खाद्यतेलांवरील आयात शुल्क सरकार कमी करणार नाही, का घेतला हा निर्णय?

मुंबई : Edible oil prices doubled : खाद्यतेलांच्या किमतीत भरमसाठ वाढ करण्यात आली आहे. महागाईचा तडका सर्वसामान्यांना बसत आहे. कोरोना संकटामुळे हाताला काम नाही. त्यात लॉकडाऊन आणि निर्बंधामुळे नागरिक हैराण झाले आहेत. यातच महागाईची मोठी भर पडली आहे. खाद्य तेल्याच्या किंमती दुप्पट झाल्यात. आता खाद्यतेलांवरील आयात शुल्क कमी न करण्याचा निर्णय केंद्र सरकाराने घेतला आहे. किंमती कमी करण्याचा प्रस्ताव रोखला आहे.

खाद्यतेलांवरील आयात शुल्क कमी करण्याचा प्रस्ताव भारताने ठेवला आहे, असे या प्रकरणाशी संबंधित दोन अधिकाऱ्यांनी रॉयटर्सला सांगितले. ते म्हणतात की जागतिक बाजारात खाद्य तेलाच्या किंमती कमी झाल्यामुळे हा निर्णय घेण्यात आला आहे, त्याचा परिणाम भारतावरही होईल आणि तेलाच्या किंमती कमी होतील.

आयात शुल्क कमी केले जाणार नाहीः स्त्रोत

देशातील सोया तेल आणि पाम तेलाच्या किंमती गेल्या एका वर्षात दुपटीने वाढल्या आहेत. आयात शुल्क कमी करून सरकार किंमती थोडी खाली आणण्याचा प्रयत्न करीत होते. या प्रकरणाची माहिती असणाऱ्या एका सरकारी अधिकाऱ्याने नाव जाहीर न करण्याच्या अटीवर सांगितले की, “आम्ही सध्या आयात शुल्क कापत नाही, आम्हाला दीर्घ मुदतीचा तोडगा काढायचा आहे, आयात शुल्क कपात हा कायमस्वरूपी तोडगा नाही.”

किंमती जागतिक बाजारात घसरत आहेत?

दुसर्‍या अधिऱ्याने नाव न सांगण्याच्या अटीवर असेही सांगितले की, जागतिक बाजारपेठेतही भाव घसरत चालले आहेत आणि देशांतर्गत बाजारातही किंमती घसरण्यास सुरूवात झाल्यामुळे आयात शुल्काची रचना बदलण्याचा निर्णय घेण्यात आलेला नाही. अधिकाऱ्याच्या म्हणण्यानुसार जागतिक बाजारात होणाऱ्या किंमती आणि पुरवठ्यावर आपण लक्ष ठेवले पाहिजे, जर परिस्थिती अशीच झाली तर आम्ही पुन्हा शेतकरी व लोकांचे हित जपण्यासाठी कर्तव्य बदलण्याचा प्रस्ताव आणू.

मागील वर्षाच्या तुलनेत अजूनही दुप्पट किंमती

गेल्या काही दिवसांत खाद्य तेलाच्या किंमतीत 20 टक्के घट झाली असली तरी, तेलाच्या किंमती वर्षाच्या तुलनेत दुप्पट आहेत. जर दीर्घ कालावधीसाठी किंमती वाढत राहिल्या तर घरगुती वापरामध्ये घट होण्याची शक्यता आहे. व्यापाऱ्यांचे म्हणणे आहे की, गेल्या काही महिन्यांत कोरोनाव्हायरसमुळे बंद पडलेल्या बंदीमुळे हॉटेल, रेस्टॉरंट्स आणि बेकरी अशा घाऊक खरेदीदारांची मागणी यापूर्वीच कमी झाली होती.

भारत खाद्यतेलांचा आयात करणारा प्रमुख देश 

खाद्यतेलावरील आयात शुल्कात कपात करण्याचा निर्णय घेताच मलेशियामधील पाम तेलाच्या किंमती गेल्या एक महिन्यात जवळपास एक चतुर्थांश घसरल्यामुळे आयात केलेल्या देशांना दिलासा मिळाला. आपल्या खाद्यतेल गरजेच्या दोन तृतीयांश तेलाची आयात भारत करतो. पाम तेलाच्या आयातीवर भारताने 32.5 टक्के  शुल्क लावले आहे, तर कच्च्या सोयाबीन आणि सोया तेलावर 35 टक्के आयात शुल्क आहे. भारत इंडोनेशिया आणि मलेशिया येथून पाम तेल आणि अर्जेटिना, ब्राझील, युक्रेन आणि रशिया येथून सोया तेल आणि सूर्यफूल तेल खरेदी करतो.