Mo Masari: ମୋ ମଶାରୀ’ଯୋଜନା ବାଟବଣା: ମ୍ୟାଲେରିଆରେ ଓଡ଼ିଶା ୧ ନମ୍ବର
Mo Masari: ବିଜେଡି ସରକାର ସମୟରେ ସବୁ କାମ ବିଶ୍ବସ୍ତରୀୟ ହେଇଥିଲା। ଏପରିକି ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟସେବା ମଧ୍ୟ ବିଶ୍ବସ୍ତରୀୟ ବୋଲି ପ୍ରଚାର ହେଉଥିଲା। କିନ୍ତୁ ଏହା ବାସ୍ତବ ନ ହୋଇ କେବଳ ପ୍ରଚାରରେ ସୀମିତ ଥିବାରୁ ମ୍ୟାଲେରିଆ ରୋଗୀଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ଓ ମୃତ୍ୟୁହାରରେ ଦେଶରେ ଏକ ନମ୍ବର ସ୍ଥାନରେ ରହିଛି ଓଡ଼ିଶାI
Mo Masari: ବିଜେଡି ସରକାର ସମୟରେ ସବୁ କାମ ବିଶ୍ବସ୍ତରୀୟ ହେଇଥିଲା। ଏପରିକି ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟସେବା ମଧ୍ୟ ବିଶ୍ବସ୍ତରୀୟ ବୋଲି ପ୍ରଚାର ହେଉଥିଲା। କିନ୍ତୁ ଏହା ବାସ୍ତବ ନ ହୋଇ କେବଳ ପ୍ରଚାରରେ ସୀମିତ ଥିବାରୁ ମ୍ୟାଲେରିଆ ରୋଗୀଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ଓ ମୃତ୍ୟୁହାରରେ ଦେଶରେ ଏକ ନମ୍ବର ସ୍ଥାନରେ ରହିଛି ଓଡ଼ିଶାI ମ୍ୟାଲେରିଆ ରୋଗରୁ ରକ୍ଷା କରିବା ପାଇଁ ଦିଜଦ ସରକାର ଆରମ୍ଭ କରିଥିବା “ମୋ ମଶାରୀ” ଯୋଜନା ମଧ୍ୟ ବାଟବଣା ହୋଇଥିବା ଏଥିରୁ ପ୍ରମାଣିତ ହୋଇଛି।
ଭାରତର ଜାତୀୟ ଭେକ୍ଟର ବାହିତ ରୋଗ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଯୋଜନା (ଏନସିଭିଭିଡିପି)ରୁ ମିଳିଥିବା ସୂଚନାନୁସାରେ ଭାରତର ଫାଇସିପାରମ୍ ମ୍ୟାଲେରିଆ ରୋଗୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଓଡ଼ିଶାକୁ ପ୍ରାୟ ୪୦ ପ୍ରତିଶତ ଥିବାବେଳେ ମୃତ୍ୟୁର ୩୦ ପ୍ରତିଶତ ବୋଲି ଜଣାପଡ଼ିଛି। ଆକଳନ ଅନୁଯାୟୀ ଓଡ଼ିଶାରେ ୯୧.୫% ମ୍ୟାଲେରିଆ ରୋଗୀ ଫି ଫାଇସିପାରମ୍ କାରଣରୁ ହୋଇଥାଏ। ଏହି ରିପୋର୍ଟରେ ଦର୍ଶାଯାଇଛି ଯେ ଓଡ଼ିଶାରେ ମ୍ୟାଲେରିଆ ରୋଗୀମାନଙ୍କୁ ଦୁର୍ଗମ ଅଞ୍ଚଳରେ ଥିବା କାରଖାନାଗୁଡ଼ିକରେ ଔଷଧ ମିଳୁନାହିଁ । ମ୍ୟାଲେରିଆ ରୋଗୀଙ୍କୁ କେବଳ ପାରାସିଟାମୋଲ ବଟିକା ଦେଇ ଚିକିତ୍ସା କରାଯାଇଥିବା ଦର୍ଶାଯାଇଛି। ଯାହାଫଳରେ ଗରିବ ରୋଗୀମାନେ ଘରୋଇ ଗିନିଜ୍ରେ ଚିକିତ୍ସା ହେବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହେଉଛନ୍ତି।
୨୦୨୩ମସିହାରେ ମ୍ୟାଲେରିଆ ଯୋଗୀଙ୍କ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଓଡ଼ିଶା ଶୀର୍ଷରେ ରହିଥିଲା ଏବଂ ବିଭିନ୍ନ ପଦକ୍ଷେପ ମାଧ୍ୟମରେ ମ୍ୟାଲେରିଆକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବା ପାଇଁ ସରକାରଙ୍କ ପ୍ରୟାସ ପରେ ବି ରାଜ୍ୟରେ ମ୍ୟାଲେରିଆ ରୋଗୀଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ବଢ଼ିବାରେ ଲାଗିଛି। ୨୦୨୨ ତୁଳନାରେ ୨୦୨୩ରେ ଓଡ଼ିଶାରେ ମ୍ୟାଲେରିଆ ରୋଗୀଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ୮୦ ପ୍ରତିଶତ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ୨୦୨୩ରେ ରାଜ୍ୟରେ ୪୧,୯୭୧ ଜଣ ଆକ୍ରାନ୍ତ ହୋଇଥିବାବେଳେ ୪ ଜଣଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଛି। ଏବଂ ଏହା ଦେଶର ମୋଟ୍ ମ୍ୟାଲେରିଆ ମାମଲାର ୧୮ପ୍ରତିଶତରୁ ଅଧିକ ରହିଛି । ବିଏମକେ ଗ୍ଲୋକାର ହେଇଥିରେ ମେ’ ୨୦୨୧ରେ ପ୍ରକାଶିତ ଏକ ଗବେଷଣା ପତ୍ରରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି ଯେ ଓଡ଼ିଶାର ମ୍ୟାଲେରିଆ ଅଞ୍ଚଳରେ ୭୯% ଲକ୍ଷଣ ଦିହୀନ ସଂକ୍ରମଣ ଏବଂ ୩୦% ସପେଟେଣ୍ଟ ସଂକ୍ରମଣ ରେକର୍ଡ କରାଯାଇଛି, ଯାହା ବର୍ତ୍ତମାନର ଆଉକିଟି କିଦ୍ୱାରା ଚିହ୍ନଟ ହୋଇପାରୁନାହିଁ।
ରାଜ୍ୟକୁ ମ୍ୟାଲେରିଆ ମୁକ୍ତ କରିବା ପାଇଁ ପୂର୍ବ ନଦୀନ ସରକାର ୨୦୦୯ ମସିହାରେ “ମୋ ମା ଶାରୀ’ ଯୋଜନା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ। ଯୋଜନା ଅନ୍ତର୍ଗତ ସମଗ୍ର ଓଡ଼ିଶାରେ ଗର୍ଭବତୀ ମହିଳା ଓ ୫ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପିଲାଙ୍କୁ ପ୍ରାୟ ୧.୯ ନିୟୁତ ଏଲ୍ଆଇଆଇଏନ୍ ବଣ୍ଟନ କରାଯାଇଥିଲା। ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ଚିନ୍ତାଜନକ କଥା ହେଉଛି ରାଜ୍ୟ ସରକାର ମ୍ୟାଲେରିଆ ଜନିତ ପ୍ରକୃତ ମୃତ୍ୟୁ ସଂଖ୍ୟାକୁ ଦର୍ଶାଇ ନାହାନ୍ତି। ୨୦୨୦ରେ ଏନସିପିଟିଡିସିପି ମ୍ୟାଲେରିଆ ଜନିତ ମୃତ୍ୟୁ ରିପୋର୍ଟ ୯୩ ବୋଲି କରିଥିବାବେଳେ ଏମସିସିଜି ୧୪୩୮ ପଞ୍ଜୀକୃତ ମ୍ୟାଲେରିଆ ମୃତ୍ୟୁ ରେକର୍ଡ କରିଛି। କିନ୍ତୁ ଓଡ଼ିଶା ସରକାରଙ୍କ ତଥ୍ୟ ଅନୁସାରେ ମ୍ୟାଲେରିଆରେ ୯ଜଣଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିବା ଦର୍ଶାଯାଇଥିବାରୁ ଏହାକୁ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ପ୍ରଶଂସା କରିଛନ୍ତି। ତେବେ ଏମସିସିଜି ସ୍ଥିତି ତଥ୍ୟ ଅନୁଯାଯୀ ଓଡ଼ିଶାରେ ୩୪୬ ଜଣ ମ୍ୟାଲେରିଆ ଜନିତ ମୃତ୍ୟୁ ରେକର୍ଡ କରାଯାଇଥିବାବେଳେ ପଞ୍ଜୀକୃତ ମୃତ୍ୟୁର ମାତ୍ର ୧୬.୩% ମେଡିକାଲ ସାର୍ଟିଫିକେଟ୍ ପାଇଛନ୍ତି। ନିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ମତରେ ମ୍ୟାଲେରିଆଜନିତ ମୃତ୍ୟୁ ସଂଖ୍ୟା ରିପୋର୍ଟଠାରୁ ଅଧିକ ହୋଇଥାଇପାରେ।