ଭାରତ ସହିତ ବ୍ୟବସାୟ କରିବ ପାକିସ୍ତାନ !

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଭାରତ ସହିତ ପୁନର୍ବାର ବ୍ୟବସାୟିକ ସମ୍ପର୍କ ସ୍ଥାପନ କରିବାକୁ ପାକିସ୍ତାନରେ ସ୍ୱର ତେଜିବାରେ ଲାଗିଛି। ନିକଟରେ ପାକିସ୍ତାନର ନୂତନ ସରକାର ସୂଚାଇ ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ ଭାରତ ସହ ବାଣିଜ୍ୟ ପୁନଃ ଆରମ୍ଭ ହୋଇପାରିବ। ତେବେ ସମ୍ପର୍କ କେବେ ସ୍ୱାଭାବିକ ହେବ କିମ୍ବା ବାଣିଜ୍ୟ ମାର୍ଗ କେବେ ଖୋଲିବ ସେନେଇ ପରିସ୍ଥିତି ସ୍ପଷ୍ଟ ହୋଇନାହିଁ। ୨୦୧୯ରେ ପାକିସ୍ତାନ ଭାରତ ସହିତ ଦ୍ୱିପାକ୍ଷିକ ସମ୍ପର୍କ ସମାପ୍ତ କରିଥିଲା। ପାକିସ୍ତାନ ବୈଦେଶିକ ମନ୍ତ୍ରୀ ଇଶାକ୍ ଦାର ସୂଚିତ କରିଛନ୍ତି ଯେ ଭାରତ ସହିତ ବାଣିଜ୍ୟ ପୁଣି ଆରମ୍ଭ ହୋଇପାରିବ। ଗଣମାଧ୍ୟମର ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ଶନିବାର ସେ କହିଛନ୍ତି, 'ପାକିସ୍ତାନୀ ବ୍ୟବସାୟୀମାନେ ଭାରତ ସହିତ ବ୍ୟବସାୟ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଛନ୍ତି। ସରକାର ସମସ୍ତ ହିତାଧିକାରୀଙ୍କ ସହିତ କଥାବାର୍ତ୍ତା କରି ଏହାର ସମ୍ଭାବ୍ୟତା ଅନୁସନ୍ଧାନ କରିବେ।

ବ୍ୟବସାୟ କାହିଁକି ବନ୍ଦ ହେଲା?
ଅଗଷ୍ଟ ୨୦୧୯ରେ ଭାରତ ସରକାର ଧାରା ୩୭୦ ରଦ୍ଦ କରିଥିଲେ। ସେବେଠାରୁ ପାକିସ୍ତାନ ଭାରତ ସହ ଦ୍ୱିପାକ୍ଷିକ ସମ୍ପର୍କ ସମାପ୍ତ କରିଥିଲା। ତେବେ କୁହାଯାଉଛି ଯେ ପାକିସ୍ତାନୀ ଆମଦାନୀ ଉପରେ ଭାରତ ଦେଇଥିବା ୨୦୦ ପ୍ରତିଶତ ଶୁଳ୍କ ଏକ କାରଣ ଥିଲା। ଏହାପୂର୍ବରୁ ଭାରତ ପାକିସ୍ତାନର ମୋଷ୍ଟ ଫେଭରଡ ନେସନ କିମ୍ବା MFN ସ୍ଥିତିକୁ ବାତିଲ କରି ଦେଇଥିଲା। ୧୪ ଫେବୃଆରୀ ୨୦୧୯ରେ ପୁଲୱାମା ଆତଙ୍କବାଦୀ ଆକ୍ରମଣ ପରେ ଭାରତ ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ନେଇଛି। ସେହି ଆତଙ୍କବାଦୀ ଘଟଣାରେ ପାକିସ୍ତାନୀ ଗୋଷ୍ଠୀ ଜୈଶ-ଏ-ମହମ୍ମଦ ଆତଙ୍କବାଦୀମାନେ ବିସ୍ଫୋରକ ସାମଗ୍ରୀ ଧାରଣ କରିଥିବା ଗାଡି ବ୍ୟବହାର କରି CRPF କନଭୟକୁ ଟାର୍ଗେଟ କରିଥିଲେ। ତା’ପରେ ୪୦ ସେନା ସହିଦ ହୋଇଥିଲେ। ଘଟଣାର ମାତ୍ର ୨୪ ଘଣ୍ଟା ପରେ ଭାରତ ପାକିସ୍ତାନର MFN ସ୍ଥିତି ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରିନେଇଥିଲା।

ଏହାର କାରଣ କ’ଣ ହୋଇପାରେ?
ବ୍ୟବସାୟ ପୁନଃ ଆରମ୍ଭ ବିଷୟରେ DAR ରୁ କିଛି ସ୍ପଷ୍ଟ ଭାବରେ କୁହାଯାଇ ନାହିଁ। ତେବେ ପାକିସ୍ତାନର ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଭିମୁଖ୍ୟର ଅନେକ କାରଣ ରହିଛି। ଏଥିମଧ୍ୟରୁ ପାକିସ୍ତାନର ନୂତନ ସରକାର ଏକ ନୂତନ ନୀତିର ସମ୍ଭାବନାକୁ ସୂଚାଉଛି। ଅନ୍ୟ ଏକ କାରଣ ମଧ୍ୟ ପାକିସ୍ତାନର ଆର୍ଥିକ ସ୍ଥିତି ହୋଇପାରେ। ଭାରତ ସହିତ ବାଣିଜ୍ୟ ବନ୍ଦ ହେତୁ ପାକିସ୍ତାନକୁ ଦୂର ଦେଶରୁ ସାମଗ୍ରୀ ଆମଦାନୀ କରିବାକୁ ପଡିବ, ଯେଉଁ କାରଣରୁ ପୂର୍ବରୁ ବୈଦେଶିକ ମୁଦ୍ରା ସଂରକ୍ଷଣ ହ୍ରାସ ପାଉଛି।