`ધાકડ` ખેડૂતો! પરંપરાગત ખેતી છોડીને સમૃદ્ધ બન્યા, 3 કરોડ રૂપિયા છે ટર્નઓવર

યુપીનું "મિની પંજાબ" એટલે કે શાહજહાંપુરના પુવાયાં તાલુકાના ખેડૂત હિંમત સિંહ છેલ્લા 20 વર્ષથી ખેતી કરી રહ્યા છે. હિંમત સિંહે વર્ષ 1994માં ગ્રેજ્યુએશન પૂર્ણ કર્યું હતું. અભ્યાસ બાદ તેમણે પિતા સાથે ખેતી કરવાનું શરૂ કર્યું. તેમના પિતા તેમના ખેતરોમાં ડાંગર અને ઘઉંનો પાક ઉગાડતા હતા. પરંતુ હિંમતસિંહે બટાકાંની ખેતી શરૂ કરી. આજે હિંમત સિંહ તેમના ખેતરોમાં બટાકાની 8 જાતો ઉગાડી રહ્યા છે. તાજેતરમાં, હિંમત સિંહે આગ્રામાં ઉત્તર પ્રદેશ બાગાયત અને ખાદ્ય પ્રક્રિયા વિભાગ દ્વારા આયોજિત ખરીદનાર વિક્રેતા મીટમાં પણ ભાગ લીધો હતો. અહીં તેમણે પોતાના ખેતરોમાં ઉગાડવામાં આવતા બટાકાનું પ્રદર્શન યોજ્યું હતું. જે બાદ જર્મની, દુબઈ અને રશિયાનું પ્રતિનિધિત્વ કરતા ડો.મુબીન ખાને બટાકાની નિકાસ માટે હિંમત સિંહ સાથે એમઓયુ પર હસ્તાક્ષર કર્યા છે. હિંમત સિંહે કહ્યું કે હાલમાં 3 કન્ટેનર જર્મની, 4 દુબઈ અને 2 રશિયા મોકલવા માટે કરાર કરવામાં આવ્યો છે.

શાહજહાંપુરના પુવાયાં તાલુકાના ગુટૈયા ફાર્મમાં રહેતા ખેડૂત તારા સિંહ પોતાના ખેતરોમાં ડાંગર, ઘઉં અને બટાટા ઉગાડે છે. પરંતુ, તેમની જમીનનો મોટો ભાગ રેતાળ હતો કારણ કે તે નદી કિનારે હતો. જેના કારણે ત્યાં કોઈ પાક ઉગાડી શકાતો નથી. આવી સ્થિતિમાં, આ ક્ષેત્ર મોટાભાગે ખાલી રહેતો હતો. તારા સિંહે મહારાષ્ટ્રમાંથી છોડ ખરીદ્યા અને ચાર એકર જમીનમાં ગુલાબી તાઈવાન જામફળનું વાવેતર કર્યું. હવે તેઓ આમાંથી લાખો રૂપિયા કમાઈ રહ્યા છે. તે વર્ષમાં બે વાર લણણી કરે છે. તારા સિંહ સ્થાનિક બજારમાં તૈયાર કરેલી પેદાશ વેચે છે. જો કે મોટાભાગના વેપારીઓ પોતાના ખેતરમાંથી જામફળની ખરીદી કરે છે. તારા સિંહનું કહેવું છે કે તેઓ એક સિઝનમાં 1 એકરમાંથી લગભગ 2 લાખ રૂપિયા કમાય છે.

શાહજહાંપુરના એક B.Ed પાસ યુવા ખેડૂતે ગાયના છાણને આવકનો સ્ત્રોત બનાવ્યો છે. આ યુવા ખેડૂત પોતાના તબેલામાંથી નીકળતા છાણમાંથી વર્મી કમ્પોસ્ટ તૈયાર કરીને વાર્ષિક લાખો રૂપિયાની કમાણી કરી રહ્યો છે. આ યુવા ખેડૂત વર્મી કમ્પોસ્ટ અને અળસિયાનું વેચાણ કરીને વર્ષે લગભગ 15 લાખ રૂપિયાની કમાણી કરે છે. જ્ઞાનેશ તિવારીએ 2010માં મેરઠમાંથી B.Ed ડિગ્રી મેળવી અને 2014માં તબેલો બનાવ્યો હતો. જ્ઞાનેશ તિવારીએ વર્ષ 2016માં વર્મી કમ્પોસ્ટ બનાવવાની તાલીમ લીધી. અને પોતાના ડેરી ફાર્મમાં વર્મી કમ્પોસ્ટ તૈયાર કરવાનું શરૂ કર્યું. આજે જ્ઞાનેશ તિવારી 200 ખાડાઓમાં વર્મી કમ્પોસ્ટ તૈયાર કરે છે.

શાહજહાંપુરના આનંદ અગ્રવાલ છેલ્લા 25 વર્ષથી ઈલેક્ટ્રોનિક્સનો બિઝનેસ કરે છે. પરંતુ છેલ્લા 18 મહિના પહેલા તેમણે ખેતીમાં હાથ અજમાવવાનું વિચાર્યું. આવી સ્થિતિમાં આનંદ અગ્રવાલે તેમના શહેરને અડીને આવેલા મૌ ખાલસા ગામમાં તેમની 2 એકર જમીનમાં વર્મી કમ્પોસ્ટ બનાવવાનું કામ શરૂ કર્યું. હવે અહીં દર મહિને 700 થી 800 ક્વિન્ટલ વર્મી કમ્પોસ્ટનું ઉત્પાદન થઈ રહ્યું છે. આનંદ અગ્રવાલ કહે છે કે તેમને વર્મી કમ્પોસ્ટમાંથી લગભગ 40 થી 50% નફો મળે છે. આનંદ અગ્રવાલ 50 કિલો વર્મીકમ્પોસ્ટ 400 રૂપિયામાં વેચે છે.

શાહજહાંપુરના રોજા વિસ્તારની રહેવાસી રિચા દીક્ષિતે એગ્રીકલ્ચરમાં B.Sc અને MBA કર્યા બાદ આ ક્ષેત્રની જાણીતી કંપનીમાં કામ કરવાનું શરૂ કર્યું. કામ કરતી વખતે રિચાએ વિચાર્યું કે કેમ ન પોતાનો બિઝનેસ શરૂ કરી દે. રિચાએ વર્ષ 2021માં વર્મી કમ્પોસ્ટ બનાવવાનું શરૂ કર્યું હતું. તૈયાર વર્મી કમ્પોસ્ટ ખેડૂતો અને નર્સરી માલિકોને વેચવાનું શરૂ કર્યું. પરંતુ, પછી તેણે તેને ઓનલાઈન પ્લેટફોર્મ પર વેચવાનું નક્કી કર્યું અને તેની બ્રાન્ડ પણ રજીસ્ટર કરાવી. રિચા પોતાની બ્રાન્ડ પર વર્મી કમ્પોસ્ટ, કોકોપીટ અને મસ્ટર્ડ કેક વેચે છે. રિચાએ જણાવ્યું કે તેનો બિઝનેસ ઝડપથી વધી રહ્યો છે. ગયા વર્ષે તેમનું વાર્ષિક ટર્નઓવર 50 લાખ રૂપિયા હતું. જ્યારે, આ વખતે તેને આશા છે કે વર્ષના અંત સુધીમાં તે 2.5 થી 3 કરોડ રૂપિયાનો બિઝનેસ કરી લેશે.