G20 Summit 2023: ଗୋଟିଏ ଗୁଳିରେ ଅନେକ ଶୀକାର କଲେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମୋଦି
G20 Summit 2023 Delhi: ଜି-୨୦ ଶିଖର ସମ୍ମିଳନୀରେ ଚୀନ ଖୋଲାଖୋଲି ଭାବେ ୟୁକ୍ରେନ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଋଷିଆ ବିଷୟରେ କଥାବାର୍ତ୍ତା କରୁଥିଲା। ଯାହାକୁ ନେଇ ତାତି ଉଠିଥିଲେ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ଦେଶ। ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠୁଥିଲା ଯେ ଏହି ସମ୍ମିଳନୀର କେବଳ ୟୁକ୍ରେନ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ କୌଣସି ଅର୍ଥ ରହିବ ନାହିଁ। ଏନେଇ ଏକ ମାରାଥନ ବୈଠକ ଭାରତ ପକ୍ଷରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। ସମ୍ପକ୍ତ ଦେଶଙ୍କୁ ମନାଇବା ପାଇଁ ଚେଷ୍ଟା କରାଯାଇଥିଲା।
PM Modi in G20 Summit 2023: ଚଳିତ ବର୍ଷ ଭାରତରେ ଆୟୋଜିତ ହୋଇଯାଇଛି ଜି-୨୦ ଶିଖର ସମ୍ମିଳନୀ। ଯାହାକୁ ଏକ ସଫଳ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଉଛି। ଏହି ବୈଠକରେ ଋଷିଆ-ୟୁକ୍ରେନ ଯୁଦ୍ଧ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଏକ ସହମତି ସୃଷ୍ଟି କରିବା କୌଣସି ଏକ ବଡ଼ ଚେତାବନୀ ଠାରୁ କମ୍ ନୁହେଁ। ହେଲେ ଭାରତ ଯୁଦ୍ଧ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ପାରମ୍ପରିକ ସହଯୋଗୀ ଋଷିଆ ଏବଂ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱୀ ଚୀନ୍ ସହିତ ଜି-୭ ଗୋଷ୍ଠୀର ସଦସ୍ୟ ଦେଶକୁ ମନାଇବାରେ ସଫଳ ହୋଇଥିଲା। ୟୁରୋପ ବିରୋଧରେ ଯୁଦ୍ଧ (War Against Europe) କାହିଁକି ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇନଥିଲା ତାହାକୁ ନେଇ ଫ୍ରାନ୍ସ ଅଧିକ ଚିନ୍ତିତ ରହିଥିଲା। ଜି-୨୦ ଶିଖର ସମ୍ମିଳନୀରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଥିବା ଡ୍ରାଫ୍ଟ ରେ ୟୁକ୍ରେନ ଯୁଦ୍ଧ (War in Ukraine) ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଥିଲା। ଅନେକ ରାଉଣ୍ଡ ବୈଠକ ପରେ ବୈଦେଶିକ ମନ୍ତ୍ରୀ ଏସ.ଜୟଶଙ୍କର ଏବଂ ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ସୁରକ୍ଷା ପରାମର୍ଶଦାତା ଅଜିତ ଡୋଭାଲ ଆମେରିକାକୁ ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ବୁଝାଇବାରେ ସଫଳ ହୋଇଥିଲେ।
ଅନେକ ରାଉଣ୍ଡ ବୈଠକ ପରେ ହୋଇଥିଲା ସହମତି
ସେପ୍ଟମ୍ବର ୧୦ ତାରିଖ ରବିବାର ଭାରତୀୟ ଜି-୨୦ ଶେର୍ପା ଅମିତାଭ କାନ୍ତ (India G20 Sherpa Amitabh Kant) କହିଛନ୍ତି ଯେ ଭାରତୀୟ କୂଟନୀତିଜ୍ଞଙ୍କ ଏକ ଦଳ ବିଦେଶୀ ନେତାଙ୍କ ସମ୍ମିଳନୀରେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଥିବା ଜି-୨୦ ଘୋଷଣାନାମା (G-20 2023 Declaration) ଉପରେ ସହମତି ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ। ଯେଉଁଥିପାଇଁ ପ୍ରାୟ ୨୦୦ ଘଣ୍ଟା ଧରି ନିରନ୍ତର କଥାବାର୍ତ୍ତା କରିଥିଲା। ସଂଯୁକ୍ତ ସଚିବ ଇ.ଗମ୍ଭୀର ଏବଂ କେ ନାଗରାଜ ନାଇଡୁଙ୍କ ସମେତ କୂଟନୀତିଜ୍ଞଙ୍କ ଏକ ଦଳ ପ୍ରାୟ ୩୦୦ ଦ୍ୱିପାକ୍ଷିକ ବୈଠକ କରିଥିଲେ। ଜି-୨୦ ନେତା ସମ୍ମିଳନୀର ପ୍ରଥମ ଦିନରେ ସହମତି ଭିତ୍ତିରେ ୟୁକ୍ରେନ ବିବାଦ ଉପରେ ୧୫ ଡ୍ରାଫ୍ଟ ବଣ୍ଟନ କରିଥିଲେ। ଭାରତୀୟ ଜି-୨୦ ଶେର୍ପା କହିଛନ୍ତି ଯେ ସମଗ୍ର ଜି-୨୦ ଶିଖର ସମ୍ମିଳନୀର ସବୁଠାରୁ ଜଟିଳ ଅଂଶ ହେଉଛି ଭୌଗୋଳିକ ରାଜନୈତିକ ଅନୁଚ୍ଛେଦ (ରୁଷିଆ-ୟୁକ୍ରେନ) ଉପରେ ଏକ ସହମତି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା। ଯେଉଁଥିପାଇଁ ପ୍ରାୟ ୨୦୦ ଘଣ୍ଟାରୁ ଅଧିକ ନିରନ୍ତର ବୁଝାମଣା, ୩୦୦ ଦ୍ୱିପାକ୍ଷିକ ବୈଠକ, ୧୫ ଡ୍ରାଫ୍ଟ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବାକୁ ପଡ଼ିଥିଲା।
କେଉଁ ଦେଶ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା?
ଭାରତୀୟ ଶେର୍ପା ଅମିତାଭ କାନ୍ତ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଏନେଇ କରାଯାଇଥିବା ପ୍ରୟାସରେ ସଂଯୁକ୍ତ ସଚିବ ଇ.ଗମ୍ଭୀର ଏବଂ କେ ନାଗରାଜ ନାଇଡୁ ତାଙ୍କୁ ବହୁତ ସମର୍ଥନ କରିଥିଲେ। ଋଷିଆ-ୟୁକ୍ରେନ ଭଳି ବିବାଦୀୟ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଜି-୨୦ ସଦସ୍ୟ ଦେଶଙ୍କ ଭାରତ ଏକ ଅଦୃଶ୍ୟ ସହମତି ସୃଷ୍ଟି କରିବାରେ ସଫଳ ହୋଇଥିଲା। ବ୍ରାଜିଲ, ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକା ଏବଂ ଇଣ୍ଡୋନେସିଆ ପରି ଉଦୀୟମାନ ଅର୍ଥନୀତି ଏଥିରେ ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। ଜି-୨୦ ନେତାଙ୍କ ଘୋଷଣାରେ ଋଷିଆ ପକ୍ଷରୁ ୟୁକ୍ରେନ ଉପରେ କରାଯାଇଥିବା ଆକ୍ରମଣ ବିଷୟରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇ ନଥିଲା। ଏହା ବଦଳରେ ସମସ୍ତ ଦେଶକୁ ପରସ୍ପରର ଆଞ୍ଚଳିକ ଅଖଣ୍ଡତା ଏବଂ ସାର୍ବଭୌମତ୍ୱର ନୀତିକୁ ସମ୍ମାନ କରିବାକୁ ଆହ୍ୱାନ ଦିଆଯାଇଥିଲେ। ଜି-୨୦ ୨୦୨୩ ଘୋଷଣାନାମାରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ଆମେ ସମସ୍ତ ଦେଶକୁ ଆଞ୍ଚଳିକ ଅଖଣ୍ଡତା ତଥା ସାର୍ବଭୌମତ୍ୱ, ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ମାନବିକ ଆଇନ ଏବଂ ଶାନ୍ତି ଏବଂ ସ୍ଥିରତା ରକ୍ଷା କରୁଥିବା ବହୁପକ୍ଷୀୟ ବ୍ୟବସ୍ଥା ସମେତ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଆଇନର ନୀତିକୁ ସମର୍ଥନ କରିବାକୁ ଆହ୍ୱାନ କରୁଛୁ।