ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ ਵਿਚ ਪਾਮ ਆਇਲ ਦੀ ਕਮੀ ਕਾਰਨ ਮਚੀ ਹਾਹਾਕਾਰ, ਭਾਰਤ `ਤੇ ਵੀ ਪਿਆ ਵੱਡਾ ਅਸਰ

ਚੰਡੀਗੜ: ਪਾਮ ਤੇਲ ਦਾ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਉਤਪਾਦਕ ਅਤੇ ਨਿਰਯਾਤਕ ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ ਇਸ ਵਾਰ ਆਪਣੇ ਹੀ ਦੇਸ਼ 'ਚ ਭਾਰੀ ਕਮੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸੰਕਟ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਨੁੱਖ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਰੂਸ-ਯੂਕਰੇਨ ਯੁੱਧ ਦੀ ਵੱਡੀ ਭੂਮਿਕਾ ਹੈ। ਆਪਣੀਆਂ ਘਰੇਲੂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ, ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ ਨੇ ਇਸ 'ਤੇ ਕਈ ਕਦਮ ਚੁੱਕੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਨਿਰਯਾਤ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਲਈ ਕਈ ਉਪਾਅ ਅਪਣਾਏ ਗਏ ਹਨ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਏ ਪਾਮ ਆਇਲ ਸੰਕਟ ਦਾ ਭਾਰਤ 'ਤੇ ਕੀ ਅਸਰ ਪਿਆ ਹੈ।

ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ ਵਿਚ ਪਾਲ ਆਇਲ ਦੀ ਭਾਰੀ ਕਮੀ

ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ 'ਚ ਪਾਮ ਆਇਲ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਰੌਲਾ-ਰੱਪਾ ਸੁਣਨ 'ਚ ਬਹੁਤ ਅਜੀਬ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਪਾਮ ਆਇਲ ਦਾ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਉਤਪਾਦਕ ਅਤੇ ਨਿਰਯਾਤਕ ਦੇਸ਼ ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ ਇਸ ਸਮੇਂ ਇੱਥੇ ਇਸ ਦੀ ਕਾਫੀ ਕਮੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਥਿਤੀ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਉੱਥੋਂ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਇਸ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਕਰਨ ਲਈ ਕਦਮ ਚੁੱਕੇ ਹਨ, ਸਗੋਂ ਬਰਾਮਦਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਕਾਬੂ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਇਸਦੇ ਵਿਸ਼ਵ ਉਤਪਾਦਨ ਦਾ ਲਗਭਗ 60% ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਲੇਸ਼ੀਆ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਉਤਪਾਦਕ ਹੈ, ਪਰ ਸਿਰਫ 18.70 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਹੋਇਆ। ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ 29 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ ਦੇ ਨਾਲ ਇਸਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਨਿਰਯਾਤਕ ਵੀ ਹੈ, ਇਸਦੇ ਬਾਅਦ ਮਲੇਸ਼ੀਆ 162.22 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ ਦੇ ਨਾਲ ਹੈ।

ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸਾਂਭਿਆ ਮੋਰਚਾ

ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਪਾਮ ਤੇਲ ਸੰਕਟ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਮਾਰਚ ਵਿੱਚ ਇਸ ਸਾਲ ਮਾਰਚ ਦੇ ਅੱਧ ਵਿੱਚ, ਉੱਥੇ ਬ੍ਰਾਂਡ ਵਾਲੇ ਰਸੋਈ ਦੇ ਤੇਲ ਦੀ ਕੀਮਤ ਲਗਭਗ 14,000 ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆਈ ਰੁਪਿਆ ਪ੍ਰਤੀ ਲੀਟਰ ਤੋਂ ਵਧ ਕੇ 22,000 ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆਈ ਰੁਪਿਆ ਪ੍ਰਤੀ ਲੀਟਰ ਹੋ ਗਈ। ਸੰਕਟ ਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆਈ ਸਰਕਾਰ ਨੇ 1 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਹੀ ਇਸ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਚੂਨ ਕੀਮਤਾਂ 'ਤੇ ਸੀਮਾ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ। ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ ਤੇਲ ਲਈ 14,000 ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆਈ ਰੁਪਏ ਅਤੇ ਆਮ ਲਈ 13,500 ਰੁਪਏ। ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਇਸ ਸਖ਼ਤੀ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਇਹ ਨਿਕਲਿਆ ਕਿ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚੋਂ ਪਾਮ ਆਇਲ ਗਾਇਬ ਹੋ ਗਿਆ। ਹੋਰਡਿੰਗ ਦੀਆਂ ਖਬਰਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਲੋਕ ਇਸ ਦੀ ਖਰੀਦ ਲਈ ਕਤਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲੱਗ ਗਏ। ਘਰੇਲੂ ਘਾਟ ਇੰਨੀ ਵੱਧ ਗਈ ਕਿ ਉਥੋਂ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਨਿਰਯਾਤਕਾਂ ਲਈ ਇਹ ਵੀ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜੋ ਸਾਮਾਨ ਬਾਹਰ ਭੇਜਣਾ ਹੈ, ਉਸ ਦਾ 20 ਫੀਸਦੀ ਘਰੇਲੂ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿਚ ਵੇਚਿਆ ਜਾਵੇਗਾ, ਜਿਸ ਨੂੰ 10 ਮਾਰਚ ਤੋਂ ਵਧਾ ਕੇ 30 ਫੀਸਦੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਲਈ ਕੀਮਤਾਂ ਵੀ ਤੈਅ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਹੁਣ ਨਾ ਤਾਂ ਬਾਹਰ ਭੇਜਣ ਲਈ ਪਾਮ ਤੇਲ ਬਚਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਘਰੇਲੂ ਲੋੜਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰਨ ਲਈ। ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆਈ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਸ ਸਾਲ 16-17 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਘਰ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ 'ਤੇ ਵੇਚਣ ਅਤੇ 30% ਸਟਾਕ ਵਿਦੇਸ਼ ਭੇਜਣ ਵਰਗੀਆਂ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤੀਆਂ। ਪਰ ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਨਿਰਯਾਤ 'ਤੇ ਪ੍ਰਗਤੀਸ਼ੀਲ ਟੈਕਸ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।

ਪਾਮ ਆਇਲ ਸੰਕਟ ਦਾ ਭਾਰਤ 'ਤੇ ਕੀ ਅਸਰ?

ਭਾਰਤ ਬਨਸਪਤੀ ਤੇਲ ਦਾ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਦਰਾਮਦਕਾਰ ਹੈ। ਸਾਲਾਨਾ 14-15 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ ਖਾਣ ਵਾਲੇ ਤੇਲ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ਵਿੱਚ ਪਾਮ ਆਇਲ ਦਾ ਹਿੱਸਾ 80-90 ਲੱਖ ਟਨ ਤੱਕ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ 30-35 ਲੱਖ ਟਨ ਸੋਇਆਬੀਨ ਅਤੇ 2.5 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ ਸੂਰਜਮੁਖੀ ਤੇਲ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਪਾਮ-ਤੇਲ ਨਿਰਯਾਤਕ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ 2021-22 ਵਿੱਚ ਮਲੇਸ਼ੀਆ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਪਛਾੜ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਮਹਿੰਗਾਈ ਦੇ ਅੰਕੜੇ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਖਾਣ ਵਾਲੇ ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ 20 ਤੋਂ 25% ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਪਾਮ-ਤੇਲ ਸੰਕਟ ਕਾਰਨ। ਇਸ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਸ 'ਤੇ ਦਰਾਮਦ ਡਿਊਟੀ 19.25 ਫੀਸਦੀ ਤੋਂ ਘਟਾ ਕੇ 13.75 ਫੀਸਦੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਬਦਲਵੇਂ ਉਪਾਵਾਂ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਸੋਇਆਬੀਨ ਅਤੇ ਸੂਰਜਮੁਖੀ ਦੇ ਤੇਲ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ਵੀ ਵਧਾਈ ਗਈ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਬਦਲੇ ਹੋਏ ਹਾਲਾਤਾਂ 'ਚ ਇਸ ਨੂੰ 1.63 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਟਨ ਵੀ ਅਦਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ 1.23 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਟਨ ਸੀ। ਯਾਨੀ ਕਿ ਆਲਮੀ ਸਥਿਤੀ ਦਾ ਖਾਣ ਵਾਲੇ ਤੇਲ ਦੇ ਸੰਕਟ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਿਆ ਹੈ। ਪਰ ਜਿਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਕਸਟਮ ਡਿਊਟੀ ਘਟਾਉਣ ਅਤੇ ਹੋਰ ਤੇਲ ਦੀ ਆਮਦ ਵਧਾਉਣ ਵਰਗੇ ਫੈਸਲੇ ਲਏ ਗਏ ਹਨ, ਉਸ ਤੋਂ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਇਸ ਸੰਕਟ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖ ਰਹੀ ਹੈ।