Ashwini Vaishnaw: ਡਿਜੀਟਲ ਨਿਊਜ਼ ਮੀਡੀਆ ਤੇ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਸਮਾਚਾਰ ਪੱਤਰਾਂ `ਤੇ ਮੰਡਰਾ ਰਹੇ ਖ਼ਤਰੇ ਨੂੰ ਕੇਂਦਰ ਨੇ ਸਵੀਕਾਰਿਆ

Ashwini Vaishnaw:  ਸੂਚਨਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਮੰਤਰੀ ਅਸ਼ਵਿਨੀ ਵੈਸ਼ਨਵ ਦਾ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਡਿਜੀਟਲ ਨਿਊਜ਼ ਮੀਡੀਆ ਸੈਕਟਰ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਤਾਜ਼ਾ ਬਿਆਨ ਮੀਡੀਆ ਉਦਯੋਗ ਲਈ ਰਾਹਤ ਵਜੋਂ ਆਇਆ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ, ਡਿਜੀਟਲ ਨਿਊਜ਼ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਅਤੇ ਨਿਊਜ਼ ਪਬਲਿਸ਼ਰ ਵੱਡੀਆਂ ਤਕਨੀਕੀ ਕੰਪਨੀਆਂ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਗੂਗਲ ਅਤੇ ਮੈਟਾ ਦੇ ਏਕਾਧਿਕਾਰ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਆਪਣੀ ਆਵਾਜ਼ ਉਠਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਅਮਲ ਭਾਰਤੀ ਡਿਜੀਟਲ ਨਿਊਜ਼ ਇੰਡਸਟਰੀ ਲਈ ਖ਼ਤਰੇ ਦੀ ਘੰਟੀ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਸਖ਼ਤ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।

ਵੱਡੀਆਂ ਤਕਨੀਕੀ ਕੰਪਨੀਆਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਗੂਗਲ ਅਤੇ ਮੈਟਾ ਨੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਡਿਜੀਟਲ ਮੀਡੀਆ ਸੈਕਟਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਦਬਦਬਾ ਬਣਾਈ ਰੱਖਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨਿਊਜ਼ ਪਬਲਿਸ਼ਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸਮੱਗਰੀ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਾਲੀਆ ਕਮਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਬਦਲੇ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਹੀ ਭੁਗਤਾਨ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਭਾਰਤੀ ਡਿਜੀਟਲ ਨਿਊਜ਼ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਜੋ ਨਿਊਜ਼ਰੂਮ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦਾ “ਇਸ ਨੂੰ ਲਓ ਜਾਂ ਛੱਡੋ” ਵਾਲਾ ਰਵੱਈਆ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ ਲਈ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਪੈਦਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇੱਥੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਿਸਮ ਦੀ ਪਾਰਦਰਸ਼ੀ ਆਮਦਨ ਵੰਡ ਜਾਂ ਗੱਲਬਾਤ ਦਾ ਕੋਈ ਮੌਕਾ ਨਹੀਂ ਹੈ।

ਗਲੋਬਲ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਕਦਮ
ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ, ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀਆਂ ਤਕਨੀਕੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਖਿਲਾਫ਼ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ, ਯੂਰਪ, ਬ੍ਰਿਟੇਨ, ਕੈਨੇਡਾ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਖਿਲਾਫ਼ ਕਦਮ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਭਾਰਤ 'ਚ ਵੀ ਕੰਪੀਟੀਸ਼ਨ ਕਮਿਸ਼ਨ ਆਫ ਇੰਡੀਆ (ਸੀ.ਸੀ.ਆਈ.) ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ 'ਤੇ ਅਜੇ ਤੱਕ ਕੋਈ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਰਿਪੋਰਟ ਨਹੀਂ ਆਈ ਹੈ।

ਵੈਸ਼ਨਵ ਦਾ ਬਿਆਨ ਅਤੇ ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ
ਪਿਛਲੇ 18 ਮਹੀਨਿਆਂ 'ਚ ਡਿਜੀਟਲ ਮੀਡੀਆ ਦੇ ਰੈਗੂਲੇਸ਼ਨ ਦੇ ਮੁੱਦੇ 'ਤੇ ਚਰਚਾ ਹੋਰ ਵੀ ਵਧ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸੂਚਨਾ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਵੀ ਵੱਡੀਆਂ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਕੰਪਨੀਆਂ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖਣ ਦੀ ਲੋੜ ਪ੍ਰਗਟਾਈ ਸੀ। ਹੁਣ ਅਸ਼ਵਨੀ ਵੈਸ਼ਨਵ ਦਾ ਬਿਆਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਗੈਰ-ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਕੰਮਕਾਜ 'ਤੇ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਵਿਚਾਰ ਕੀਤਾ, ਇਹ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਡਿਜੀਟਲ ਨਿਊਜ਼ ਮੀਡੀਆ ਨੂੰ ਦਰਪੇਸ਼ ਖ਼ਤਰਿਆਂ ਨੂੰ ਸਮਝ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਕਦਮ ਚੁੱਕਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾ ਰਹੀ ਹੈ।

ਜਾਅਲੀ ਖ਼ਬਰਾਂ ਅਤੇ AI ਇੱਕ ਖ਼ਤਰਾ ਬਣ ਰਹੇ ਹਨ
ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਖ਼ਬਰਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨਾਂ ਨੇ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਜਾਅਲੀ ਅਤੇ ਅਣ-ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਖ਼ਬਰਾਂ ਦੀ ਵਧ ਰਹੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਉਭਾਰਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਅਕਸਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵੱਡੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਖੋਜ ਇੰਜਣਾਂ 'ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਅਲਗੋਰਿਦਮ ਕਾਰਨ ਕਈ ਵਾਰ ਸਨਸਨੀਖੇਜ਼ ਅਤੇ ਗੁੰਮਰਾਹਕੁੰਨ ਖ਼ਬਰਾਂ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਨਾਲੋਂ ਵਧੇਰੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਸਮਾਜ ਅਤੇ ਲੋਕਤੰਤਰ ਲਈ ਖਤਰਾ ਹੈ। ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਵੈਸ਼ਨਵ ਨੇ ਇਹ ਮੁੱਦਾ ਸਹੀ ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਉਠਾਇਆ ਹੈ।

ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਚੈਟ GPT ਅਤੇ Gemini ਵਰਗੇ AI ਟੂਲਸ ਦੇ ਉਭਾਰ ਨੇ ਮੀਡੀਆ ਲੈਂਡਸਕੇਪ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਮੋੜ ਲਿਆਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਭਾਰਤ ਦੀ ਅਸਲੀਅਤ ਨੂੰ ਪੱਛਮੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੋਂ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਭਾਰਤੀ ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਕ ਸੰਦਰਭ ਨੂੰ ਵਿਗਾੜ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੀ ਏਆਈ ਦੁਆਰਾ ਤਿਆਰ ਸਮੱਗਰੀ ਦਾ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਮੀਡੀਆ ਦੀ ਸਥਾਨਕ ਪਰਿਪੇਖ ਅਤੇ ਖੁਦਮੁਖਤਿਆਰੀ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਸਰਕਾਰ ਤੋਂ ਉਮੀਦਾਂ ਅਤੇ ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ
ਹੁਣ, ਡਿਜੀਟਲ ਨਿਊਜ਼ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਸਰਕਾਰ ਤੋਂ ਫੈਸਲਾਕੁੰਨ ਕਦਮ ਚੁੱਕਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਮੈਨੂਅਲ ਤਿਆਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜੋ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਖਬਰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਲਈ ਉਚਿਤ ਭੁਗਤਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ AI ਅਤੇ ਹੋਰ ਤਕਨੀਕੀ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਸ਼ਕਤੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਇਹ ਸਮਾਂ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੌਕਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਹੁਣ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ ਨੂੰ ਡਿਜੀਟਲ ਮੀਡੀਆ ਦੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਬਦਲ ਰਹੀ ਦੁਨੀਆ ਨਾਲ ਜੋੜਨਾ ਹੈ। ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਅਤੇ ਨਵੀਨਤਾ ਨੂੰ ਸੰਤੁਲਿਤ ਕਰਨ ਲਈ AI ਸਾਧਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੀ ਨੇੜਿਓਂ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।