अशा पद्धतीने तेल वापरल्यामुळे होईल कॅन्सर; 99% लोकं स्वयंपाकघरात करतात 'ही' चूक

स्वयंपाकासाठी तेल आवश्यक आहे. चांगल्या आरोग्यासाठी, मर्यादित प्रमाणात आणि योग्य पद्धतीने तेलाचा वापर करणे महत्वाचे आहे. तेलाचा अतिरेकी आणि गैरवापर मधुमेह, कर्करोग, लठ्ठपणा, हृदयरोग आणि हृदयविकार यासारखे असंख्य गंभीर आणि घातक आजारांना कारणीभूत ठरू शकतो.

जेव्हा तेलाचा गैरवापर केला जातो तेव्हा त्याचा अर्थ तेच तेल पुन्हा पुन्हा वापरणे आणि ते उच्च तापमानावर गरम करणे असा होतो. बरेच लोक वारंवार तेल वापरतात. समोसे, भजी किंवा पुरी तळताना. पण प्रत्येक वेळी तेल पुन्हा गरम केले की, ते अधिक धोकादायक बनते.

काही अभ्यासांनी अशी चिंता व्यक्त केली आहे की, तेल वारंवार गरम केल्याने किंवा अयोग्य वापरामुळे कर्करोगाचा धोका वाढू शकतो. जेव्हा जेव्हा तेल स्वयंपाकासाठी खूप उच्च तापमानाला गरम केले जाते तेव्हा त्यात ऑक्सिडेशन होते. याचा अर्थ तेलातील चरबी विघटित होऊ लागते आणि हानिकारक रसायने तयार होऊ लागतात.

तज्त्रांनुसार ही मोठी चूक 

एनसीबीआय वर प्रकाशित झालेल्या एका अभ्यासानुसार भारतासह अनेक देशांमध्ये, उच्च तापमानावर स्वयंपाकाचे तेल वारंवार गरम करून स्वयंपाक केला जातो. वारंवार गरम केलेल्या तेलात पॉलीसायक्लिक अरोमॅटिक हायड्रोकार्बन्स (PAHs) सारखी धोकादायक रसायने असू शकतात, ज्यापैकी काही कर्करोगजन्य असू शकतात. हे तेल आणि त्यातून निघणारा धूर आरोग्यासाठी गंभीर धोका निर्माण करू शकतो.

अनेक प्रकारच्या कर्करोगाचा धोका

तेलाचा जास्त वापर आणि त्याचा धूर श्वासोच्छवासामुळे अनेक प्रकारचे कर्करोग आणि गंभीर आजार होऊ शकतात. वैज्ञानिक संशोधनातून असे दिसून आले आहे की, अशा तेलात आणि त्याच्या धुरात शरीरातील पेशींना नुकसान पोहोचवणारे घटक असतात. जसे की डीएनए खराब होणे, पेशींमध्ये बदल होणे आणि कर्करोगाच्या पेशींची निर्मिती होणे. अशा तेलाचे सेवन केल्याने फुफ्फुस, कोलन, स्तन आणि प्रोस्टेट कर्करोगाचा धोका वाढतो.

फुफ्फुसांना होऊ शकते नुकसान 

तेल वारंवार गरम केल्याने केवळ कर्करोगाचा धोकाच नाही तर डीएनएचे नुकसान देखील होऊ शकते. ज्यामुळे ट्यूमर किंवा कर्करोग होऊ शकतो. तेलाच्या धुरात असलेले हानिकारक घटक श्वसनमार्गाद्वारे शरीरात प्रवेश करतात आणि फुफ्फुसांना नुकसान पोहोचवतात. या धुराच्या दीर्घकाळ संपर्कात राहिल्याने फुफ्फुस, स्तन आणि कोलन कर्करोगाचा धोका वाढतो. एका अभ्यासात असे आढळून आले आहे की ज्या महिला हवेशीर स्वयंपाकघरात अशा तेलाचा वापर करून स्वयंपाक करतात त्यांना कर्करोगाचा धोका जास्त असतो.

स्वयंपाकाच्या तेलापासून होणारे धोके कसे कमी करावे?

• तेलाचा वापर पूर्णपणे बंद करण्याची गरज नाही, परंतु या सवयी अंगीकारून तुम्ही धोका बऱ्याच प्रमाणात कमी करू शकता.
• तेल पुन्हा वापरू नका आणि तळल्यानंतर ते फेकून देऊ नका.
• एवोकॅडो तेल, तांदळाच्या कोंड्याचे तेल किंवा रिफाइंड ऑलिव्ह तेल यासारखे उच्च धूर बिंदू असलेले तेल वापरा.
• तेल जास्त गरम करू नका आणि तेलातून धूर येऊ लागताच समजून घ्या की ते हानिकारक झाले आहे.
• तळण्यापेक्षा वाफवण्याच्या, उकळण्याच्या किंवा बेकिंगच्या पद्धतींचा जास्त वापर करा.
• तेल योग्यरित्या साठवा, ते सूर्यप्रकाश, उष्णता आणि हवेपासून दूर ठेवा.

स्वयंपाकासाठी सर्वात चांगले तेल कोणते?

काही तेल इतर तेलांच्या तुलनेत आरोग्यासाठी चांगली मानली जातात. एक्स्ट्रा व्हर्जिन ऑलिव्ह ऑइल हे सॅलड किंवा हलक्या पदार्थांसाठी चांगले मानले जाते. तर मोहरीचे तेल स्वयंपाकासाठी चांगले मानले जाते. त्याचप्रमाणे, नारळाचे तेल उच्च तापमानात स्थिर राहते तर एवोकॅडो तेल हेल्दी फॅट्सने समृद्ध मानले जाते आणि त्याचा स्मोक पॉइंट जास्त असतो.