NATO କୁ କାହିଁକି ଏତେ ଚିଡ଼େ ଋଷ, ଜାଣନ୍ତୁ ଉଭୟଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କିଏ କେତେ ଶକ୍ତିଶାଳୀ?

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: Russia-Ukraine War: ଋଷ (Russia) ଓ ୟୁକ୍ରେନ (Ukraine) ମଧ୍ୟରେ ଭୀଷଣ ସଂଗ୍ରାମ ଜାରି ରହିଛି । ଋଷ ଫେବୃଆରୀ ୨୪ରେ ୟୁକ୍ରେନ ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲା । ଏହା ପରେ ଲଗାତର ଋଷ ସେନା (Russian Army) ୟୁକ୍ରେନର ଗୋଟିଏ ପରେ ଗୋଟିଏ ସହରକୁ ଶ୍ମଶାନରେ ପରିଣତ କରିବାରେ ଲାଗିଛି । ଋଷର ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଭ୍ଲାଦିମିର ପୁଟିନ (Russian President Vladimir Putin) ୟୁକ୍ରେନ ବିରୋଧରେ ସାମରିକ ଅପରେସନ (military operation against Ukraine) ଜୋରଦାର କରିବାକୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଛନ୍ତି । ଏହାପୂର୍ବରୁ ପୁଟିନ ଡୋନେଟସ୍କ ଓ ଲୁହାନସ୍କକୁ ପୃଥକ ଦେଶ ଭାବରେ ସ୍ୱୀକୃତି ଦେବା ପରେ ପୂର୍ବ ୟୁକ୍ରେନକୁ ସୈନ୍ୟ ପଠାଇଥିଲେ ।

ଋଷ (Russia) ଓ ୟୁକ୍ରେନ (Ukraine) ମଧ୍ୟରେ ଚାଲିଥିବା ବିବାଦର ମୂଳ ନାଟୋ (NATO) ବୋଲି ମନେ କରାଯାଉଛି । ନାଟୋର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ଉତ୍ତର ଆଟଲାଣ୍ଟିକ୍ ଚୁକ୍ତି ସଂଗଠନ (North Atlantic Treaty Organization:NATO), ଯାହା ୧୯୪୯ରେ ଗଠନ ହୋଇଥିଲା । ୟୁକ୍ରେନ ନାଟୋରେ ଯୋଗଦେବାକୁ ଚାହୁଁଥିଲା କିନ୍ତୁ ଋଷ ଏହାର ବିରୋଧ କରୁଛି ।

ଋଷ (Russia) ଅନୁଭବ କରୁଛି ଯେ ଯଦି ୟୁକ୍ରେନ (Ukraine) ନାଟୋ (NATO) ରେ ଯୋଗ ଦିଅନ୍ତି, ତେବେ ନାଟୋ ଦେଶର ସୈନିକ (NATO Army) ଓ ଠିକଣା ତା'ର ସୀମା ନିକଟରେ ଠିଆ ହେବେ । କିନ୍ତୁ ପ୍ରଶ୍ନ ହେଉଛି ଋଷ ନାଟୋକୁ କାହିଁକି ଏତେ ଚିଡ଼େ? ଏହାକୁ ବୁଝିବା ପାଇଁ ପ୍ରଥମେ ନାଟୋ କ’ଣ ବୁଝିବା ଆବଶ୍ୟକ?

ବାସ୍ତବରେ, ୧୯୩୯ରୁ ୧୯୪୫ ମଧ୍ୟରେ ଦ୍ୱିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ (Second World War) ହୋଇଥିଲା । ଏହା ପରେ ସୋଭିଏତ୍ ସଂଘ (Soviet Union) ପୂର୍ବ ୟୁରୋପର ଅଞ୍ଚଳ (Eastern Europe) ରୁ ସୈନ୍ୟ ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରିବାକୁ ମନା କରିଦେଲା । ୧୯୪୮ରେ ବର୍ଲିନକୁ ମଧ୍ୟ ଘେରି ନିଆଯାଇଥିଲା । ଏହା ପରେ ସୋଭିଏତ୍ ସଂଘର ବିସ୍ତାରବାଦୀ ନୀତି ବନ୍ଦ କରିବାକୁ ଆମେରିକା (America) ୧୯୪୯ରେ ନାଟୋ (NATO) ଗଠନ କଲା । ଯେତେବେଳେ ନାଟୋ ଗଠନ ହେଲା, ଏଥିରେ ଆମେରିକା (US), ବ୍ରିଟେନ (Britain), ଫ୍ରାନ୍ସ (France), କାନାଡା (Canada, ଇଟାଲୀ Italy, ନେଦରଲ୍ୟାଣ୍ଡ (Netherlands), ଆଇସଲ୍ୟାଣ୍ଡ (Iceland), ବେଲଜିୟମ (Belgium), ଲକ୍ସେମବର୍ଗ (Luxembourg), ନରୱେ (Norway), ପର୍ତ୍ତୁଗାଲ (Portugal) ଏବଂ ଡେନମାର୍କ (Denmark) ସମେତ  ୧୨ଟି ସଦସ୍ୟ ଦେଶ ରହିଥିଲେ । ଆଜି ନାଟୋରେ ୩୦ଟି ଦେଶ ସାମିଲ ଅଛି ।

ନାଟୋ (NATO) ହେଉଛି ଏକ ସାମରିକ ସଂଗଠନ । ଯାହାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ଏକ ସାଧାରଣ ସୁରକ୍ଷା ନୀତି ଉପରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା । ଯଦି କୌଣସି ବିଦେଶୀ ଦେଶ ନାଟୋ ଦେଶ (NATO Country) ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ କରେ, ତେବେ ଏହାକୁ ଅବଶିଷ୍ଟ ସଦସ୍ୟ ଦେଶ ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ ଭାବରେ ମନେ କରାଯିବ ଏବଂ ଏହାର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ସମସ୍ତ ଦେଶ ସାହାଯ୍ୟ କରିବେ ।

ଦ୍ୱିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ (Second World War) ଶେଷ ହେବା ପରେ ସାରା ଦୁନିଆ ଦୁଇଟି ଗୋଷ୍ଠୀରେ ବିଭକ୍ତ ହୋଇଯାଇଥିଲା । ଦୁନିଆରେ ଦୁଇଟି ସୁପର ପାୱାର୍ (Super Powers) ସାମ୍ନାକୁ ଆସିଲେ । ଗୋଟିଏ ହେଲା ଆମେରିକା (America) ଓ ଅନ୍ୟଟି ହେଉଛି ସୋଭିଏତ୍ ସଂଘ (Soviet Union) । ୨୫ ଡିସେମ୍ବର ୧୯୯୧ରେ ସୋଭିଏତ୍ ସଂଘ ଭାଙ୍ଗିଗଲା । ଭାଙ୍ଗିବା ପରେ ୧୫ଟି ନୂତନ ଦେଶ ଗଠନ କରାଯାଇଥିଲା । ଏହି ୧୫ଟି ଦେଶ ହେଲା- ଆର୍ମେନିଆ, ଆଜେରବାଇଜାନ, ବେଲାଋଷ (Belarus), ଇଷ୍ଟୋନିଆ, ଜର୍ଜିଆ, କାଜାଖସ୍ତାନ, କିର୍ଗିଜସ୍ଥାନ, ଲାଟଭିଆ, ଲିଥୁଆ, ମୋଲଡୋଭା, ଋଷ (Russia), ତାଜିକିସ୍ତାନ, ତୁର୍କମେନିସ୍ତାନ, ୟୁକ୍ରେନ (Ukraine) ଏବଂ ଉଜବେକିସ୍ତାନ ।

ଏହା ବି ପଢ଼ନ୍ତୁ:-ରାଜ୍ୟସଭା ନିର୍ବାଚନ ପୂର୍ବରୁ କଂଗ୍ରେସର ଟେନସନ୍ ବଢ଼ାଇଲା ୧୦ ବିଧାୟକ, ୩ଟି ଆସନ ଜିତିବା ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ପ୍ରତ୍ୟେକ ବିଧାୟକଙ୍କ ଭୋଟ୍

ଏହା ବି ପଢ଼ନ୍ତୁ:-'ଶିବଲିଙ୍ଗ ନୁହେଁ ଭିତରେ ଅଛି ଫୱାରା, ପିଲାଦିନରୁ ଦେଖି ଆସୁଛି', ମସଜିଦ ପଛରେ ଥିବା ମନ୍ଦିରର ପୂଜାରୀଙ୍କ ବଡ଼ ଦାବି

ଏହା ବି ପଢ଼ନ୍ତୁ:-ପେଟ୍ରୋଲ-ଡିଜେଲ ଦର ଶସ୍ତା ହେବା ପରେ ଆସିଲା ଆଉ ଏକ ଖୁସି ଖବର, ହ୍ରାସ ପାଇଲା ସୋରିଷ ତେଲ ସମେତ ସମସ୍ତ ତେଲ ଦର

ସୋଭିଏତ୍ ସଂଘ (Soviet Union) ର ବିଭାଜନ ପରେ ଆମେରିକା (America) ଦୁନିଆର ଏକମାତ୍ର ସୁପର ପାୱାରରେ ପରିଣତ ହେଲା । ଆମେରିକାର ନେତୃତ୍ୱାଧୀନ ନାଟୋ (NATO) ଏହାର ପରିସର ବିସ୍ତାର କରିବାରେ ଲାଗିଲା । ସୋଭିଏତ୍ ୟୁନିଅନ୍ ଠାରୁ ବିଚ୍ଛିନ୍ନ ହୋଇଥିବା ଦେଶଗୁଡିକ ନାଟୋର ସଦସ୍ୟ ହେବାକୁ ଲାଗିଲେ । ୨୦୦୪ରେ ଇଷ୍ଟୋନିଆ, ଲାଟଭିଆ ଏବଂ ଲିଥୁଆନିଆ ନାଟୋରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ । ୨୦୦୮ରେ ଜର୍ଜିଆ ଓ ୟୁକ୍ରେନକୁ ମଧ୍ୟ ନାଟୋରେ ଯୋଗଦେବାକୁ ନିମନ୍ତ୍ରଣ କରାଯାଇଥିଲା, କିନ୍ତୁ ଉଭୟ ଦେଶ ସଦସ୍ୟ ହୋଇପାରିନଥିଲେ ।

ନାଟୋ (NATO) ର ସମ୍ପ୍ରସାରଣକୁ ନେଇ ଋଷର ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ପୁଟିନ (Putin) ଆପତ୍ତି ଉଠାଇଛନ୍ତି । ଗତ ବର୍ଷ ଡିସେମ୍ବରରେ ସେ କହିଥିଲେ, "ଆମେ ସ୍ପଷ୍ଟ କରିଛୁ ଯେ ପୂର୍ବରେ ନାଟୋର ସମ୍ପ୍ରସାରଣ ଗ୍ରହଣୀୟ ନୁହେଁ । ଆମେରିକା କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ର ସହିତ ଆମ ଦ୍ୱାରରେ ଠିଆ ହୋଇଛି । କାନାଡା କିମ୍ବା ମେକ୍ସିକୋ ସୀମାରେ କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ର ମୁତୟନ ହେଲେ ଆମେରିକା କିପରି ଅନୁଭବ କରିବ?"

ତେବେ ଏହା ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ଏକଦା ପୁଟିନ ଚାହୁଁଥିଲେ ଋଷ (Russia) ନାଟୋର ସଦସ୍ୟ ହୁଅନ୍ତୁ, କିନ୍ତୁ ବର୍ତ୍ତମାନ ପୁଟିନ (Putin) ନାଟୋ ଉପରେ ଅସନ୍ତୋଷ ଅଛନ୍ତି ।  ଋଷର ସୀମାନ୍ତରେ ଥିବା ଇଷ୍ଟୋନିଆ, ଲାଟଭିଆ, ଲିଥୁଆ ଏବଂ ତୁର୍କୀ ନାଟୋର ସଦସ୍ୟ ଦେଶ ଅଟନ୍ତି । ଯଦି ୟୁକ୍ରେନ ମଧ୍ୟ ନାଟୋରେ ଯୋଗ ଦିଏ, ତେବେ ଋଷ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବେ ଘେରି ଯିବ ଏବଂ ଯାହାକୁ ପୁଟିନ ଗ୍ରହଣ କରିପାରୁ ନାହିଁ । ପୁଟିନ ଯୁକ୍ତି କରିଛନ୍ତି ଯେ ଯଦି ୟୁକ୍ରେନ ନାଟୋକୁ ଯାଏ, ତେବେ ଭବିଷ୍ୟତରେ ନାଟୋ କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ର ବା ମିସାଇଲ (missiles) ୟୁକ୍ରେନ (Ukraine) ମାଟିରେ ଅବତରଣ କରିବ, ଯାହା ଋଷ ପାଇଁ ଏକ ବଡ଼ ଆହ୍ୱାନ ହେବ ।

ଋଷ ଓ ନାଟୋ କିଏ କେତେ ଶକ୍ତିଶାଳୀ?

ଏହା ସାମରିକ ଶକ୍ତି ହେଉ କିମ୍ବା ପ୍ରତିରକ୍ଷା ପାଇଁ ଖର୍ଚ୍ଚ ହେଉ, ଉଭୟ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଋଷ (Russia) ଓ ନାଟୋ (NATO) ର କୌଣସି ମୁକାବିଲା ନାହିଁ । ନାଟୋ ଅନୁଯାୟୀ, ୨୦୨୧ ମସିହାରେ ସମସ୍ତ ୩୦ଟି ଦେଶର ମିଳିତ ଖର୍ଚ୍ଚ ୧,୧୭୪ ବିଲିୟନ ଡଲାରରୁ ଅଧିକ । ୨୦୨୦ରେ ନାଟୋ ଦେଶଗୁଡିକ ୧,୧୦୬ ବିଲିୟନ ଡଲାର ଖର୍ଚ୍ଚ କରିଥିଲେ ।

ଅନ୍ୟପଟେ ଋଷ ୨୦୨୦ରେ ନିଜର ପ୍ରତିରକ୍ଷା ପାଇଁ ୬୧.୭ ବିଲିୟନ ଡଲାର ଖର୍ଚ୍ଚ କରିଥିଲା । ନାଟୋର ୪୦ ହଜାରରୁ ଅଧିକ ସୈନିକ ଯେକୌଣସି ସମୟରେ ଏକତ୍ରିତ ହେବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ଅଛନ୍ତି । ଏଥି ସହିତ ଯଦି ନାଟୋ ଯୁଦ୍ଧରେ ସିଧାସଳଖ ଜଡିତ ହୁଏ, ତେବେ ଏଥିରେ ୩୩ ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ସୈନିକ ଅଛନ୍ତି । ସେପଟେ ଋଷର ପ୍ରାୟ ୧୨ ଲକ୍ଷ ସୈନ୍ୟ ଅଛନ୍ତି, ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ୮ ଲକ୍ଷ ସୈନିକ ସକ୍ରିୟ ଅଛନ୍ତି ।

ଋଷ ଚାହୁଁଛି ନାଟୋ ପୂର୍ବ ୟୁରୋପରେ ଏହାର ବିସ୍ତାରକୁ ବନ୍ଦ କରନ୍ତୁ । ୟୁକ୍ରେନର ନାଟୋରେ ନ ଯୋଗଦେବା ପାଇଁ ପୁଟିନ ଏକ ଗ୍ୟାରେଣ୍ଟି ମାଗୁଛନ୍ତି । ସେ ମଧ୍ୟ ଚାହାଁନ୍ତି ଯେ ନାଟୋ ପୂର୍ବ ୟୁରୋପରେ ନିଜର ସମ୍ପ୍ରସାରଣକୁ ୧୯୯୭ ସ୍ତରକୁ ନେଇଯାଉ ଓ ଋଷର ଚାରିପାଖରେ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ମୁତୟନ ବନ୍ଦ କରୁ ।

ଏହା ବ୍ୟତୀତ ଋଷ ୱାର୍ସା ଚୁକ୍ତିନାମା (Warsaw Pact) ଅଂଶ ଥିବା ୧୪ଟି ଦେଶକୁ ନାଟୋର ସଦସ୍ୟ ହେବାକୁ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ କରିଛି । ୧୯୫୫ ମସିହାରେ NATO କୁ ଜବାବ ଦେବା ପାଇଁ Warsaw Pact ସ୍ୱାକ୍ଷରିତ ହୋଇଥିଲା, ଯାହାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ସମସ୍ତ ସଦସ୍ୟ ରାଷ୍ଟ୍ରକୁ ସାମରିକ ସୁରକ୍ଷା ଯୋଗାଇଦେବା । ଅବଶ୍ୟ, ସୋଭିଏତ୍ ସଂଘ ଭାଙ୍ଗିବା ପରେ ଏହି ଚୁକ୍ତିନାମାର ମଧ୍ୟ ଗୁରୁତ୍ୱ କମିବାରେ ଲାଗି ଥିଲା ।