆପଣ ଏକ ଟେଷ୍ଟ୍ ଟ୍ୟୁବରେ ୧ ମିଲି ତେଲ ନିଅନ୍ତୁ ।

୨. ବର୍ତ୍ତମାନ ଏଥିରେ ୪ ମିଲି ଡିଷ୍ଟିଲ୍ ପାଣି ମିଶାନ୍ତୁ ଓ ଟେଷ୍ଟ୍ ଟ୍ୟୁବକୁ ହଲାନ୍ତୁ ।

୩. ବର୍ତ୍ତମାନ ଏଥିରୁ ୨ ମିଲି ବାହାର କରି ଅନ୍ୟ ଏକ ଟେଷ୍ଟ୍ ଟ୍ୟୁବ୍ ଭିତରେ ରଖନ୍ତୁ । 
୪. ଏହା ପରେ ଏଥିରେ ୨ L କନ୍ସେନଟ୍ରେଟେଡ୍ HCl ଯୋଗ କରନ୍ତୁ ।

୫. ଯଦି ଆପଣଙ୍କ ତେଲରେ ମିଶ୍ରଣ ହୋଇଛି ତେବେ ଏହାର ଉପର ସ୍ତରରେ କୌଣସି ରଙ୍ଗ ଦୃଶ୍ୟମାନ ହେବ ନାହିଁ । ଏହି ସମୟରେ ମିଶ୍ରଣ ତେଲର ଉପର ଅମ୍ଳର ରଙ୍ଗ ବଦଳିଯିବ ।

ଏହା ବି ପଢ଼ନ୍ତୁ:-ମାଗଣା ରାସନ ନେଉଥିବା ଏସବୁ କାର୍ଡଧାରକଙ୍କ ପାଇଁ ଖରାପ ଖବର, ଅର୍ଥ ଆଦାୟ ସହ ନିଆଯିବ ଆଇନଗତ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ

ଏହା ବି ପଢ଼ନ୍ତୁ:-ବିରୋଧୀଙ୍କ ଉପରେ ବର୍ଷିଲେ ଧର୍ମେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରଧାନ, କେଜ୍ରିୱାଲ ଓ ପାୱାରଙ୍କୁ ନେଇ କହିଲେ ଏହି ବଡ଼ କଥା

ଏହା ବି ପଢ଼ନ୍ତୁ:-ରାଜଧାନୀରେ ପାଣି ଠାରୁ ବି ଶସ୍ତାରେ ମିଳିବ ମଦ ଓ ବିୟର

ମେଟାନିଲ୍ କ'ଣ?

ଯଦି ଆପଣଙ୍କର ତେଲରେ ମେଟାନିଲ ଅଛି, ତେବେ କହି ରଖୁଛୁ ଯେ ଏହା ଆପଣଙ୍କ ପାଇଁ ଅତ୍ୟନ୍ତ କ୍ଷତିକାରକ । ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ, ମେଟାନିଲ ହେଉଛି ଏକ ଅନୁମତି ନଥିବା ଖାଦ୍ୟ ରଙ୍ଗ, ଯାହା ଭାରତରେ ବହୁଳ ଭାବରେ ବ୍ୟବହୃତ ହେଉଛି । ଏଥି ସହିତ ନ୍ୟାସନାଲ ଲାଇବ୍ରେରୀ ଅଫ୍ ମେଡିସିନ୍ ଅନୁଯାୟୀ, ମେଟାନିଲ୍ ମଣିଷ ଖାଇବା ପାଇଁ ଫିଟ୍ ନୁହେଁ ।

ଏଥି ସହିତ ପଶୁମାନଙ୍କ ଉପରେ କରାଯାଇଥିବା ଏକ ଅଧ୍ୟୟନ ଅନୁଯାୟୀ, ୧୯୯୩ ମସିହାରେ କରାଯାଇଥିବା ଅନୁସନ୍ଧାନରୁ ଜଣାପଡିଛି ଯେ ମେଟାନିଲ ବ୍ୟବହାର ଅନେକ ସମସ୍ୟା ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ । ଯଦି ଆପଣ ଏକ ମିଶ୍ରଣ ତେଲ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି ଯେଉଁଥିରେ ମେଟାନିଲ୍ ଥାଏ, ଏହା ମସ୍ତିଷ୍କର ଶିଖିବା ଓ ବୁଝିବା କ୍ଷମତାକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥାଏ ।

Detecting prohibited colour like metanil yellow Adulteration in Oil#DetectingFoodAdulterants_5#AzadiKaAmritMahotsav@jagograhakjago @mygovindia @MIB_India @PIB_India @MoHFW_INDIA pic.twitter.com/hFYqIwLHJ7

— FSSAI (@fssaiindia) September 8, 2021