तुम्ही भात खाताय, मग त्याआधी तांदुळ असा धुवा नाहीतर...

Cooking Tips : भारतीय आहारातील महत्त्वाचा आणि अविभाज्य भाग म्हणजे भात... अनेकांना भात खाल्ला नाही तर जेवण पूर्णच वाटत नाही. भात जर एवढा महत्त्वाचा असेल तर तो शिजवण्यापूर्वी काही गोष्टींची काळजी घेणे ही महत्त्वाचे आहे.

Cooking Tips In Mararthi : भारतीय जेवणात वरण-भात आणि पोळीला अत्यंत महत्व आहे. हे पदार्थ जवळपास प्रत्येक घरात बनवले जातात. भात हा त्यातील प्रमुख खाद्यपदार्थ आहे. मोठ्या प्रमाणात भाताचे सेवन केले जात असले तरी देखील भात बनवणे कठीण आहे. तांदळापासून कोणतीही रेसिपी बनायची असेल तर आपण आधी तांदूळ धुवून घेतो. पण तांदूळ शिजवण्याआधी का धुतला जातो? यामागचं तुम्हाला शास्त्रीय कारण माहितीय का? 

जगभरात तांदळाचा खप वेगाने वाढत आहे.  भारतासह अनेक आशियाई देशांमध्ये, तांदूळ हा दैनंदिन आहारातील मुख्य खाद्यपदार्थ आहे. पण तांदळाचा भात तयार तांदूळ धुवून घेतो. मात्र तुम्ही तांदूळ नीट योग्य पद्धतीने धुताय ना? तुम्ही रोज तांदूळ धुण्यासाठी वापरत असलेली पद्धत बरोबर आहे ना? कारण तांदळामध्ये आर्सेनिकचे प्रमाण असते. आर्सेनिक विषारी असू शकते आणि युरोपियन फेडरेशनने आर्सेनिक कर्करोगाचे संभाव्य कारण म्हणून सूचीबद्ध केले आहे. याचा अर्थ आर्सेनिकच्या संपर्कात असलेल्या व्यक्तीला कर्करोग होऊ शकतो. 

तांदळात आर्सेनिकची पातळी काय असते?

आर्सेनिक माती आणि पाण्यात आढळू शकते. त्यामुळे तांदळातही त्याचा काही भाग जाण्याची शक्यता वाढते. पण सर्वसाधारणपणे आपल्या खाण्यापिण्यात आर्सेनिकचे प्रमाण इतके कमी असते की त्यामुळे काळजी करण्याची वेळ येत नाही. मात्र इतर पदार्थांच्या तुलनेत तांदळात आर्सेनिकचं प्रमाण दहा ते वीस टक्के अधिक आहे. भाताची शेती करताना पाणी जास्त लागतं, त्यामुळेच हे होतं. अशावेळी मातीतून भाताच्या पिकात जाणं अर्सेनिकला सोपं जातं . 

आंतरराष्ट्रीय संस्थेचे म्हणणे आहे

संयुक्त राष्ट्रांच्या अन्न आणि कृषी संघटनेच्या मते, जगाच्या एका भागासाठी तांदूळ हे मुख्य अन्नधान्य आहे आणि अन्न सुरक्षेच्या दृष्टिकोनातून अन्नसुरक्षा देखील महत्त्वाची आहे. सामान्य लोकांच्या आरोग्याच्या आणि व्यावसायिक दृष्टिकोनातून एक किलो पॉलिश्ड तांदळात 0.2 मिलीग्राम आर्सेनिकसाठी योग्य मानले जाते.

कसा शिजवाल तांदुळ?

तांदूळ रात्रभर पाण्यात भिजवून दुसऱ्या दिवशी स्वच्छ पाण्यात धुवून शिजवल्यास आर्सेनिकची कमतरता होण्याची शक्यता असते. पाणी उकळून पाणी बदलले नसते तर आर्सेनिकचे प्रमाण कमी झाले असते. आपण कोणत्याही प्रकारे भात शिजवल्यास, आपण आर्सेनिकचे प्रमाण 80 टक्के कमी करू शकता. जागतिक आरोग्य संघटना आणि युनायटेड नेशन्स फूड अँड अॅग्रीकल्चर ऑर्गनायझेशनने 2014 मध्ये तांदळामधील आर्सेनिकच्या पुराव्यांबाबत मार्गदर्शक तत्त्वे जारी केली. 

किती भात खाण्यास सुरक्षित मानलं जाऊ शकतं?

आर्सेनिक प्रूफ रिडक्शन रिडक्शन कॅटेगरीत मोडतं. यासाठी आम्ही फूट स्टँडर्ड्स एजन्सी किंवा अमेरिकन सोसायटीच्या अहवालाचा आधार घेतला आहे. 70 किलोपेक्षा जास्त वजन असलेल्या प्रौढ व्यक्तीसाठी 100 ग्रॅम तांदूळ पुरेसे मानले जाते.