IAS: କିପରି ହୁଏ ଜଣେ IAS ଅଧିକାରୀଙ୍କ ନିଯୁକ୍ତି, କେନ୍ଦ୍ର ଏବଂ ରାଜ୍ୟ ସରକାର କିପରି କରନ୍ତି ଚୟନ?
How an IAS is appointed: କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଅଧିକାରୀଙ୍କ ନିଯୁକ୍ତି ପ୍ରାୟତଃ କେନ୍ଦ୍ର ଏବଂ ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବିବାଦର କାରଣ ହୋଇଆସୁଛି । ଜାଣନ୍ତୁ ପ୍ରଶାସନିକ ସେବାର କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଅଧିକାରୀମାନେ କିପରି ନିଯୁକ୍ତ ହୁଅନ୍ତି...
How an IAS is appointed: ଭାରତର ଶାସନ ଏବଂ ପ୍ରଶାସନ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ଭାରତୀୟ ପ୍ରଶାସନିକ ସେବା (Indian Administrative Services) ଏକ ମେରୁଦଣ୍ଡ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରେ । ଏହି କାରଣରୁ, ଭାରତ ପରି ଏକ ବିଶାଳ ଦେଶର ସଂଘୀୟ ଢାଞ୍ଚା ବର୍ତ୍ତମାନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସୁରୁଖୁରୁରେ କାମ କରୁଛି । କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଅଧିକାରୀଙ୍କ ନିଯୁକ୍ତି କେନ୍ଦ୍ର ଓ ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବିବାଦର କାରଣ ହୋଇଆସୁଛି । ପ୍ରଶାସନିକ ସେବାର କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଅଧିକାରୀମାନେ କିପରି ନିଯୁକ୍ତ ହୁଅନ୍ତି ଜାଣନ୍ତୁ...
ନିଯୁକ୍ତ ହେବାକୁ ଥିବା ଅଧିକାରୀଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା, ଭର୍ତ୍ତି, ନିଯୁକ୍ତି, କ୍ୟାଡର ଆବଣ୍ଟନ, ତାଲିମ, ସ୍ଥାନାନ୍ତର-ପୋଷ୍ଟିଂ, ଏମ୍ପାନେଲମେଣ୍ଟ ଏବଂ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ପ୍ରତିନିଧୀତା, ସେବା ସମ୍ପ୍ରସାରଣ ଏବଂ ଶୃଙ୍ଖଳାଗତ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଉପରେ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେବାକୁ କେନ୍ଦ୍ର ଏବଂ ରାଜ୍ୟଗୁଡ଼ିକର କ୍ଷମତା ଅଛି । ଅନ୍ତତଃ ପକ୍ଷେ ଆଠଟି ପାରାମିଟରରେ ଭାରତୀୟ ପ୍ରଶାସନିକ ସେବା (IAS), ଭାରତୀୟ ପୋଲିସ ସେବା (IPS) ଏବଂ ଭାରତୀୟ ବନ ସେବା (IFS) ର ଅଧିକାରୀଙ୍କ ଉପରେ କେନ୍ଦ୍ରର ଅଧିକ ଅଧିକାର ରହିଛି । ପରେ ମନୋନୀତ ଅଧିକାରୀମାନଙ୍କୁ କେନ୍ଦ୍ର ଦ୍ୱାରା ସେମାନଙ୍କର ରାଜ୍ୟ କ୍ୟାଡର ଦିଆଯାଏ । ଯଦିଓ ରାଜ୍ୟଗୁଡ଼ିକର ଆବଶ୍ୟକତା, ଅଧିକାରୀଙ୍କ ପସନ୍ଦ, ପରୀକ୍ଷାରେ ସେମାନଙ୍କର ପଦବୀ ଇତ୍ୟାଦି ଧ୍ୟାନରେ ରଖି କେନ୍ଦ୍ର ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥାଏ, କିନ୍ତୁ କୌଣସି ଅନ୍ତିମ ନିଷ୍ପତ୍ତି କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ ।
ଜାଣନ୍ତୁ ରାଜ୍ୟ ଏବଂ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର କିପରି ଚୟନ କରନ୍ତି?
ଅଧିକାରୀମାନଙ୍କୁ ନିଯୁକ୍ତି ଦିଆଯିବା ଏବଂ ତାଲିମ ଦିଆଯିବା ପରେ ସେମାନଙ୍କୁ ନିଜ ରାଜ୍ୟ କ୍ୟାଡରକୁ ପଠାଯାଏ । ଯଦିଓ ବର୍ତ୍ତମାନର ସରକାର ରାଜ୍ୟକୁ ପଠାଯିବା ପୂର୍ବରୁ ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ବିଭିନ୍ନ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟରେ ସହକାରୀ ସଚିବ ଭାବରେ ନୂତନ ନିଯୁକ୍ତ ଅଧିକାରୀଙ୍କୁ ନିଯୁକ୍ତ କରିବାର ପରମ୍ପରା ଆରମ୍ଭ କରିଛନ୍ତି, ତଥାପି ରାଜ୍ୟ ସ୍ତରରେ ଏଆଇଏସ୍ ଅଧିକାରୀଙ୍କ କ୍ୟାରିୟର ଜିଲ୍ଲା ସ୍ତରରେ ନିଯୁକ୍ତିରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥାଏ । କେଉଁ ଜିଲ୍ଲାରେ କାହାକୁ ପୋଷ୍ଟ ଦିଆଯିବା ଉଚିତ, କିଏ ରାଜ୍ୟ ସଚିବାଳୟରେ ପୋଷ୍ଟ ରହିବା ଉଚିତ, କାହାକୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତର କରାଯିବା ଉଚିତ, କାହାକୁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପୋଷ୍ଟିଂ ଦିଆଯିବା ଉଚିତ ଏବଂ କାହାକୁ ଅମୂଳକ ପଦବୀରେ ରଖିବା ଉଚିତ ସେ ସମ୍ପର୍କରେ ରାଜ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଧିକାର ପାଇଛନ୍ତି । ଏଠାରେ ଯେକୌଣସି ଅଧିକାରୀଙ୍କ ଉପରେ ରାଜ୍ୟଗୁଡ଼ିକର ବିଶେଷ ଅଧିକାର ରହିଛି ।
କେଉଁ ଅଧିକାରୀଙ୍କୁ ରାଜ୍ୟ ସ୍ତରରେ ଏବଂ କେଉଁଠାରେ ପୋଷ୍ଟରେ ରଖିବେ ତାହା କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କୁ କଦାପି କୁହନ୍ତି ନାହିଁ । ଏହା ୧୦୦% ରାଜ୍ୟ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ । କିନ୍ତୁ ନିୟମରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ମତଭେଦ ହେଲେ ରାଜ୍ୟ ସରକାର କିମ୍ବା ସଂପୃକ୍ତ ସରକାରଙ୍କ ନିଷ୍ପତ୍ତି ଉପରେ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ହେବ ।
ଆଇଏଏସ୍ ଅଧିକାରୀଙ୍କ ଦରମା
ସପ୍ତମ ବେତନ ଆୟୋଗ ଅନୁଯାୟୀ ଜଣେ ଆଇଏଏସ୍ ଅଧିକାରୀ ୫୬୧୦୦ ଟଙ୍କା ବେସିକ ସେଲାରି ପାଆନ୍ତି । ଏହା ବ୍ୟତୀତ ସେମାନଙ୍କୁ ଭ୍ରମଣ ଭତ୍ତା ଏବଂ ପ୍ରିୟତା ଭତ୍ତା ସହିତ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଭତ୍ତା ମଧ୍ୟ ଦିଆଯାଏ । ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ଆଇଏଏସ୍ ଅଧିକାରୀଙ୍କୁ ମାସିକ ୧ ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ଦରମା ମିଳିଥାଏ । କ୍ୟାବିନେଟ ସଚିବ ପଦବୀ ସହିତ IAS ପ୍ରତି ମାସରେ ପ୍ରାୟ ୨.୫ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ପାଇଥାଏ ।
ଏହା ବି ପଢ଼ନ୍ତୁ: ଫାଇନାଲ ହେଲା ଟିମ୍ ଇଣ୍ଡିଆର ନୂଆ ଟେଷ୍ଟ ଅଧିନାୟକର ନାମ; ଖୁବ ଶୀଘ୍ର ହେବ ଘୋଷଣା!
ଏହା ବି ପଢ଼ନ୍ତୁ: ଗରିବ ଏବଂ ବେକାରିଙ୍କ ଆକାଉଣ୍ଟକୁ ଆସିବ ଟଙ୍କା, ବଜେଟରେ କରାଯିବ ଘୋଷଣା!