Gujarat માં હજારો નોકરીઓ આવશે, 10 લાખ કરોડનું રોકાણ કરશે અદાણી અને અંબાણી

વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના (PM Narendra Modi) નેશનલ ગ્રીન હાઈડ્રોજન મિશનને (National Green Hydrogen Mission) લઈને ગુજરાત સરકાર સંપૂર્ણ તૈયારી સાથે તેના એક્શન પ્લાન પર કામ કરી રહી છે. એવો અંદાજ છે કે ગુજરાત સરકાર બે મહિનામાં ગ્રીન હાઇડ્રોજન સંબંધિત તેની પ્રથમ ડ્રાફ્ટ પોલિસી બહાર પાડી શકે છે. ગુજરાતના ઉર્જા વિભાગના એક વરિષ્ઠ અધિકારીએ જણાવ્યું કે ગ્રીન હાઇડ્રોજન પોલિસીને (Green Hydrogen Policy) અંતિમ સ્વરૂપ આપતી વખતે પર્યાવરણ, વન અને આબોહવા પરિવર્તન મંત્રાલય અને અન્ય સંબંધિત મંત્રાલયોની માર્ગદર્શિકાનું પાલન કરવામાં આવશે. આ સાથે જ આ વિસ્તારને લગતી તમામ જરૂરિયાતોને પણ કેન્દ્રમાં રાખવામાં આવશે.

'GUVNL ગ્રીન હાઇડ્રોજન પ્રોજેક્ટ્સના વિકાસને પ્રોત્સાહન આપવા અને અન્ય સુવિધાઓ પૂરી પાડવા માટે ડ્રાફ્ટ પોલિસી તૈયાર કરવા પર કામ કરી રહી છે. આ અંતર્ગત 16-24 મે 2023 દરમિયાન આ ક્ષેત્રના હિતધારકો સાથે સરકારે બેઠક યોજી છે, જે ખૂબ જ સફળ રહી છે.' ગ્રીન હાઇડ્રોજન ગુજરાતની ઔદ્યોગિક જરૂરિયાતોને સંપૂર્ણપણે બદલી નાખશે. ગુજરાતના ઉર્જા વિભાગ હેઠળ આવતી GUVNL એજન્સીના સિનિયર એન્જિનિયરે જણાવ્યું કે રિફાઇનરીઓ અને ખાતરના કારખાનાઓમાં 98 ટકાથી વધુ હાઇડ્રોજનનો ઉપયોગ થાય છે. ગુજરાતમાં આ બંને ક્ષેત્રોને લગતા વધુ ઉદ્યોગો હોવાથી અહીં ગ્રીન હાઇડ્રોજનના ઉત્પાદનને કારણે આ ઉદ્યોગોની હાઇડ્રોજનની માંગને સંતોષી શકાય છે.

ગ્રીન હાઇડ્રોજન ગુજરાતની ઔદ્યોગિક જરૂરિયાતોને બદલી નાખશે
ગ્રીન હાઇડ્રોજનના ઉપયોગને કારણે, અશ્મિભૂત ઇંધણ (કુદરતી ગેસ અને કોલસો) ના વપરાશમાં ઘટાડો થશે. જે માત્ર કાર્બન ઉત્સર્જનમાં ઘટાડો નહીં કરે, પરંતુ આપણી તેલની આયાત નિર્ભરતામાં પણ ઘટાડો કરશે. હાલમાં ઉદ્યોગો તેમની ઔદ્યોગિક જરૂરિયાતો માટે અશ્મિભૂત ઇંધણનો ઉપયોગ કરીને ગ્રે હાઇડ્રોજનનું ઉત્પાદન કરે છે. રાજ્ય સરકાર ગ્રીન હાઇડ્રોજનના ઉત્પાદન માટે ગુજરાતને મુખ્ય કેન્દ્ર બનાવવાની યોજના ધરાવે છે. ગ્રીન હાઇડ્રોજન માટે ગુજરાત લગભગ 10 લાખ કરોડ રૂપિયાનું રોકાણ કરે તેવી પણ અપેક્ષા છે.

તાજેતરમાં, રિલાયન્સ અને અદાણી જેવા મોટા ભારતીય સમૂહોએ રાજ્ય સરકાર સાથે અનુક્રમે ₹5.6 લાખ કરોડ અને ₹4.13 લાખ કરોડના કરાર પર હસ્તાક્ષર કર્યા છે, જેમાં આ ક્ષેત્રમાં ₹10 લાખ કરોડથી વધુ રોકાણ કરવાનું વચન આપ્યું છે. આર્સેલર મિત્તલ અને ટોરેન્ટ જેવી અન્ય કંપનીઓએ પણ ગ્રીન એનર્જી પ્રોજેક્ટ્સમાં રોકાણ કરવા માટે કરાર પર હસ્તાક્ષર કર્યા છે. આ કરારો દ્વારા, તે વાર્ષિક 3 મિલિયન ટન ગ્રીન હાઇડ્રોજનનું ઉત્પાદન કરે તેવી અપેક્ષા છે. રાજ્ય સરકારે કચ્છ-બનાસકાંઠા બોર્ડર પર 1.99 લાખ હેક્ટર જમીન ફાળવી છે. રસ ધરાવતી કંપનીઓને શરૂઆતના સમયગાળામાં 40 વર્ષ માટે લીઝ પર જમીન આપવામાં આવશે.

ગ્રીન હાઇડ્રોજન અંગે ગુજરાતની જમીન નીતિ શું છે?
ગુજરાત સરકારે રાજ્યના ગ્રીન હાઇડ્રોજન પ્રોજેક્ટ્સમાં રોકાણ કરતા ઉદ્યોગોને જમીન ફાળવણી નીતિ હેઠળ અનેક પ્રોત્સાહનો જાહેર કર્યા છે - એ હકીકતને ધ્યાનમાં રાખીને કે તે 1 કિલો ગ્રીન હાઇડ્રોજનનું ઉત્પાદન કરવા માટે 50 થી 55 યુનિટ RE (રિન્યુએબલ એનર્જી) ની આવશ્કતા હોય છે. મોટા પાયે ઉત્પાદન ગ્રીન હાઇડ્રોજન ગુજરાતમાં અક્ષય ઊર્જાની જરૂરિયાતમાં ઘણો વધારો કરશે. નાણાકીય વર્ષ 2022-23 દરમિયાન રાજ્યની કુલ વીજળીની જરૂરિયાત 120 અબજ યુનિટ છે. ગુજરાતની જમીન નીતિ-2023માં ગ્રીન હાઇડ્રોજનના 3 MTPA લક્ષ્યાંકને ધ્યાનમાં લેતા, રાજ્યની રિન્યૂબલ ઊર્જાની જરૂરિયાત 165 બિલિયન યુનિટ્સ વધશે.