Farmers Agitation: C2+50% ફોર્મ્યુલા શું છે જેનો ખેડૂતો કરાવવા માગે છે અમલ? અહીં સમજો

Farmers Agitation: ફરી એકવાર સ્વામીનાથન કમિશનની (Swaminathan Aayog) ચર્ચા જોરમાં છે. પંજાબ, હરિયાણા અને અન્ય કેટલાક રાજ્યોના ખેડૂતો આંદોલનના માર્ગે છે. તેઓ દિલ્હી પહોંચી રહ્યા છે. જો કે, કેન્દ્ર સરકાર અને કેટલીક રાજ્ય સરકારો પૂરી રીતે તૈયાર હોવાથી ખેડૂતો દિલ્હી પહોંચી શક્યા નથી. આંદોલનકારી ખેડૂતોની અનેક માંગણીઓ છે. તેમની વચ્ચેની મુખ્ય માંગ 'C2+50% ફોર્મ્યુલા'ના આધારે MSP (Minimum Support Price) નક્કી કરવાની છે. શું તમે જાણો છો કે આ ફોર્મ્યુલા શું છે? જો તમે આ વિશે નથી જાણતા તો અમે તમને અહીં જણાવી રહ્યા છીએ.

હવે MSP કેવી રીતે નક્કી થાય છે?
મુખ્ય પાકો માટે સરકાર જે લઘુત્તમ ટેકાના ભાવ અથવા MSP નક્કી કરે છે તેની ભલામણ કમીશન ફોર એગ્રીકલ્ચર કોસ્ટ એન્ડ પ્રાઈસ (CACP) દ્વારા કરવામાં આવે છે. તેમાં A2, A2+FL અને C2 સૂત્રો છે. A2 માં ચોક્કસ પાકમાં ખેડૂતના ખર્ચનો સમાવેશ થાય છે. મતલબ કે બિયારણ, ખાતર, જંતુનાશક દવાઓ, મજૂરીનું વેતન, જમીનનું ભાડું, મશીનરી અને બળતણનો ખર્ચ સામેલ છે. A2Plus FL માં A2 જે કરે છે તે બધું જ સમાવે છે, ઉપરાંત ફાર્મ પર કુટુંબના સભ્યો દ્વારા કરવામાં આવેલ મફત કામનું મૂલ્ય. C2 માં A2+ FL સાથે પોતાની જમીન, ભાડું અને નિશ્ચિત મૂડી પર ચૂકવવાપાત્ર વ્યાજ પણ સામેલ છે.

સ્વામીનાથન પંચે શું કહ્યું?
MSP નક્કી કરવાની વર્તમાન વ્યવસ્થાથી ખેડૂતો ખુશ નથી. તેઓ કહે છે કે આ તેમના ખર્ચને પણ આવરી લેતું નથી. તેથી, ખેડૂતોની આર્થિક સ્થિતિ સુધારવા માટે, કેન્દ્ર સરકારે 18 નવેમ્બર 2004ના રોજ એક કમિશનની રચના કરી હતી. આ પાછળથી સ્વામીનાથન કમિશનના નામથી લોકપ્રિય બન્યું. કમિશને બે વર્ષમાં સરકારને પાંચ રિપોર્ટ સુપરત કર્યા હતા. તે અહેવાલોમાં 201 ભલામણોનો સમાવેશ થાય છે. આમાં સૌથી વધુ ચર્ચિત ભલામણ લઘુત્તમ ટેકાના ભાવ (એમએસપી) સંબંધિત હતી. આમાં ખેડૂતોને 'C2+50% ફોર્મ્યુલા' પર પાકના લઘુત્તમ ટેકાના ભાવ નક્કી કરવા માટે કહેવામાં આવ્યું હતું. આનો અર્થ એ છે કે C2 ની કિંમત મેળવવાની સાથે, અમને તેના પર 50 ટકા વધારાની રકમ પણ મળે છે જેને ખેતીનો નફો કહેવાય.

ખેડૂતો શું ઈચ્છે છે
ખેડૂતો ઈચ્છે છે કે MSP નક્કી કરવા માટે સ્વામીનાથન કમિશનની ફોર્મ્યુલા લાગુ કરવામાં આવે. વાસ્તવમાં, ખેડૂતો પણ નારાજ છે કારણ કે એમએસપી નક્કી કરવામાં સ્વામીનાથન કમિશનની ભલામણોનું પાલન કરવાનું વર્તમાન સરકારનું ચૂંટણી વચન છે. વર્ષ 2018માં સરકારે એવો પણ દાવો કર્યો હતો કે તેણે સ્વામીનાથન કમિશનની ભલામણોને લાગુ કરી છે. પરંતુ હજુ પણ તેની રાહ જોવાઈ રહી છે.

આ મુદ્દો સુપ્રીમ કોર્ટમાં પણ ગયો હતો
સ્વામીનાથન કમિશનના રિપોર્ટને લાગુ કરવાનો મુદ્દો પીઆઈએલના રૂપમાં સુપ્રીમ કોર્ટમાં પણ પહોંચ્યો છે. તેના જવાબમાં, વર્તમાન સરકારે સુપ્રીમ કોર્ટને કહ્યું હતું કે કેન્દ્ર પાસે ઉપલબ્ધ નાણાકીય સંસાધનો સાથે, C-2 પ્રસ્તાવનો અમલ કરવો વ્યવહારુ નથી. તેનો અમલ થઈ શકતો નથી.

સ્વામીનાથન કમિશનના રિપોર્ટમાં બીજું શું?
પંચે તેના અહેવાલમાં જમીન સુધારણા પર પણ ભાર મૂક્યો હતો. આ અહેવાલમાં ભૂમિહીનને જમીન આપવાની વાત કરવામાં આવી હતી. અન્ય બાબતોની સાથે તેમણે ભલામણ કરી હતી કે "જ્યાં પણ શક્ય હોય ત્યાં, ભૂમિહીન કૃષિ પરિવારોને કુટુંબ દીઠ ઓછામાં ઓછી એક એકર જમીન પ્રદાન કરવી જોઈએ. આ જમીન તેમને ઘરના બગીચા અને પશુપાલન માટે જગ્યા આપશે. સ્વામીનાથન પંચે ભલામણ કરી હતી કે કૃષિને રાજ્યોની યાદીને બદલે સમવર્તી યાદીમાં લાવવામાં આવે. આનો ફાયદો એ થશે કે કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકાર બંને ખેડૂતોની મદદ માટે આગળ આવશે. તેમજ બંને સરકારો વચ્ચે તાલમેલ સાધી શકાય છે. કમિશને ખેડૂતો માટે કૃષિ જોખમ ફંડ બનાવવાની ભલામણ કરી હતી, જેથી ખેડૂતોને કુદરતી આફતોના કિસ્સામાં તાત્કાલિક મદદ મળી શકે.