ଆର୍ମେନିଆ-ଆଜେରବାଇଜାନ ଯୁଦ୍ଧରେ ତୁର୍କୀ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଋଷ କାହିଁକି ଏତେ ଅସହାୟ?

Armenia-Azerbaijan war: ଏହି ଯୁଦ୍ଧରେ ତୁର୍କୀ (Turkey) ଆଜେରବାଇଜାନ ସହିତ ଦୃଢ଼ ଭାବରେ ଛିଡା ହୋଇଥିବାବେଳେ ଋଷ (Russia) ଆର୍ମେନିଆର ନିକଟତର ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ନିରବ ରହିଛି ।

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: Armenia-Azerbaijan war: ରୁଷ (Russia) ର ଉଦ୍ୟମ ସତ୍ତ୍ୱେ ଆର୍ମେନିଆ (Armenia) ଓ ଆଜେରବାଇଜାନ (Azerbaijan) ମଧ୍ୟରେ ଅସ୍ତ୍ରବିରତି ଚୁକ୍ତି ଗୋଟିଏ ଦିନ ମଧ୍ୟ ତିଷ୍ଠି ପାରିଲା ନାହିଁ । ଆର୍ମେନିଆ ଓ ଆଜେରବାଇଜାନ ମଧ୍ୟରେ ଯୁଦ୍ଧ ନାର୍ଗୋଭୋ-କାରାବାଖ ଅଞ୍ଚଳରେ ଚାଲିଛି । ଯେଉଁଥିରେ ୧୫୦ରୁ ଅଧିକ ସାଧାରଣ ନାଗରିକ ପ୍ରାଣ ହରାଇଛନ୍ତି । ନାର୍ଗୋଭୋ-କାରାବାଖ୍ ଅଞ୍ଚଳ ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଭାବରେ ଆଜେରବାଇଜାନର ଏକ ଅଂଶ କିନ୍ତୁ ଆର୍ମେନିଆର ଦଖଲରେ ରହିଛି । ଆର୍ମେନିଆ ଏକ ଖ୍ରୀଷ୍ଟିଆନ ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ଦେଶ ଏବଂ ଆଜେରବାଇଜାନ ମୁସଲମାନ ସଂଖ୍ୟା ବହୁଳ ଦେଶ । କିନ୍ତୁ ନାର୍ଗୋଭୋ-କାରାବାଖ୍ ଅଞ୍ଚଳରେ ଆର୍ମେନିଆମାନେ ଅଧିକ ଅଛନ୍ତି ।

ଏହି ଯୁଦ୍ଧରେ ତୁର୍କୀ (Turkey) ଆଜେରବାଇଜାନ ସହିତ ଦୃଢ଼ ଭାବରେ ଛିଡା ହୋଇଥିବାବେଳେ ଋଷ ଆର୍ମେନିଆର ନିକଟତର ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ନିରବ ରହିଛି । ତୁର୍କୀ କହିଛି ଯେ, ଆଜେରବାଇଜାନର କ୍ଷେତ୍ରୀୟ ସାର୍ବଭୌମତ୍ୱକୁ ସମ୍ମାନ କରି ଆର୍ମେନିଆ ତାର  ଅଞ୍ଚଳରୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ଛାଡିବ, ସେତେବେଳେ ସେ କୌଣସି ଶାନ୍ତି ବାର୍ତ୍ତାକୁ ସମର୍ଥନ କରିବ । ତୁର୍କୀ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ରେଚେପ ତୈୟ୍ୟପ ଏର୍ଡୱାନ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଗତ ୩୦ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଆର୍ମେନିଆ-ଆଜେରବାଇଜାନ ସମସ୍ୟାର ସଠିକ୍ ସମାଧାନ କରିବାରେ ଋଷ ବିଫଳ ହୋଇଛି । ଏହି କାରଣରୁ ଆର୍ମେନିଆ ତୁର୍କୀ ଉପରେ ବିବାଦ ସୃଷ୍ଟି କରୁଥିବାର ଅଭିଯୋଗ ଆଣୁଛି ।

ଅଧିକ ପଢ଼ନ୍ତୁ:-ଆଜେରବାଇଜାନ ବିରୋଧରେ ଆର୍ମେନିଆର ସମର୍ଥନରେ ଓହ୍ଲାଇଲେ ଭାରତୀୟ !

ଅନ୍ୟପକ୍ଷେ ତୁର୍କୀର ଆକ୍ରାମକତା ମଧ୍ୟରେ ଋଷର ନିରବତାକୁ ନେଇ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠିଛି । ସୋଭିଏତର ପତନ ପରେ ପ୍ରାୟତଃ କୁହାଯାଇଥାଏ ଯେ ଋଷର ଭାଗ୍ୟରେ ବର୍ତ୍ତମାନ ବହୁତ କିଛି ଦେଖିବାର ଅଛି । ଆର୍ମେନିଆ ଓ ଆଜେରବାଇଜାନର ଯୁଦ୍ଧ ପରେ ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗର ପୁଣି ଥରେ ପୁନରାବୃତ୍ତି ହେଉଛି । ଏକଦା ସୋଭିଏତ ସଂଘର ଅଂଶ ଥିବା ଦେଶଗୁଡିକ ବର୍ତ୍ତମାନ ମସ୍କୋ ପ୍ରଭାବରେ ଛାଡି ନିଜ ଆଞ୍ଚଳିକ ଶକ୍ତିର ନିକଟତର ହେଉଛନ୍ତି । ପଶ୍ଚିମରେ ୟୁକ୍ରେନ ଏବଂ ବେଲାଋଷ ସେମାନଙ୍କର ୟୁରୋପୀୟ ପଡ଼ୋଶୀମାନଙ୍କ ନିକଟତର ହୋଇଛନ୍ତି । ସୋଭିଏତ ସଂଘର ଅଂଶ ଥିବା ପଶ୍ଚିମ ଏସୀୟ ଦେଶ ଉପରେ ମଧ୍ୟ ଚୀନ୍ ନିଜର ପ୍ରଭାବ ବଢ଼ାଉଛି । ବର୍ତ୍ତମାନ ଆଜେରବାଇଜାନ ମଧ୍ୟ ତୁର୍କୀର ନିକଟତର ହେବାକୁ ଯାଉଛି ।

ରୁଷ ସାମ୍ନାରେ ତୁର୍କୀ ଏକ ନୂତନ ଆଞ୍ଚଳିକ ଶକ୍ତି ଭାବରେ ଉଭା ହେଉଛି । ଏବଂ ଆଜେରବାଇଜାନକୁ ନିଜ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ସମର୍ଥନ ଦେଉଛି । ବିଶ୍ଳେଷକମାନେ ଆଶଙ୍କା କରୁଛନ୍ତି ଯେ, ବର୍ତ୍ତମାନ ଦକ୍ଷିଣ କାକଶସ୍ ଅଞ୍ଚଳ (ଆର୍ମେନିଆ, ଆଜେରବାଇଜାନ ଏବଂ ଜର୍ଜିଆ) ଉପରେ ଋଷର ସ୍ଥିତି ଦୁର୍ବଳ ହୋଇପାରେ ।

୯୦ ଦଶକରେ ନାଗୋର୍ଣ୍ଣୋ-କାରାବାଖ ଅଞ୍ଚଳକୁ ନେଇ ଆଜେରବାଇଜାନ-ଆର୍ମେନିଆ ମଧ୍ୟରେ ଯୁଦ୍ଧ ହୋଇଥିଲା, ଯାହା ଋଷର ମଧ୍ୟସ୍ଥତାରେ ଶେଷ ହୋଇଥିଲା । ତେବେ, ଆର୍ମେନିଆର ଅଧିକୃତ ଅଞ୍ଚଳ ଉପରେ ଋଷ ସ୍ଥିତି ବଜାୟ ରଖିଛି । ଆର୍ମେନିଆ ସହିତ ଋଷର ସାମରିକ ଭାଗିଦାରୀ ରହିଛି, ସେହିପରି ଆଜେରବାଇଜାନ ସହିତ ଋଷର ମଧ୍ୟ ଭଲ ସମ୍ପର୍କ ରହିଛି । ଋଷ ଉଭୟ ଦେଶକୁ ଅସ୍ତ୍ର ଯୋଗାଇଥାଏ । ଉଭୟ ଆର୍ମେନିଆ ଏବଂ ଆଜେରବାଇଜାନ ସୋଭିଏତ୍ (ୟୁଏସ୍ଏସ୍ଆର୍) ର ଅଂଶ ରହିଥିଲେ । ୨୦୧୬ରେ ଯେତେବେଳେ ଆଜେରବାଇଜାନ ଏବଂ ଆର୍ମେନିଆ ମଧ୍ୟରେ ସଂଘର୍ଷ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା, ଋଷ ଉଭୟଙ୍କୁ ଏକ ସପ୍ତାହ ମଧ୍ୟରେ ଅସ୍ତ୍ରବିରତି ଉଲ୍ଲଂଘନ କରିବାକୁ ରାଜି କରାଇଥିଲା । କିନ୍ତୁ ଏଥର ଏପରି ହେଉନାହିଁ । ଏହାର ସବୁଠାରୁ ବଡ କାରଣ ହେଉଛି ତୁର୍କୀ ।

ତୁର୍କୀର ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର, କୂଟନୈତିକ ସମର୍ଥନ ଏବଂ ତୁର୍କୀର ସହଯୋଗୀ ସିରିଆ ଯୁଦ୍ଧବିମାନର ଏହି ଯୁଦ୍ଧରେ ସାମିଲ ହୋଇଥିବା କାରଣରୁ ଆଜେରବାଇଜାନକୁ ଅନୁଭବ ହେବାରେ ଲାଗିଛି ଯେ ସେ ଋଷ ଆଗରେ ନତମସ୍ତକ ହେବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ଆର୍ମେନିଆ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଯୁଦ୍ଧ ଜାରି ରଖିପାରିବ ଏବଂ ହରାଇଥିବା ଅଞ୍ଚଳକୁ ପୁନଃପ୍ରାପ୍ତ କରିପାରିବ । ଯଦି ଆବଶ୍ୟକ ହୁଏ ତେବେ ଆଜେରବାଇଜାନକୁ ସମସ୍ତ ପ୍ରକାରର ସାହାଯ୍ୟ କରିବାକୁ ତୁର୍କୀ ପ୍ରତିଶୃତି ଦେଇଛି ।

ଏହି ନୂତନ ବାସ୍ତବତା ବିଷୟରେ ଋଷ ମଧ୍ୟ ଅବଗତ ଅଛି । ସେଥିପାଇଁ ଆର୍ମେନିଆ-ଆଜେରବାଇଜାନ ଯୁଦ୍ଧରେ ସିଧାସଳଖ ଯୁଦ୍ଧରୁ ଦୂରେଇ ରହିବାକୁ ଠିକ୍ ମନେ କରୁଛି । ଯେପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହି ବିବାଦ ଆର୍ମେନିଆ ଦଖଲ କରିଥିବା ଅଞ୍ଚଳରେ ସୀମିତ ରହିବ, ସେପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଋଷ ଏହି ଯୁଦ୍ଧରେ ଯୋଗଦେବାକୁ ଯିବ ନାହିଁ । ଆର୍ମେନିଆ ସହିତ ଋଷର ନାଟୋ ଭଳି ସାମରିକ ମେଣ୍ଟ ରହିଛି ଏବଂ ଏହି ଅଞ୍ଚଳରେ ଋଷର ସାମରିକ ବେସରେ ପ୍ରାୟ ୨୫୦୦ ସୈନିକ ଉପସ୍ଥିତ ଅଛନ୍ତି । ଏସବୁ ସତ୍ତ୍ୱେ ଆର୍ମେନିଆ ରୁଷକୁ ନିଜ ସହିତ ଆଣିବାରେ ବିଫଳ ହୋଇଛି । ଆମେରିକା ଏବଂ ଫ୍ରାନ୍ସ ସହିତ ଋଷ ଅସ୍ତ୍ରବିରତି ଉଲ୍ଲଂଘନ ଉଦ୍ୟମରେ ନିଜକୁ ସୀମିତ ରଖିଛି । ଋଷ, ଆମେରିକା ଏବଂ ଫ୍ରାନ୍ସ ମଧ୍ୟ ମିନସ୍କ ଗୋଷ୍ଠୀର ସଦସ୍ୟ ଅଟନ୍ତି । ଗତ ୩୦ ବର୍ଷ ଧରି ଆଜେରବାଇଜାନ-ଆର୍ମେନିଆ ମଧ୍ୟରେ ବିବାଦର ସମାଧାନ ପାଇଁ MINSK ସଂଗଠନ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛି ।

ଅଧିକ ପଢ଼ନ୍ତୁ:-ବାଇକ ଚାଳକଙ୍କ ପାଇଁ ଖୁସି ଖବର! ଆପଣଙ୍କୁ ଦୁର୍ଘଟଣାରୁ ରକ୍ଷା କରିବ ଏହି ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟଜନକ ଉପକରଣ

ମସ୍କୋ ଧର୍ମ ସଙ୍କଟରେ ପଡ଼ିଛି । ଯଦି ସେ ଆଜେରବାଇଜାନକୁ ଆର୍ମେନିଆ ଦଖଲ ଆଗରେ ନତମସ୍ତକ ହେବାକୁ ଚାପ ପକାନ୍ତି, ତେବେ ସେ ସବୁଦିନ ପାଇଁ ତୁର୍କୀର ପ୍ରଭାବରେ ଯିବେ । ଯଦି ଋଷ ଆର୍ମେନିଆକୁ ସମର୍ଥନ କରେ, ତେବେ ଏହା ତୁର୍କୀ ଏବଂ ଋଷ ମଧ୍ୟରେ ଭୟଙ୍କର ଯୁଦ୍ଧରେ ପରିଣତ ହୋଇପାରେ । ଋଷର ଦୁର୍ବଳତା ଏହା ହେଉଛି ଯେ ସେ ତୁର୍କୀ ସହିତ ସମ୍ପର୍କକୁ ନଷ୍ଟ କରିବାକୁ ଚାହୁଁନାହିଁ । ରୁଷର ଋଷର ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଭ୍ଲାଦିମିର ପୁଟିନ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ରେଚେପ ତୈୟ୍ୟପ ଏର୍ଡୱାନଙ୍କ ସହ ତୁର୍କୀର ପରସ୍ପର ବିରୋଧୀ ବନ୍ଧୁତା ସହିତ ଅନେକ ଜିଓ-ଷ୍ଟ୍ରାଟେଜିକ୍ ସୁବିଧା ପାଇଛନ୍ତି । ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ଦେଶଗୁଡିକୁ ନେଇ ଋଷ ଏବଂ ତୁର୍କୀ ସମାନ ଚିନ୍ତାଧାରା ରଖିଛନ୍ତି ଏବଂ ଏହା ମଧ୍ୟ ସେମାନଙ୍କର ବେମେଳ ବନ୍ଧୁତ୍ୱର ଆଧାର ଅଟେ ।