લોન ડિફોલ્ટર્સને પણ છે આ અધિકારો, પ્રોપર્ટીની હરાજી કરવાની વાત આવે ત્યારે આ બાબતો યાદ રાખો

નવી દિલ્લીઃ હોમ લોન લાંબા સમય માટે હોય છે, તેથી બેંક લોન આપતી વખતે ગ્રાહકની સંપત્તિના દસ્તાવેજો પોતાની સાથે રાખે છે. જો ઉધાર લેનાર લોનની રકમ ચૂકવવામાં નિષ્ફળ જાય, તો બેંકને ઉધાર લેનારને ડિફોલ્ટર જાહેર કરવાનો અને ગીરો મૂકેલી મિલકતને કાયદેસર રીતે જપ્ત કરવાનો અધિકાર છે.

ઘર, જમીન, કાર વગેરેની તમામ જરૂરિયાતો પૂરી કરવા માટે બેંક દ્વારા અનેક પ્રકારની લોન આપવામાં આવે છે. મધ્યમ વર્ગના પરિવારને લોનમાંથી ઘણી રાહત મળે છે. ખાસ કરીને જો ઘર કે ફ્લેટ ખરીદવો હોય તો એકસાથે કિંમત ચૂકવવી સરળ નથી. આવી સ્થિતિમાં હોમ લોન તેમના માટે મદદરૂપ છે. લોન દ્વારા તેમનું કામ સરળતાથી થાય છે અને બાદમાં તેઓ વ્યાજ સહિત હપ્તા ચૂકવવાનું ચાલુ રાખે છે.

ખાનગી નોકરીઓ પર નિર્ભર લોકો માટે નોકરી એ કોઈ ગેરંટી નથી. આવી સ્થિતિમાં, જો તમને ક્યારેય આવી સમસ્યાનો સામનો કરવો પડે છે, જેના કારણે બેંક તમને લોન ડિફોલ્ટર જાહેર કરે છે, તો પણ તમારી પાસે કેટલાક માનવ અધિકારો છે. દરેક વ્યક્તિએ આ વિશે જાણવું જોઈએ.

પહેલા જાણો કે લોન ડિફોલ્ટર ક્યારે જાહેર થાય છે-
જો તમે લોનના બે EMI ચૂકવતા નથી, તો બેંક તમને પહેલા રિમાઇન્ડર મોકલે છે. જો તમે તમારી હોમ લોનના સળંગ ત્રણ હપ્તાઓ પર ડિફોલ્ટ કરો છો, તો બેંક તમને લોન ચૂકવવા માટે કાનૂની નોટિસ મોકલે છે. પરંતુ ચેતવણી પછી પણ જો તમે EMI પૂર્ણ નહીં કરો તો બેંક દ્વારા તમને ડિફોલ્ટર જાહેર કરવામાં આવશે.

1- લોનની ચૂકવણી ન થવાના કિસ્સામાં, ધિરાણકર્તા તેમની લોનની વસૂલાત માટે રિકવરી એજન્ટ્સની સેવાઓ લઈ શકે છે. પરંતુ, આ રિકવરી એજન્ટોને ગ્રાહકને ધમકાવવાનો કે ગેરવર્તન કરવાનો અધિકાર નથી. જો રિકવરી એજન્ટો ગ્રાહક સાથે ગેરવર્તન કરે છે, તો ગ્રાહક તેના વિશે બેંકમાં ફરિયાદ કરી શકે છે. જો બેંક તરફથી કોઈ સુનાવણી ન થાય તો બેંકિંગ ઓમ્બડ્સમેનનો દરવાજો ખખડાવી શકાય છે.

2 બેંક ફક્ત તમારી સંપત્તિનો કબજો લઈ શકતી નથી. તેની એક ચોક્કસ પ્રક્રિયા છે. જ્યારે ઉધાર લેનાર 90 દિવસ સુધી લોનનો હપ્તો ચૂકવતો નથી, ત્યારે એકાઉન્ટને નોન-પરફોર્મિંગ એસેટ (NPA) તરીકે વર્ગીકૃત કરવામાં આવે છે. જો કે, આવા કિસ્સામાં, ધિરાણકર્તાએ ડિફોલ્ટરને 60 દિવસની નોટિસ આપવી પડશે. જો તે નોટિસના સમયગાળામાં પણ લોન જમા કરાવતો નથી, તો બેંક સંપત્તિના વેચાણ માટે આગળ વધી શકે છે. પરંતુ વેચાણના કિસ્સામાં પણ બેંકે વધુ 30 દિવસની જાહેર નોટિસ જારી કરવી પડશે.

3- તમે જે બેંક અથવા નાણાકીય સંસ્થા પાસેથી લોન લીધી છે તેણે સંપત્તિ વેચતા પહેલાં તેની વાજબી કિંમત જણાવતી નોટિસ જારી કરવી પડશે. હરાજીની અનામત કિંમત, તારીખ અને સમયનો ઉલ્લેખ કરવો પણ જરૂરી છે. જો ઉધાર લેનારને લાગે કે સંપત્તિનું મૂલ્ય ઓછું કરવામાં આવ્યું છે, તો તે હરાજીને પડકારી શકે છે.

4- જો સંપત્તિની હરાજી પ્રક્રિયા પર નજર રાખો કારણ કે તમને લોનની વસૂલાત પછી બાકી રહેલી વધારાની રકમ મેળવવાનો અધિકાર છે. બેંકે બાકીની રકમ લેણદારને પરત કરવાની રહેશે