हिवाळ्यातील भारतीय सुपरफूड! डायबिटिस रुग्णांसाठी वरदान, परदेशातही मोठी मागणी
भारतात हा विविधतेने नटलेला देश आहे. ही विविधता अगदी खाद्यसंस्कृतीमध्ये देखील पाहायला मिळते. भारतात हिवाळ्यामध्ये विशेष पदार्थ खाल्ले जातात. ज्यातील एका पदार्थाला परदेशात मोठ्या प्रमाणात मागणी आहे.
सुमारे 5000 वर्षांपूर्वी ऑस्ट्रेलिया, आफ्रिका, आशिया आणि मध्य अमेरिकेत ज्वारीचे पीक मोठ्या प्रमाणावर घेतले जात होते. ज्वारी लोकांच्या आहाराचा प्रमुख भाग असायचा. पण आता त्याची जागा गव्हाने घेतली आहे. मात्र, गेल्या काही वर्षांत कर्नाटकातील हुबळी येथे पिकवलेल्या ज्वारीची मागणी पुन्हा ऑस्ट्रेलिया आणि अमेरिकेत वाढली आहे.
भारतात आजही ज्वारीची लागवड मोठ्या प्रमाणावर केली जाते. सुरुवातीला ज्वारीची हिरवी पाने जनावरांना खायला दिली जातात. ज्वारीचे पीक तयार झाल्यावर ते धान्य म्हणून वापरले जाते. ज्वारी हे जगातील पाचव्या क्रमांकाचे धान्य आहे.
ज्वारी जितकी त्याच्या अप्रतिम चवीसाठी ओळखली जाते तितकीच ती त्याच्या पोषक तत्वांसाठी देखील ओळखली जाते. ज्वारी वजन कमी करण्यास मदत करते, तसेच मधुमेहींसाठी सुरक्षित धान्य असल्याच सांगितलं जातं. महत्त्वाचं म्हणजे ज्वारी हा घटक दाहक विरोधी असून त्यात कर्करोगविरोधी घटक देखील आहेत. म्हणूनच आज आपण 'सुपरफूड ऑफ विंटर' म्हणून ओळखले जाते.
ग्लुटेन फ्री
ज्वारी हे ग्लुटेनमुक्त धान्य आहे. याचा अर्थ ज्वारी खाणे बहुतेक लोकांसाठी सुरक्षित आहे. हे धान्य ग्लूटेन-असहिष्णु लोकांसाठी देखील सुरक्षित आहे. हे इतर कोणत्याही भाज्या किंवा धान्यांशिवाय शिजवून खाऊ शकते. तसेच याचे पीठ तयार करुन भाकरी तयार केली जाते.
पौष्टिक मूल्य
ज्वारीमध्ये फायबर, कार्ब्स आणि प्रथिने यांसारखे महत्त्वाचे पोषक घटक असतात. त्यामुळे शरीराला आवश्यक ऊर्जा मिळते आणि पचन सुलभ होते. प्रथिनांच्या उपस्थितीमुळे पोट दीर्घकाळ भरलेले वाटते. त्यामुळे वजन कमी होण्यास मदत होते.
जीवनसत्त्वे आणि खनिजे
ज्वारीमध्ये व्हिटॅमिन B6 भरपूर प्रमाणात असते. त्यात पोटॅशियम, कॅल्शियम आणि लोहासारखी शरीरासाठी आवश्यक असलेली खनिजे असतात. त्यांच्या उपस्थितीमुळेच ज्वारी आरोग्यासाठी फायदेशीर आहे. याद्वारे शरीराच्या दैनंदिन गरजा भागवल्या जातात.
आरोग्यासाठी फायदेशीर
ज्वारी खाल्ल्याने पचनक्रिया सुधारते. हे खाल्ल्याने रक्तातील साखर नियंत्रणात राहते. त्यामुळे मधुमेहींसाठीही ते फायदेशीर आहे. ज्वारी व्हिटॅमिन बी सह अनेक पोषक तत्वांनी समृद्ध आहे. हे चयापचय सक्रिय करते आणि मज्जातंतू पेशींच्या विकासास मदत करते. यामुळे त्वचा आणि केस निरोगी राहतात. मॅग्नेशियमसारख्या महत्त्वाच्या खनिजांमुळे रक्तदाब नियंत्रणात राहतो आणि हृदयाचे आरोग्य चांगले राहते. याशिवाय ज्वारी खाण्याचे इतर कोणते फायदे आहेत?