ଦେଶରେ ବଢୁଛି ରାଜ୍ୟରେ କମୁଛି, ୧୩ ବର୍ଷରେ ୧୬୯ ବାଘ ଗାଏବ

ସରୋଜ ବେହେରା, ଭୁବନେଶ୍ୱର: ଓଡିଶାରେ ଚାଲିଛି ବେଧଡକ ବାଘ ଶୀକାର । ଶିକାରୀ ବାଘ ଶୀକାର କରି ରୋଜଗାର କରୁଛନ୍ତି ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା । ଖବର ପାଇ ଏସଟିଏଫ ଓ ବନ ବିଭାଗ ଚଢାଉ କରୁଛି । ହେଲେ କିଛି ଏଜେଣ୍ଟକୁ ଛାଡିଦେଲେ ବାଘ ଛାଲ ରାକେଟରେ ସମ୍ପୃକ୍ତ ଶିକାରୀଙ୍କୁ ଧରିବାରେ ବିଫଳ ହୋଇଛି ପ୍ରଶାସନ । ବିଭାଗ ବିଭାଗ ମଧ୍ୟରେ ସମନ୍ୱୟ ଅଭାବରୁ ନିୟମିତ ବାଘ ଶିକାର ହେଉଛି । ଏବେ ଓଡିଶାରେ ମହାବଳ ବାଘ କେବଳ ସଂରକ୍ଷିତ ଜଙ୍ଗଲ କିମ୍ବା ଚିଡିଆଖାନାରେ ସୀମିତ ରହିଯାଇଛି ।  

ସେପଟେ କଲରାପତରିଆ କମି ୩୧୮ରେ ପହଞ୍ଚିଲାଣି । ଶୀକାରିଙ୍କୁ ସୁହାଇଛି ଏବେ ଲକ ଡାଉନ । ଏହି ସମୟରେ ଶୀକାରୀ ବାଘ ଶୀକାର କରିଥିବା ବେଳେ ସେ ସବୁକୁ ବାହାରେ ବିକ୍ରି କରିବାକୁ ଯୋଜନା କରୁଛନ୍ତି । ଆଉ ବନ ବିଭାଗ ଦ୍ୱାରା ଗିରଫ ମଧ୍ୟ ହେଉଛନ୍ତି । ଗଜପତିରୁ ଆଣି ବ୍ରହ୍ମପୁରରେ ଛାଲ ବିକ୍ରି ହେଉ ବା ରଣପୁରରେ ଡିଲ୍ । ନବରଙ୍ଗପୁରରେ ବାହାର ରାଜ୍ୟର ଦଲାଲଙ୍କ ସହ ଡିଲ୍ ଚାଲିଥିବା କଥା ହେଉ ବା ନୂଆପଡାରେ ବାଘ ମୁଣ୍ଡ ଓ ଛାଲ ଶୀକାର କରି ରଖିବା କଥା ।  ଏତେ ସବୁ ସଫଳତା ଗତ କିଛି ମାସରେ ପାଇଛି ବନ ବିଭାଗ । 

ପୂର୍ବରୁ କ୍ରାଇମବ୍ରାଞ୍ଚ ଏସଟିଏଫ ମଧ୍ୟ ବାଘ ରାକେଟ ପର୍ଦାଫାଶ କରିଥିବା ବେଳେ କିଙ୍ଗପିନକୁ ଗିରଫ କରିବା ତ ଦୂରର କଥା ଶୀକାରିଙ୍କୁ ଧରିବାରେ ବିଫଳ ହୋଇଥିଲା । ବିଭାଗୀୟ କର୍ତୃପକ୍ଷଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସମନ୍ୱୟ ଅଭାବରୁ ରାଜ୍ୟରେ ବାଘ ଏବେ ଲୋପ ପାଇବା ପରିସ୍ଥିତିରେ ପହଞ୍ଚିଲାଣି । ଆଉ ଏଥିରେ ଲକ ଡାଉନ ବେସ ସହାୟକ ହୋଇଛି ।   

ବନ ବିଭାଗ ପକ୍ଷରୁ ମିଳିଥିବା ତଥ୍ୟ ମୁତାବକ ୨୦୦୪ ଗଣନାରେ ରାଜ୍ୟରେ ଥିଲେ ୪୮୭ କଲରାପତ୍ରିଆ ବାଘ । ଗତ କିଛି ବର୍ଷ ହେବ ରାଜ୍ୟରେ ଚାଲିଥିବା ଅବାଧ ଶିକାର ଯୋଗୁ ୨୦୧୭ ସୁଦ୍ଧ ରାଜ୍ୟରେ ମାତ୍ର ୩୧୮ଟି କଲରାପତ୍ରିଆ ବାଘ ରହିଛନ୍ତି। ବିଗତ ୧୩ ବର୍ଷରେ ରାଜ୍ୟରେ ପ୍ରାୟ ୨୦୦ରୁ ଅଧିକ ଏପରି ଧରଣର ବାଘଙ୍କୁ ଶିକାର କରାଯାଇଛି । ବନ୍ୟ ପ୍ରାଣୀ ଶୀକାର ରୋକିବା ପାଇଁ କ୍ରାଇମବ୍ରାଞ୍ଚ ଏସଟିଏଫ ଦ୍ୱାରା ରାଜ୍ୟରେ ତିଆରି ହୋଇଛି ସ୍ପେଶାଲ ଟାସ୍କ ଫୋର୍ସ । 

ଏଥିରେ ବନ ବିଭାଗର ଜଣେ ଅତିରିକ୍ତ ବନ ପ୍ରାଣୀ ସଂରକ୍ଷକଙ୍କୁ ନିୟୋଜିତ କରାଯାଇଥାଏ । ହେଲେ ପ୍ରାୟ ବର୍ଷେ ହେବ ଏହି ପଦବୀ ଖାଲି ପଡିଥିବାରୁ ବନ ବିଭାଗ ଓ ଏସଟିଏଫର ସମନ୍ୱୟ ରହିପାରୁନାହିଁ । ଯାହା ଫଳରେ ଏସଟିଏଫ କେବଳ ମଧ୍ୟସ୍ଥି କରୁଥିବା ଲୋକଙ୍କୁ ଗିରଫ କରୁଥିବା ବେଳେ ଜଣେ ମଧ୍ୟ ଶିକାରୀ ଧରାପଡୁନାହାନ୍ତି ।   

ରାଜ୍ୟରେ ଦିନକୁ ଦିନ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥିବା କଲରାପତରିଆ ବାଘ ଶିକାର ରୋକିବା ଲାଗି ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ନିର୍ଦେଶ କ୍ରମେ କ୍ରାଇମବ୍ରାଞ୍ଚର ସ୍ପେଶାଲ ଟାସ୍କ ଫୋର୍ସ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲା ଅପରେଶନ । ଚଳିତ ବର୍ଷର କଥା ଯଦି କହିବା ଏସିଟଏଫ ମଧ୍ୟ ବିଭାଗ ସହ ମିଶି ୨ଟି ମାମଲାରେ ୫ଟି କଲରାପତ୍ରିଆ ବାଘ ଚମଡା ଜବତ କରିବା ସହ ଏହାକୁ ବିକ୍ରି କରୁଥିବା ପ୍ରାୟ ୧୫ରୁ ଅଧିକ ଲୋକକୁ ଗିରଫ କରିଛି । ଏବେ ବ୍ରହ୍ମପୁର, ନବରଙ୍ଗପୁର, ନୟାଗଡ ଓ ସୁନାବେଡାରୁ ବନ ବିଭାଗ ଗିରଫ କରିଛି ଏକାଧିକ ଶୀକାରିଙ୍କୁ ।   
ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୫,୨୦୧୯ ସମ୍ବଲପୁର ଜିଲ୍ଲା କୁଚିଣ୍ଡାର ଏକ ହୋଟେଲରେ ଚଢାଉ କରି ୪ଟି ବାଘ ଛାଲ ଜବତ କରିବା ସହ ୭ ଜଣଙ୍କୁ ଗିରଫ କରିଥିଲା ଏସଟିଏଏଫ । ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୭, ୨୦୧୯ କଳାହାଣ୍ଡି ଜିଲ୍ଲା ପୋଖରୀବନ୍ଧ ଅଞ୍ଚଳରୁ ମୋଟର ସାଇକେଲରେ ଯାଉଥିବା ବାଘ ଛାଲ ବ୍ୟବସାୟୀଙ୍କୁ ଗିରଫ କରିଥିଲା ବିଶ୍ୱନାଥପୁର ଥାନା ପୋଲିସ । ସେମାନଙ୍କ ବାଇକରୁ ଜବତ ହୋଇଥିଲା ବାଘ ଚମଡା । ଜୁନ ୨, ୨୦୧୯ ବାଘ ଛାଲ ବିକ୍ରି କରୁଥିବା ଅଭିଯୋଗରେ ଗିରଫ ହୋଇଥିଲେ ରାଉରକେଲା ଜେଲର ୱାର୍ଡର ଓ ତାଙ୍କ ସହଯୋଗୀ । ନଭେମ୍ବର୨୬, ୨୦୧୮ କଟକ ଜିଲ୍ଲା ଆଠଗଡ ଅଞ୍ଚଳରୁ ଜଣେ ଶିକାରୀଙ୍କୁ ଜବତ କରି ଗୋଟାଏ ବାଘ ଛାଲ ଜବତ କରିଥିଲା ବନ ବିଭାଗ ।  

ଅନେକ ସମୟରେ ବାଘ ଶୀକାରିଙ୍କ ନିକଟରେ ବନ୍ଧୁକ ଥିବା ବେଳେ ବନ ଅଧିକାରୀ ସେମାନଙ୍କୁ ଧରିବାରୁ ସାହାସ କରିନଥାନ୍ତି । ଏଥିପାଇଁ କ୍ରାଇମବ୍ରାଞ୍ଚର ସ୍ପେଶାଲ ଟାସ୍କ ଫୋର୍ସକୁ ବାଘ ଶୀକାରିଙ୍କୁ ଧରିବା ଦାୟୀତ୍ୱ ଦିଆଯାଇଥିଲା । ଏବେ କ୍ରାଇମବ୍ରାଞ୍ଚ ଟିମ୍ ଅଣ୍ଡର କଭର ଏଜେଣ୍ଟଙ୍କୁ ଧରି ବାଘ ବିକ୍ରି କରୁଥିବା ରାକେଟର ପର୍ଦାଫାଶ କରିବାରେ ସଫଳ ହୋଇଥିଲା । ପ୍ରାୟ ୧୫ ଜଣ ଏଜେଣ୍ଟଙ୍କୁ ଗିରଫ କରିବା ସହ ସେମାନଙ୍କ ନିକଟରୁ ବହୁମୂଲ୍ୟ ୫ଟି ବାଘ ଛାଲ ମଧ୍ୟ ଜବତ କରିଥିଲା ଏସଟିଏଫ ।  

ଗିରଫ ଅଭିଯୁକ୍ତଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କେତେକ ସରକାରୀ କର୍ମଚାରୀ ଥିବା ଜଣାପଡିବା ପରେ ସରକାରୀ କଳର ଅବହେଳା ପଦାକୁ ଆସିଥିଲା । ସେମାନଙ୍କୁ ରିମାଣ୍ଡରେ ନେଇ କ୍ରାଇମବ୍ରାଞ୍ଚ ଅଧିକ ତଥ୍ୟ ଉଗାଳିବାରୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲା । କେତେବେଳେ ଦେବଗଡରୁ ବାଘ ଛାଲ ଧରାପଡିଥିବା କୁହାଯାଉଥିବା ବେଳେ କେତେ ବେଳେ ଛାଲ ବିକ୍ରି କରୁଥିବା ଲୋକଙ୍କ ଚେର ମୟୂରଭଞ୍ଜରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲା । ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଅସଲ ଶୀକାରି କିଏ ତାହା ଜାଣିବା କ୍ରାଇମବ୍ରାଞ୍ଚ ପାଇଁ କାଠିକର ପାଠ ହୋଇଛି । 

କେତେ ବେଳେ ବନ ବିଭାଗ ଅଧିକାରୀଙ୍କ ସମ୍ପୃକ୍ତିର ପ୍ରମାଣ ମିଳୁଛି ତ ଆଉ କେତେ ବେଳେ ଅନ୍ୟ ବିଭାଗ କର୍ମଚାରୀଙ୍କ । ଅନେକ ସମୟରେ ଛାଲ ପାଇଁ କଲରାପତ୍ରିଆ ବାଘଙ୍କୁ ଗୁଳି କରାଯାଇଥିବା ଫରେନସିକ ରିପୋର୍ଟରୁ ଜଣାପଡିଛି । ବାଘଙ୍କୁ ଧରି ଖୁବ୍ ନିକଟରୁ ଗୁଳି କରାଯାଇଯାଇଥିବା ସ୍ପଷ୍ଟ ପ୍ରମାଣ ମଧ୍ୟ ମିଳୁଛି । ବାଘ ଛାଲ ରାକେଟର ୭ ଅଭିଯୁକ୍ତଙ୍କୁ ଗିରଫ କରାଯାଇଥିଲେ ବି ସେମାନେ ବ୍ୟବହାର କରିଥିବା ଗୁଳିକୁ ଏଯାଏ ଜବତ କରିପାରିନି ଏସଟିଏଫ । ସେପଟେ ବନ ଅଧିକାରୀ ଘଟଣାକୁ ହାଲୁକା ଭାବେ ନେଉଥିବା ଅଭିଯୋଗ କରିଛନ୍ତି ବନ୍ୟ ପ୍ରାଣୀ ବିଶେଷଜ୍ଞ । ବନ ବିଭାଗ ଘଟଣାକୁ ଚାପିବାକୁ ଉଦ୍ୟମ କରିଥିବା ଅଭିଯୋଗ ହୋଇଛି । 

୨୦୧୬ ଗଣନାରୁ ଜଣା ପଡିଥିଲା ହୀରାକୁଦ ବନ୍ୟ ସଂରକ୍ଷିତ ଜଙ୍ଗଲରେ ୨୨ଟି ଓ ବଡରମା ବନ୍ୟ ସଂରକ୍ଷିତ ଜଙ୍ଗଲରେ ୮ଟି କଲରା ପତ୍ରିଆ ବାଘ ଥିଲେ । ଛାଲ ବାହାରିଥିବା ବାଘ ସେ ସବୁ ଅଞ୍ଚଳର କି ନାହିଁ ସେ ସବୁକୁ ନେଇ ତନାଘନା ଆରମ୍ଭ କରିଛି ବନ ବିଭାଗ । ବାଘ ଗୁଡିକ ରାଜ୍ୟ ବାହାର ବୋଲି ୱାଇଲ୍ଡ ଲାଇଫ ପିସିସିଏଫ କହୁଥିବା ବେଳେ ଏହାକୁ କେହି ସହଜରେ ଗ୍ରହଣ କରିପାରୁନାହାଁନ୍ତି । ୪ଟି ବାଘ ଛାଲକୁ ୪୦ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କାରେ ଡିଲ୍ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ସେ ସବୁକୁ ରାଜ୍ୟ ବାହାରକୁ ଚାଲଣ କରାଯାଇଥାଏ ।  

ସମ୍ବଲପୁର କୁଚିଣ୍ଡାରୁ ବାଘ ଛାଲ ମିଳିବା ଘଟଣାରେ କ୍ରାଇମ ବ୍ରାଞ୍ଚ ୧୦ ଜଣଙ୍କୁ ଗିରଫ କରିବାର କିଛି ମାସ ପରେ ପୁଣି ଦେବଗଡ ଅଞ୍ଚଳରୁ ମିଳିଛି ବାଘ ଛାଲ ।  ଏହାକୁ ବିକ୍ରି କରୁଥିବା ଅଭିଯୋଗରେ କ୍ରାଇମବ୍ରାଞ୍ଚର ଏସଟିଏଫ ପୁଣି ୩ ଜଣଙ୍କୁ ଗିରଫ କରିଛି। ସେମାନଙ୍କ ନିକଟରୁ ୭ ପୁଟରୁ ଲମ୍ବା ଏକ କଲରାପତ୍ରିଆ ବାଘର ଛାଲ ଜବତ ହୋଇଛି । ଗିରଫ ଅଭିଯୁକ୍ତଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଜଣେ ଅବସର ପ୍ରାପ୍ତ ଜେଲ ଅଧିକାରୀଙ୍କୁ ଦୁଇ ପୁଅ ଥିବା ବେଳେ ଅନ୍ୟ ଜଣଙ୍କ ଘର ରାଉରକେଲା ବୋଲି ଜଣାପଡିଛି । ଦେବଗଡରୁ ବାଘ ଶୀକାର କରିବା ପରେ ଅଭିଯୁକ୍ତ ରାଜ୍ୟର ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନକୁ ପଠାଇଥାନ୍ତି । ତା'ପରେ ରାଜ୍ୟ ବାହାରେ ଥିବା ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟସ୍ଥିଙ୍କ ଜରିଆରେ ରାଜ୍ୟ ବାହାରକୁ ଯାଇଥାଏ । 

ପ୍ରାୟତଃ ଦେଢ ଦୁଇ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କାରେ ଶୀକାରିଙ୍କ ଠାରୁ କିଣିଥିବା ଏହି ବାଘ ଛାଲ ବେପାରୀଙ୍କ ନିକଟରେ ମଧ୍ୟସ୍ଥିଙ୍କ ଜରିଆରେ ପହଞ୍ଚିବା ବେଳକୁ ୮ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କାରେ ପହଞ୍ଚି ଥାଏ । ସେପଟେ ବାରମ୍ବାର ବାଘ ଛାଲ ଧରିପଡୁଛି ସତ । ହେଲେ ଶିକାରୀ ଧରା ପଡୁନଥିବାରୁ ଏହା କେଉଁ ଜଙ୍ଗଲରେ ଶୀକାର କରାଯାଉଛି ତାହା ସ୍ପଷ୍ଟ ହୋଇପାରୁନାହିଁ । କେବଳ ସେତିକି ନୁହଁ ରାଜ୍ୟ ତଥା ରାଜ୍ୟ ବାହାରେ ଥିବା ଏଜେଣ୍ଟଙ୍କ ପରିଚୟ ବାହାର କରି କିଭଳି ସେମାନେ ଏହାକୁ ନେପାଳ ଓ ମିଆଁମାର ଭଳି ଦେଶକୁ ରପ୍ତାନୀ କରୁଥିଲେ ତାହାର ଚେର ଖୋଜିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା ଚଳାଇଛି କ୍ରାଇମବ୍ରାଞ୍ଚ । ଦେଶ ବାହାର ଚମଡା ବ୍ୟବସାୟୀଙ୍କ ନାଁ ଗାଁ ଠିକଣା ପାଇବା ପରେ ଇଣ୍ଟରପୋଲକୁ ଚିଠି ଲେଖି ବିଦେଶୀ ବେପାରୀଙ୍କୁ ଧରିବାକୁ ଯୋଜନା କରୁଛି ଏସଟିଏଫ । 

ସଂରକ୍ଷିତ ଜଙ୍ଗଲ ଭିତରକୁ ପ୍ରବେଶ କରିବାକୁ କାହାରିକୁ ଅନୁମତି ନାହିଁ । ସେପଟେ ଅବାଧ ଶୀକାର ହେଉଛି ଜଙ୍ଗଲ ଭିତରେ । ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଶୀକାରୀଙ୍କୁ ଧରିବାରେ ବନ ବିଭାଗ ଓ ଏସଟିଏଫ କରୁଛନ୍ତି କ'ଣ? ମଧ୍ୟସ୍ଥିଙ୍କୁ ଧରିବାରେ ସଫଳ ହେଉଛି କ୍ରାଇମବ୍ରାଞ୍ଚ । ହେଲେ ଶୀକାରିଙ୍କୁ ଧରିବାରେ ବିଭାଗୀୟ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷଙ୍କ ନିଷ୍କ୍ରିୟତା ପଦାରେ ପଡିଛି ।