Wedding in Meghalaya`s Khasi tribe: ਭਾਰਤ ਦਾ ਇੱਕ ਸੂਬਾ ਜਿੱਥੇ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲਾੜਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਸਹੁਰੇ ਘਰ, ਕੁੜੀਆਂ ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੂੰ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਪ੍ਰਪੋਜ਼

ਭਾਰਤ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਦਾ ਦੇਸ਼ ਹੈ, ਹਰ ਸੂਬੇ ਦੀ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਅਤੇ ਪਰੰਪਰਾ ਵੱਖਰੀ ਹੈ। ਜਿੱਥੋਂ ਤੱਕ ਵਿਆਹ ਦਾ ਸਵਾਲ ਹੈ, ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲਾੜੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸਹੁਰੇ ਘਰ ਜਾਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਇੱਕ ਸੂਬੇ ਦਾ ਇੱਕ ਗੋਤ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਨਿਯਮ ਕੁਝ ਵੱਖਰੇ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਲਾੜੇ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਘਰ ਛੱਡ ਕੇ ਪਤਨੀ ਦੇ ਘਰ ਵਸਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।

ਅਸੀਂ ਅੱਜ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ ਉੱਤਰ ਪੂਰਬੀ ਸੂਬੇ ਮੇਘਾਲਿਆ ਦੀ, ਜਿੱਥੇ ਖਾਸੀ ਕਬੀਲੇ ਦਾ ਵਿਆਹ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਵੱਖਰਾ ਰਿਵਾਜ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਵੰਸ਼ ਪਿਤਾ ਦੁਆਰਾ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਮਾਤਾ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਯਾਨੀ ਪਰਿਵਾਰ ਮਾਤ੍ਰਿਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀ  (Matrilineal System) से ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਘਰੇਲੂ ਜਾਇਦਾਦ ਮਾਂ ਤੋਂ ਧੀ ਨੂੰ ਤਬਦੀਲ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਨਾ ਕਿ ਪਿਤਾ ਤੋਂ ਪੁੱਤਰ ਨੂੰ। ਧੀ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਬੱਚੇ ਮਾਂ ਦਾ ਸਰਨੇਮ ਰੱਖਦੇ ਹਨ, ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲਾੜਾ ਆਪਣੇ ਸਹੁਰੇ ਘਰ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਮਾਣ-ਸਤਿਕਾਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਰਦਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਅਧਿਕਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਘਰੇਲੂ ਜਾਇਦਾਦ ਮਾਂ ਤੋਂ ਧੀ ਨੂੰ ਤਬਦੀਲ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਨਾ ਕਿ ਪਿਤਾ ਤੋਂ ਪੁੱਤਰ ਨੂੰ। ਧੀ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਬੱਚੇ ਮਾਂ ਦਾ ਸਰਨੇਮ ਰੱਖਦੇ ਹਨ, ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲਾੜਾ ਆਪਣੇ ਸਹੁਰੇ ਘਰ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਮਾਣ-ਸਤਿਕਾਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਰਦਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਅਧਿਕਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਮੇਘਾਲਿਆ ਵਿੱਚ ਇੱਕੋ ਗੋਤਰ ਦੇ ਦੋ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਆਹ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਵਿਆਹਾਂ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਦਿਲਚਸਪ ਰੀਤੀ-ਰਿਵਾਜ ਅਤੇ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਲੜਕੀਆਂ ਲੜਕਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਪੋਜ਼ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਨੌਜਵਾਨ ਮਰਦਾਂ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਕਾਫ਼ੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜਿਹੜੇ ਲੋਕ ਵਿਆਹ ਕਰਨ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਉਹ ਮੰਗਣੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਇਕ-ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਣਦੇ ਹਨ।

ਮੇਘਾਲਿਆ ਵਿੱਚ ਰਵਾਇਤੀ ਵਿਆਹ ਬਹੁਤ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਹਨ। ਇਸ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਲੜਕੇ ਅਤੇ ਲੜਕੀਆਂ ਦੇ ਵਿਆਹ ਉਦੋਂ ਹੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਦੋਂ ਦੋਵੇਂ ਪਰਿਵਾਰ ਆਪਣੀ ਸਹਿਮਤੀ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਕੁਝ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵਿਆਹ ਦੀ ਰਸਮੀ ਰਸਮ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਇਹ ਰਸਮ ਲਾੜੀ ਦੇ ਘਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜੋੜਾ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਰਿੰਗਾਂ ਦਾ ਆਦਾਨ-ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ।