श्रद्धा की विज्ञान? जेवण सुरू करण्यापूर्वी ओंजळीत थोडसं पाणी घेऊन ताटाभोवती का फिरवतात? संशोधनातून कारण समोर

पूर्वीचे लोक किंवा तुम्ही घरात ज्येष्ठ मंडळी जेवण्यापूर्वी ताटाभवती पाणी शिंपडायचे आणि अन्नाचे एक घास बाजूला काढून ठेवायचे. या प्रथेमागील कारण तुम्हाला माहितीय का? ही फक्त श्रद्धा नसून यामागे शास्त्रीय कारण असल्याच एका संशोधनातून समोर आलंय.

आजही आपल्याकडे काही परंपरा आणि प्रथा पाळल्या जातात. पण खूप कमी लोकांना त्यामागील कारणं माहिती असतात. पूर्वीपासून चालत आलेली परंपरा आजही त्याच श्रद्धेने पाळली जाते. भारतीय प्रथा आणि परंपरेमागे फक्त श्रद्धा नाही तर त्यामागे शास्त्रीय कारण आहे. आज आपण अशा प्रथेबद्दल समजून घेणार आहोत, जी फारपूर्वीपासून पाळली जाते. आजही अनेक घरांमध्ये ही प्रथा मोठ्या श्रद्धेने आणि आदराने पाळली जाते. खास करुन भारताच्या साऊथ भागामध्ये आजही ही परंपरा पाळली जाते. तुम्ही पाहिलं असेल जेवण्यापूर्वी अनेक जण ताटाभोवती तीन वेळा गोलाकार पद्धतीने पाणी शिंपडतात. उत्तर भारतात त्याला आमचन आणि पानाच्या बाहेर जी चार शीतं ठेवली जातात त्याला चित्रा आहुती म्हणतात. त्याच वेळी, तामिळनाडूमध्ये या परंपरेला परिसेशनम म्हणतात. आजही ही अनेक जण ही परंपरा पुढे चालवताना आपण पाहतो. चला ही प्रथा पाळण्यामागे काय शास्त्रीय कारण आहे याबद्दल योग आणि आयुर्वेद तज्ज्ञ रमण मिश्रा यांच्याकडून मिळाली आहे. (What is the significance of the ancient practice of sprinkling water around food Research reveals the Reason)

अन्नाभोवती पाणी शिंपडण्याच्या प्राचीन प्रथेचे महत्त्व काय आहे?

जमिनीवर बसून खाण्यालाही महत्त्व आहे. जमिनीवर बसून खाणे आरोग्यासाठी फायदेशीर आहे कारण पाठीचा कणा वारंवार वाकल्याने रक्त परिसंचरण आणि पचन सुधारते. जुन्या काळी काँक्रीटचे मजले नव्हते आणि लोक जमिनीवर बसून केळीच्या पानावर जेवायचे. त्यामुळे जमिनीवरील माती कोरडा असेल आणि जवळून कोणी गेले तर धुळीचे कण ताटात जाऊन अन्न अशुद्ध होण्याची भीती असायची. त्यामुळे धुळीचे कण स्थिर करण्यासाठी अन्नाभोवती पाणी शिंपडले गेले जायचे.

त्याशिवाय 2015 मध्ये जनरल ऑफ फूड सायन्स आणि टेक्नॉलॉजीने केलेल्या संशोधनानुसार पाण्यामुळे सूक्ष्म जीवांपासून अन्नाचं संरक्षण व्हायचे. अन्नाभोवती पाणी शिंपडणे हा देखील कीटक आणि कीटकांना प्लेटमध्ये प्रवेश करण्यापासून रोखण्याचा एक मार्ग होता. रात्रीच्या वेळी हा सराव विशेषतः उपयुक्त ठरला, कारण प्रकाशाची पातळी कमी होती ज्यामुळे लोकांना त्यांच्या जेवण्यातील ताटात कोणताही कीटक किंवा कीटक रेंगाळताना दिसणे कठीण होते. 

व्हिडीओ पाहण्यासाठी इथे क्लिक करा

शास्त्रानुसार ताटाभोवती पाणी फिरवणे आणि जेवण सुरू करण्यापूर्वी नामजप करणे हे दर्शविते की आपण अन्नदेवतेचा आदर करत आहात. असे केल्याने माता अन्नपूर्णा प्रसन्न होते आणि आशीर्वाद देते. जे लोक या परंपरेचे नियमित पालन करतात, त्यांचे स्वयंपाकघर नेहमी अन्न धान्याने भरलेले राहते.

(Disclaimer -  वरील माहिती सामान्य संदर्भांवरून घेण्यात आली आहे. 'झी २४ तास' याची खातरजमा करत नाही.)