ಧಾರವಾಡದಲ್ಲಿ ದಲಿತ ಸೂರ್ಯನ ಹೆಜ್ಜೆಗುರುತು -ಮನೋಜಕುಮಾರ ಗುದ್ದಿ ಅವರ ಬರಹ

ಹಲವಾರು ಕೆಲಸಗಳ ಒತ್ತಡದ ಮಧ್ಯೆಯೂ ದಲಿತರಿಗೆ ಅನ್ಯಾಯವಾಗುವುದನ್ನು ಅವರು ಎಂದಿಗೂ ಸಹಿಸುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಒಬ್ಬ ಮಹಾರ್‌ ಜಾತಿಯ ಹುಡುಗನಿಗೆ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ಕಾಲೇಜು ಆತನ ಜಾತಿಯ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ಪ್ರವೇಶ ಕೊಡುವುದಿಲ್ಲ. ಇದೇ ಘಟನೆ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್‌ ಅವರು ಧಾರವಾಡದಲ್ಲಿ ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಜಾತಿಯ ಹುಡುಗರಿಗಾಗಿ ಹಾಸ್ಟೆಲ್‌ ಆರಂಭಿಸಲು ಪ್ರೇರಣೆ ನೀಡಿತು. ಅದುವೇ ಇಂದಿನ ಬುದ್ಧರಕ್ಕಿಥ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಹಾಗೂ ಪ್ರೌಢಶಾಲೆಯಾಗಿ ಬದಲಾಗಿದೆ.

ಕಾಲೇಜೊಂದು ತನ್ನ ಮಗನಿಗೆ ಪ್ರವೇಶ ನೀಡದಿರುವುದನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿ ಮಹಾರ್‌ ಜಾತಿಗೆ ಸೇರಿದ ವ್ಯಕ್ತಿ ಕೋರ್ಟ್‌ ಮೆಟ್ಟಿಲೇರಿದ ಸಂಗತಿ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್‌ ಅವರ ಗಮನ ಸೆಳೆಯುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ದಲಿತ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ನೆರವಿಗೆ ಬರುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್‌ ಅವರು 1929ರಲ್ಲಿ ಧಾರವಾಡಕ್ಕೆ ಬಂದು ಹಾಸ್ಟೆಲ್‌ ಆರಂಭಿಸುತ್ತಾರೆ. ಸುಮಾರು 15ರಿಂದ 20 ಬಡ ಮಕ್ಕಳು ಹಾಸ್ಟೆಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಊಟ ಮಾಡಿ ಶಾಲೆಗೆ ಹೋಗುತ್ತಿರುತ್ತಾರೆ. ಸ್ವತಃ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್‌ ಪತ್ನಿ ರಮಾಬಾಯಿ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಅಡುಗೆ ಮಾಡಿ ಉಣಬಡಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇಂಗ್ಲೆಂಡಿನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ದುಂಡು ಮೇಜಿನ ಸಮ್ಮೇಳನದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಲು ಅಂಬೇಡ್ಕರ್‌ ಅವರು ತೆರಳಿದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಹಾಸ್ಟೆಲ್‌ ನಡೆಸಲು ಸಾಕಷ್ಟು ಹಣಕಾಸು ಅಡಚಣೆ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ. ದಿನಸಿ ತಂದು ಅಡುಗೆ ಮಾಡಿಹಾಕಲೂ ದುಡ್ಡಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಆದರೂ, ಧೃತಿಗೆಡದ ರಮಾಬಾಯಿ ತಮ್ಮ ಕೈಲಿದ್ದ ಚಿನ್ನದ ಬಳೆಗಳನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಿ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಊಟ ಹಾಕುತ್ತಾರೆ. ಇದರ ನಿರ್ವಹಣೆಗಾಗಿ ಡಾ. ವರಾಳೆ ಎಂಬುವವರನ್ನೂ ನೇಮಕ ಮಾಡಲಾಗಿರುತ್ತದೆ.