ଭକ୍ତଙ୍କୁ ମକର ଚଉରାଶି ବେଶରେ ଦର୍ଶନ ଦେଲେ ମହାପ୍ରଭୁ

ସଞ୍ଜୟ ମହାପାତ୍ର, ପୁରୀ:  ଆଜି ପବିତ୍ର ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତି । ଏହାକୁ ଓଡିଆର ଘରେଘରେ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ପରମ୍ପରା ଅନୁସାରେ ବେଶ୍ ଧୁମଧାମରେ  ପାଳନ କରାଯାଏ । ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ନିତି ପରମ୍ପରାରେ ମଧ୍ଯ ମକର ନିତିର ରହିଛି ବେଶ୍ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ରତା । ମହାପ୍ରଭୁ ଏହି ପବିତ୍ର ମକର ସଙ୍କ୍ରାନ୍ତି ଅବସରରେ ରତ୍ନସିଂହାସନରେ ଭକ୍ତଙ୍କୁ ମକର ଚଉରାଶି ବେଶରେ ଦର୍ଶନ ଦେଇଛନ୍ତି  । ଏଥିରେ ମହାପ୍ରଭୁ ମକର ଚୁଳ ଧାରଣ କରିବା ସହ ହଳମୁଷଳ ଓ ଶଙ୍ଖ ଚକ୍ର ଧାରଣ କରିଥାନ୍ତି । ପୌରାଣିକ କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ଅନୁସାରେ ମହାଲକ୍ଷ୍ମୀ ପିତ୍ରାଳୟରୁ ଗତକାଲି ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରକୁ ଫେରିଆସିଛନ୍ତି । ଆସିବା ବେଳେ ପିତ୍ରାଳୟରୁ ସଙ୍ଗରେ ଆଣିଛନ୍ତି ମକର ଚାଉଳ, କ୍ଷୀର,ଦହି , ଛେନା, ସର ଆଦି ଜିନିଷ । ଠାକୁରାଣୀ ଆଣିଥିବା ଏହି ସାମଗ୍ରୀ ଭୋଗମଣ୍ଡପରେ ଅଧିବାସିତ ହୋଇ ରହିଥାଏ । ମଧ୍ଯାନ୍ନ ଧୁପରେ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ନିକଟରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଥିବା ମକର ଚାଉଳ ପ୍ରସାଦ ଲାଗି ହୋଇଥାଏ । ମକର ନିତି ନିର୍ଘଣ୍ଟ ପୁର୍ବକ ଭୋର ୪ଟା ୦୫ରେ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ଦ୍ୱାରଫିଟା ନିତି ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା । ତାପରେ ୪ଟା ୫୫ରେ ମଙ୍ଗଳଆଳତୀ ସହ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ଦର୍ଶନ ମଧ୍ଯ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ନଅଟା ମଧ୍ଯରେ ସକାଳ ଧୂପ ଓ ତାପରେ ମଇଲମ, ଯାତ୍ରାଙ୍ଗୀ ମହାସ୍ନାନ ଓ ଘଣ୍ଟଛତା ସର୍ବାଙ୍ଗ ହୋଇ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ନୂଆଲୁଗା ଲାଗି ହୋଇ ମକରବେଶ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ।ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ଏହି ଚିତ୍ତାକର୍ଷକ ବେଶ ଦର୍ଶନ କରିଥିଲେ ଭକ୍ତ । ତେବେ ପ୍ରବଳ ଘନ କୁହୁଡି ଯୋଗୁଁ ଆଜି ଭୋରୁ ବିଳମ୍ବିତ ସମୟ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ନିଳଚକ୍ର ଦର୍ଶନରୁ ବଞ୍ଚିତ ହୋଇଥିଲେ ଭକ୍ତ ।

ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରରେ ମକର ନିତିକୁ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଭାବେ ପାଳନ କରାଯାଇଥାଏ । ଏଣୁ ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତି ପୁର୍ବ ଦିନରୁ ସମସ୍ତ ପ୍ରସ୍ତୁତି ହୋଇଥାଏ । ପରମ୍ପରା ଅନୁଯାୟୀ ଗତକାଲି ଆଲାମଚଣ୍ଡି ମନ୍ଦିରରୁ ପାଞ୍ଚଟି ମକର ତାଡ ଆସି ଭୋଗମଣ୍ଡପରେ ଅଧିବାସିତ ହୋଇ ରହିଥିଲା । ଏହି ମକର ତାଡରେ ମକର ଚାଉଳ ଭୋଗ ଲାଗି ହେବାର ବିଧି ରହିଛି । ସେପଟେ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଦେବ ଆଜିଠାରୁ ଉତ୍ତରାୟଣ ଅର୍ଥାତ ଧନୁରାଶିରୁ ମକରକୁ ଯାତ୍ରା କରୁଥିବାରୁ ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତି ନିତି ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେଉଥିବା ଗବେଷକ ମତ ଦେଇଛନ୍ତି । ତେବେ ଭକ୍ତଙ୍କ ଗହଳିକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ କରି ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରରେ ଦର୍ଶନ ବ୍ଯବସ୍ଥା ଓ ସୁରକ୍ଷା ବ୍ଯବସ୍ଥାକୁ କଡାକଡି କରାଯାଇଛି । ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କର ମକର ଚଉରାଶି ବେଶ ଦର୍ଶନ କଲେ ପରିବାରର ମଙ୍ଗଳ ହେବାସହ ଭକ୍ତଜନ ପୁଣ୍ଯ ଲଭିଥାନ୍ତି ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ ରହିଥିବା ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ ସଂସ୍କୃତି ଗବେଷକ ମାନେ ମତ ଦେଇଥାନ୍ତି।