`त्या` रात्रीनंतर अमिताभ बच्चन यांचं खान कुटुंबासोबत कायमच बिघडलं?

मुंबई : एका सुपरस्टारने सलीम खान आणि जावेद अख्तर यांना चित्रपटाच्या स्क्रिप्टद्वारे 'सलीम जावेद' ही हिट जोडी बनवली, तर दुस-या सुपरस्टारमुळे म्हणजे अमिताभ बच्चन. वेगळे झाले, ज्याचे दुखणे कधी ना कधी संपते. अमिताभ बच्चन यांच्या कारकिर्दीत सलीम-जावेद जोडीने खूप महत्त्वाची भूमिका बजावली होती. 

'दीवार', 'जंजीर' आणि 'शोले' यांसारख्या चित्रपटांतून या जोडीने अमिताभ यांची अशी 'अँग्री यंग मॅन' प्रतिमा दिली, जी आजपर्यंत लोकांच्या मनात घर करून आहे. मात्र अमिताभ बच्चन यांच्यामुळे सलीम-जावेद जोडी तुटली आणि यासोबतच सलीम खान आणि अमिताभ यांच्या नात्यात सुद्धा कटुता आली.

कटुता येण्यामागे ही घटना जबाबदार

फक्त सलीम खान यांना अमिताभची ही शैली आवडली नाही आणि ही गोष्ट त्यांना टोचली. ज्या सलीम खानने अमिताभ यांची कारकीर्द घडवण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावली. त्याच्यासाठी बड्या निर्मात्या-दिग्दर्शकांशी बोललो, आज त्याचे ऐकले नाही. सलीम खान यांना अमिताभ यांनी अपमान केल्यासारखे वाटले.

1971 मध्ये राजेश खन्ना यांनी ऑफर केलेल्या 'हाथी मेरे साथी' या चित्रपटातून हिंदी चित्रपटसृष्टीला सलीम-जावेद ही हिट जोडी मिळाली, पण 'मिस्टर इंडिया'नंतर ही हिट जोडी तुटली आणि यासोबतच अमिताभ आणि सलीम खान यांच्या नात्यात कटुता निर्माण झाली. अखेर असे काय घडले की अमिताभ यांच्यामुळेच सलीम-जावेद जोडी तुटली? ज्या जोडीने बिग बींचं करिअर नीट करायला मदत केली.

खरंतर सलीम-जावेदची जोडी शेखर कपूरच्या 'मिस्टर इंडिया' चित्रपटात काम करत होती. चित्रपटाची कथा एका नायकाची होती जो अर्ध्या चित्रपटात पडद्यावरून गायब होतो. फक्त त्याचा आवाज ओळख आहे. त्यावेळी भारतीय चित्रपटसृष्टीसाठी ही नवीन कल्पना होती, पण शेखर कपूर आणि सलीम-जावेद ही जोखीम पत्करण्यास तयार होते.

अमिताभच्या नकाराने खेळ खराब झाला

सलीम-जावेद यांनी चित्रपटाच्या कथेवर काम सुरू केले होते, पण ते प्रेक्षकांना खिळवून ठेवेल अशा दमदार आवाजाच्या शोधात होते.

सलीम खान आणि जावेद अख्तर यांना अमिताभ बच्चन यांनी 'मिस्टर इंडिया'मध्ये ही भूमिका करावी अशी इच्छा होती. त्यांच्या मते, अमिताभ हा एकमेव अभिनेता आहे जो पडद्यावरून गायब असूनही आपल्या आवाजाच्या जोरावर चित्रपटात आपली उपस्थिती जाणवू शकतो.

याच इच्छेने सलीम खान आणि जावेद अख्तर अमिताभ यांच्यापर्यंत पोहोचले. त्यांनी अमिताभ यांना चित्रपटात मिस्टर इंडियाची भूमिका करण्यास सांगितले. पण अमिताभ यांनी नकार दिला. पत्रकार अनिता पाध्ये यांच्या 'ही रंग, येही रूप' या पुस्तकातही याचा उल्लेख आहे.

चित्रपटाची स्क्रिप्ट घेऊन सलीम-जावेद अमिताभ यांच्यापर्यंत पोहोचल्याचे बोलले जाते. मात्र कथेपासून दूर असलेल्या चित्रपटाची कल्पना ऐकून अमिताभ यांनी ते करण्यास नकार दिला. चाहत्यांना पडद्यावर बघायचे आहे, ते फक्त ऐकण्यासाठी थिएटरमध्ये येणार नाहीत, असं त्यांनी सांगितलं.

सलीम-जावेद यांनी अमिताभ बच्चन यांना समजवण्याचा खूप प्रयत्न केला. 'मिस्टर इंडिया' त्यांच्या व्यक्तिमत्त्वाला नव्या उंचीवर घेऊन जाईल आणि त्यांचा आवाज प्रत्येकाच्या कानात घुमेल, असेही त्यांनी अमिताभ यांना सांगितले. पण अमिताभ यांनी एकही ऐकले नाही. ते चित्रपटातून बाहेर पडला.

त्यानंतर सलीम खान आणि जावेद अख्तर यांनी ठरवलं की आता ते अमिताभसाठी एकही चित्रपट एकत्र लिहिणार नाहीत. आणि त्यामुळे सलीम खान आणि अमिताभ यांच्यातील कटुता जिथे विरघळली, तिथे या चित्रपटानंतर सलीम-जावेदने एकत्र काम केले नाही. पुढे अनिल कपूरवर 'मिस्टर इंडिया' बनला आणि सिनेमा खूप गाजवला. या चित्रपटाच्या यशाने त्यांच्या करिअरची दिशाच बदलून गेली.