10 Best Port in India: ଦେଶର ପ୍ରମୁଖ ବନ୍ଦର ବିଷୟରେ ଜାଣନ୍ତୁ

ପାରାଦୀପ ବନ୍ଦର, ଓଡି଼ଶା

ପାରାଦୀପ ବନ୍ଦର ହେଉଛି ଓଡ଼ିଶାର ଏକମାତ୍ର ପ୍ରମୁଖ ବନ୍ଦର । ରାଜ୍ୟରୁ କୋଇଲା ରପ୍ତାନି ପାଇଁ ଏହି ବନ୍ଦର ଏକ ପ୍ରମୁଖ ସ୍ଥାନ । ଏହି ବନ୍ଦର ଭାରତର ପୂର୍ବ ଉପକୂଳରେ ଥିବା ବଙ୍ଗୋପସାଗରରେ ଅବସ୍ଥିତ । ପାରାଦୀପ ନିକଟ ଅତୀତରେ ଅନେକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସଫଳତା ହାସଲ କରିଛନ୍ତି | ଏପ୍ରିଲ୍-ଜୁନ୍ ୨୦୨୧ ରେ, କୋଭିଡ୍ -୧୯ ମହାମାରୀ ସମୟରେ ମଧ୍ୟ ମାଲ ପରିବହନ ପରିମାଣ (25.73 MT) ହୋଇଥିଲା ।  ପାରାଦୀପ ବନ୍ଦରରେ 14 ଟି ବର୍ଥ ରହିଛି । ଏହି ବନ୍ଦରର ଗଭୀରତା ଏହାକୁ ଲୁହାପଥର ଏବଂ କୋଇଲା ପରି ବହୁଳ କାର୍ଗୋ ପରିଚାଳନା ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ କରିଥାଏ । ବନ୍ଦରରର ନିଜସ୍ୱ ରେଳ ବ୍ୟବସ୍ଥା ୮୨ କିଲୋମିଟର ବିଶିଷ୍ଟ ରହିଛି ।

ଜବାହରଲାଲ ନେହେରୁ ବନ୍ଦର, ନାଭି ମୁମ୍ବାଇ, ମହାରାଷ୍ଟ୍ର

ଭାରତର ଆର୍ଥିକ ରାଜଧାନୀ ନିକଟରେ ରହିଛି ଜବାହର ଲାଲ ନେହେରୁ ବନ୍ଦର । ଏହା ଭାରତର ସବୁଠାରୁ ବଡ ତଥା ସକ୍ରିୟ ବନ୍ଦର ମଧ୍ୟରୁ ଅନ୍ୟତମ । ଉଭୟ ଆମଦାନୀ ଏବଂ ରପ୍ତାନି ପାଇଁ ଏହା ଏକ ବଡ ହବ୍ ପାଲଟିଛି । ବିଶ୍ୱ ବନ୍ଦରର ସର୍ବୋଚ୍ଚ କଣ୍ଟେନର ପୋର୍ଟଗୁଡିକ ମଧ୍ୟରେ ୨୮ ତମ ସ୍ଥାନରେ ରହିଛି ଏହି ବନ୍ଦର । ଜବାହରଲାଲ ନେହେରୁ ବନ୍ଦର 1989 ମସିହାରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା।

ଚେନ୍ନାଇ ବନ୍ଦର, ତାମିଲନାଡୁ

ଏହା ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶର ଦକ୍ଷିଣ ଭାଗରେ ଅବସ୍ଥିତ ସବୁଠାରୁ ବଡ ବନ୍ଦର । ଚେନ୍ନାଇ ବନ୍ଦର ହେଉଛି ସର୍ବ ପୁରାତନ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ଆଧୁନିକ ସାମୁଦ୍ରିକ ବନ୍ଦର । ଏହା 1881 ମସିହା ପରଠାରୁ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଆସୁଛି । ଏହି ବନ୍ଦର ପ୍ରତିବର୍ଷ ଏକ ବୃହତ 50 ମିଲିୟନ୍ ଟନ୍ କାର୍ଗୋ ପରିଚାଳନା କରିଥାଏ । ଇସ୍ପାତ ଆମଦାନୀ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରି ଚେନ୍ନାଇର ଅଟୋମୋବାଇଲ୍ ଶିଳ୍ପଗୁଡିକ ପାଇଁ ଏହା ମେରୁଦଣ୍ଡ ପାଲଟିପାରିଛି । ଚେନ୍ନାଇ ବନ୍ଦର ପାଇଁ ବର୍ତ୍ତମାନର କଣ୍ଟେନର ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କ୍ଷମତା 2 ନିୟୁତ TEU ରହିଛି ।

ମୁଣ୍ଡ୍ରା ବନ୍ଦର, କୁଚ୍, ଗୁଜୁରାଟ

ଏହା ଭାରତର ସର୍ବ ବୃହତ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଭାବରେ ପରିଚାଳିତ ସମୁଦ୍ର ବନ୍ଦର ଅଟେ । ଗୁଜୁରାଟ ହେଉଛି ଭାରତରେ ବ୍ୟବସାୟ ପାଇଁ ଏକ ବଡ଼ ହବ୍ ଏବଂ ଏଠାରୁ ବିପୁଳ ପରିମାଣର ଆମଦାନୀ ଏବଂ ରପ୍ତାନି କରାଯାଇଥାଏ । ଅନ୍ୟ ବନ୍ଦର ତୁଳନାରେ ମୁଣ୍ଡ୍ରା ବନ୍ଦରର ଏକ ବଡ଼ ସୁବିଧା ରହିଛି । କାରଣ ଏହା ସମଗ୍ର ଭାରତର ରେଳ ମାର୍ଗ ସହିତ ଭଲ ଭାବରେ ସଂଯୁକ୍ତ । ଏଥିସହ ଏହି ବନ୍ଦର ଏକ ବୃହତ 5 ନିୟୁତ TEU ଏବଂ 338 ନିୟୁତ ମେଟ୍ରିକ୍ ଟନ୍ କାର୍ଗୋ ପରିଚାଳନା କରେ । ମୁଣ୍ଡ୍ରା ବନ୍ଦର ମଧ୍ୟ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱର ବୃହତ୍ତମ କୋଇଲା ଆମଦାନୀ ଟର୍ମିନାଲର ସୁନାମ ଅର୍ଜନ କରିଛି ।

ବିଶାଖାପାଟନମ୍ ବନ୍ଦର, ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶ

ବିଶାଖାପାଟନମ୍ ବନ୍ଦର ହେଉଛି ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶର ସବୁଠୁ ବଡ ବନ୍ଦର। ଚେନ୍ନାଇ ଏବଂ କୋଲକାତା ବନ୍ଦର ମଧ୍ୟରେ ଦେଶର ସବୁଠାରୁ ସକ୍ରିୟ ଅଞ୍ଚଳରେ ଅବସ୍ଥିତ ଥିବାରୁ ବନ୍ଦରର ଅନନ୍ୟ ସ୍ଥାନ ଏହାକୁ ଅଧିକ ଅନୁକୂଳ କରିଥାଏ ।

କୋଚିନ୍ ବନ୍ଦର, କୋଚି, କେରଳ

ଏହି ବନ୍ଦର ସହ ଆରବ ସାଗର ଏବଂ ଭାରତ ମହାସାଗର ଜଡିତ । ଏହି ବନ୍ଦରଟି ବ୍ରିଟିଶମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା 1928 ମସିହାରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରାଯାଇଥିଲା। କୋଚି ବନ୍ଦର ମଧ୍ୟ ଆଇସିଟି, ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ କଣ୍ଟେନର ଟ୍ରାନ୍ସମିସନ୍ ଟର୍ମିନାଲ୍, ଯାହା ଭାରତର ସବୁଠାରୁ ବଡ କଣ୍ଟେନର ସୁବିଧା ଅଟେ । କୋଚିନ୍ ବନ୍ଦରର ମୋଟ କାର୍ଗୋ ଟନେଜ୍ 32.03 ନିୟୁତ ମେଟ୍ରିକ୍ ଟନ୍ ଏବଂ 0.6 ମିଲିୟନ୍ ୟୁନିଟ୍ ର TEU ଟ୍ରାଫିକ୍ ଅଛି । ଏହି ବନ୍ଦର ରେଳ, ରାଜପଥ ଏବଂ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ବିମାନବନ୍ଦର ସହିତ ମଧ୍ୟ ଭଲ ଭାବରେ ସଂଯୁକ୍ତ ।

କାଣ୍ଡଲା ବନ୍ଦର, କାଣ୍ଡଲା, ଗୁଜୁରାଟ

ଗୁଜୁରାଟର କାଣ୍ଡଲା ବନ୍ଦର ଉପକୂଳରୁ ପେଟ୍ରୋଲିୟମ ଏବଂ ଗ୍ୟାସ୍ ଆମଦାନୀ ପାଇଁ ଏକ ହବ୍ ଭାବେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ । ଏହି ବନ୍ଦର କୁଚ୍ ଉପସାଗରରେ ଅବସ୍ଥିତ ରହିଛି । ଏହି ବନ୍ଦରରୁ ମୁଖ୍ୟତଃ ଲୁଣ ଏବଂ ବସ୍ତ୍ର ରପ୍ତାନି ହୋଇଥାଏ । ଏହାର ମାଲ ପରିବହନ ପାଇଁ 122.5 ନିୟୁତ ମେଟ୍ରିକ୍ ଟନ୍ ଏବଂ 0.17 ମିଲିୟନ୍ ୟୁନିଟ୍ ର TEU ଟ୍ରାଫିକ୍ ଅଛି । ବନ୍ଦର ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କ୍ଷମତା ଏବଂ ଏହାର ଆଖପାଖ ଅଞ୍ଚଳରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିବା ପାଇଁ ଅନେକ ଉନ୍ନୟନମୂଳକ କାର୍ଯ୍ୟ ମଧ୍ୟ କରାଯାଉଛି ।

ମୁମ୍ବାଇ ବନ୍ଦର, ମହାରାଷ୍ଟ୍ର

ମୁମ୍ବାଇ ବନ୍ଦର ହେଉଛି ଭାରତର ସବୁଠାରୁ ଜଣାଶୁଣା ତଥା ସ୍ୱୀକୃତିପ୍ରାପ୍ତ ବନ୍ଦର ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ । ଏହି ବନ୍ଦରଟି ପ୍ରାୟ 300 ବର୍ଷରୁ ଅଧିକ ପୁରୁଣା ଏବଂ 17 ଶତାବ୍ଦୀର ଶେଷ ଭାଗରେ ବ୍ରିଟିଶମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା । ମୁମ୍ବାଇ ବନ୍ଦରରେ ଯାତାୟାତକୁ ସହଜ କରିବା ପାଇଁ ଜବାହର ଲାଲ ନେହେରୁ ବନ୍ଦର ଖୋଲାଯାଇଥିଲା । ମୁମ୍ବାଇ ବନ୍ଦର ବର୍ତ୍ତମାନ ବହୁଳ ମାଲ ପରିବହନ କରୁଛି । ଏହି ବନ୍ଦର 62.9 ନିୟୁତ ମେଟ୍ରିକ୍ ଟନ୍ ଏବଂ 40000 ୟୁନିଟ୍ ର TEU ଟ୍ରାଫିକ୍ ର ମୋଟ କାର୍ଗୋ ଟନେଜ୍ ପରିଚାଳନା କରେ ।

ହାଜିରା ବନ୍ଦର, ଗୁଜୁରାଟ

ଗୁଜୁରାଟର ହାଜିରା ବନ୍ଦର ଭାରତର ସବୁଠାରୁ ବଡ ଆମଦାନୀ ଏବଂ ରପ୍ତାନି କେନ୍ଦ୍ର ସୁରଟ ସହିତ ଜଡିତ। ପଶ୍ଚିମ ଉପକୂଳରେ ଏହା ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପେଟ୍ରୋଲିୟମ ଏବଂ LNG ବନ୍ଦର ମଧ୍ୟରୁ ଅନ୍ୟତମ । ଏହା ଆଦାନୀ ହାଜିରା ବନ୍ଦର ପ୍ରାଇଭେଟ ଲିମିଟେଡ୍ ଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ । ହାଜିରା ବନ୍ଦର ହେଉଛି ଭାରତର ଅନ୍ୟତମ ଉନ୍ନତ ବନ୍ଦର । ୟୁରୋପ, ଆଫ୍ରିକା, ଆମେରିକା ଏବଂ ମଧ୍ୟ ପୂର୍ବର ଜାହାଜଗୁଡିକ ପରିଚାଳନା କରିଥାଏ ଏହି ବନ୍ଦର । ବର୍ତ୍ତମାନ ବନ୍ଦରରେ ସମ୍ପ୍ରସାରଣ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ଚାଲିଛି ଏବଂ ଏହା ଶୀଘ୍ର ଅଧିକ ଟ୍ରାଫିକ୍ ପରିଚାଳନା କରିବାରେ ସକ୍ଷମ ହେବ । ବର୍ତ୍ତମାନ ବନ୍ଦରଟି 1 ମିଲିୟନ୍ TEU ୟୁନିଟ୍ ଏବଂ 2.5 ମିଲିୟନ୍ ଟନ୍ କାର୍ଗୋ ଟନେଜ୍ ପରିଚାଳନା କରୁଛି ।

ମାରମାଗାଓ ବନ୍ଦର, ଗୋଆ

ଗୋଆର ସବୁଠାରୁ ଶାନ୍ତ ସ୍ଥାନମାନଙ୍କରେ ଅବସ୍ଥିତ ଗୋଆର ମାରମାଗାଓ ବନ୍ଦରରେ କନଭେୟରଗୁଡ଼ିକର ଅତ୍ୟାଧୁନିକ ଯାନ୍ତ୍ରିକ ସାମଗ୍ରୀ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଏବଂ 7 ମିଲିୟନ୍ ମେଟ୍ରିକ୍ ଟନ୍ କାର୍ଗୋ କ୍ଷମତା ରହିଛି । ଏହି ବନ୍ଦରରେ ମଧ୍ୟ ନୌସେନା ପାଇଁ ବିଶେଷ ବ୍ୟବସ୍ଥା ରହିଛି । ଏହି ବନ୍ଦର ଭାରତର ସଦ୍ୟ ଘୋଷିତ ପ୍ରମୁଖ ବନ୍ଦର ମଧ୍ୟରୁ ଅନ୍ୟତମ ।