ನೂರಾರು ವರ್ಷಗಳ ಇತಿಹಾಸ ಹೊಂದಿರುವ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಭವನದ ಕುತೂಹಲಕಾರಿ ಸಂಗತಿಗಳು
ಬ್ರಿಟಿಷರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಕೋಲ್ಕತ್ತಾ ದೇಶದ ರಾಜಧಾನಿ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಆದರೆ 1911ರಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷರು ರಾಜಧಾನಿಯನ್ನು ದೆಹಲಿಗೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಿದರು. ಇದರ ನಂತರ, 1912 ರಲ್ಲಿ, ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಭವನದ ಕೆಲಸವು ರೈಸಿನಾ ಹಿಲ್ಸ್ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ಮೊದಲು ಇದರ ನಿರ್ಮಾಣ ಮಿತಿಯನ್ನು 4 ವರ್ಷಕ್ಕೆ ನಿಗದಿಪಡಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ 1914 ರಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಮಹಾಯುದ್ಧ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ಆದ್ದರಿಂದ ವಿಳಂಬದಿಂದಾಗಿ, 19 ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ, ಅಂದರೆ 23 ಜನವರಿ 1931 ರಂದು, ಕಟ್ಟಡದ ನಿರ್ಮಾಣವು ಪೂರ್ಣಗೊಂಡಿತು.
ಬ್ರಿಟಿಷರ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ, ಈ ಕಟ್ಟಡವನ್ನು ವೈಸರಾಯ್ ಅರಮನೆ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಇದನ್ನು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ವೈಸ್ ರಾಯ್ ಗಾಗಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತು. ಆದರೆ 1947 ಆಗಸ್ಟ್ 15 ರಂದು ದೇಶಕ್ಕೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಬಂದಾಗ ಅದನ್ನು ರಾಜಭವನ ಎಂದು ಮರುನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಇದಾದ ನಂತರ ದೇಶದ ಮೊದಲ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಡಾ.ರಾಜೇಂದ್ರ ಪ್ರಸಾದ್ ಅವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಇದರ ಹೆಸರನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಭವನ ಎಂದು ಬದಲಾಯಿಸಲಾಯಿತು.
ಮೊದಲ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಡಾ.ರಾಜೇಂದ್ರ ಪ್ರಸಾದ್ ಅವರು ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಭವನದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸಿದ ಮೊದಲ ವ್ಯಕ್ತಿ ಅಲ್ಲ. ಅದರಲ್ಲಿ ಮೊದಲು ವಾಸವಿದ್ದವರು ಸಿ.ರಾಜಗೋಪಾಲಾಚಾರಿ. ಡಾ. ರಾಜೇಂದ್ರ ಪ್ರಸಾದ್ ಅವರು 26 ಜನವರಿ 1950 ರಂದು ದೇಶದ ಮೊದಲ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಯಾದರು. ಆದರೆ ಸಿ.ರಾಜಗೋಪಾಲಾಚಾರಿ ಅವರು 21 ಜೂನ್ 1948 ರಂದು ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಗವರ್ನರ್ ಜನರಲ್ ಆಗಿ ಪ್ರಮಾಣ ವಚನ ಸ್ವೀಕರಿಸಿದರು. ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಭವನ ಆಗ ರಾಜಭವನವಾಗಿತ್ತು. ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಭವನದ ಕೇಂದ್ರ ಗೋಪುರದ ಕೆಳಗೆ ಅವರು ಪ್ರಮಾಣ ವಚನ ಸ್ವೀಕರಿಸಿದರು.
ಸಿ.ರಾಜಗೋಪಾಲಾಚಾರಿ ಅವರು ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಭವನದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸಿದ ಮೊದಲ ಭಾರತೀಯ. ಆದರೆ ಅವರು ವೈಸರಾಯ್ ಆಗಿ ಅರಮನೆಯಲ್ಲಿ ಉಳಿಯಲಿಲ್ಲ. ಈ ಕಟ್ಟಡದ ದೊಡ್ಡ ಕೊಠಡಿಗಳು ಅವರಿಗೆ ಇಷ್ಟವಾಗಲಿಲ್ಲ. ಹಾಗಾಗಿ ಆಗಿನ ಅತಿಥಿ ಗೃಹದ ಚಿಕ್ಕ ಕೊಠಡಿಯಲ್ಲಿ ತಂಗಿದ್ದರು. ಈ ಕೊಠಡಿಯನ್ನು ಈಗ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಭವನದ ಕುಟುಂಬ ವಿಭಾಗ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಸಿ.ರಾಜಗೋಪಾಲಾಚಾರ್ಯರು ಆರಂಭಿಸಿದ ಸಂಪ್ರದಾಯ ಇಂದಿಗೂ ಮುಂದುವರೆದಿದೆ. ಸಿ.ರಾಜಗೋಪಾಲಾಚಾರಿಯವರ ನಂತರ, ಮೊದಲ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಡಾ.ರಾಜೇಂದ್ರ ಪ್ರಸಾದ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಈ ಕಟ್ಟಡಕ್ಕೆ ಬಂದ ಎಲ್ಲಾ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಗಳು ವೈಸರಾಯ್ ಅವರ ಐಷಾರಾಮಿ ಸೂಟ್ ಬದಲಿಗೆ ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಗವರ್ನರ್ ಜನರಲ್ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಕೋಣೆಯನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿದರು. ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯದಲ್ಲೇ ವೈಸರಾಯರ ಕೊಠಡಿ ಅತಿಥಿಗಳ ಕೊಠಡಿಯಾಗಿ ಪರಿವರ್ತನೆಗೊಂಡಿತು. ಈಗ ಇತರ ದೇಶಗಳ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರು ಮತ್ತು ಅವರ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳು ಇಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.