NPS અને UPS વચ્ચે શું છે અંતર, શું છે સમાનતા, કર્મચારીઓને કઈ યોજનામાં મળશે વધુ લાભ, જાણો દરેક વિગત
Unified Pension Scheme સરકારી કર્મચારીઓને કેન્દ્ર સરકારે ભેટ આપી છે. કેબિનેટની બેઠકમાં યુનિફાઇડ પેન્શન સ્કીમને મંજૂરી આપવામાં આવી હતી. હવે નેશનલ પેન્શન સ્કીમના ગ્રાહકો પાસે યુપીએસ પર સ્વિચ કરવાનો વિકલ્પ પણ હશે.
નવી દિલ્હીઃ Unified Pension Scheme: 23 લાખ કર્મચારીઓને મોટો લાભ આપતા કેન્દ્ર સરકારે યુનિફાઇડ પેન્શન સ્કીમ લાગૂ કરવાનો નિર્ણય લીધો હતો. હવે સરકારી કર્મચારીઓ પાસે યુપીએસ અને એનપીએસમાંથી એકની પસંદગી કરવાનો પણ વિકલ્પ છે. પરંતુ આ વચ્ચે બંને પેન્શન સ્કીમને લઈને હજુ પણ કેટલાક સવાલો ઉઠી રહ્યાં છે. તેવામાં અમે તમને આ બંને સ્કીમની સંક્ષિપ્ત માહિતી આપી રહ્યાં છીએ.
એકીકૃત પેન્સન યોજના(યુપીએસ)
• પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીની અધ્યક્ષતામાં કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળે એકીકૃત પેન્સન યોજના(યુપીએસ)ને મંજૂરી આપી છે.
• યુપીએસ આગામી નાણાકીય વર્ષ એટલે કે એપ્રિલ 1, 2025 થી લાગુ થશે.
• સરકારી કર્મચારીઓ માટે પેન્શન એ મુખ્ય ભાવનાત્મક અને નાણાકીય મુદ્દો છે, જે અંતર્ગત નોકરીની સુરક્ષાના પૂરક તરીકે કામ કરે છે.
• આ નવી યોજનાથી લગભગ 23 લાખ કેન્દ્ર સરકારના કર્મચારીઓને ફાયદો થશે.
• રાજ્ય સરકારો દ્વારા અપનાવવા માટે સમાન માળખું તૈયાર કરવામાં આવ્યું છે. જો અપનાવવામાં આવે તો તે 90 લાખ સરકારી કર્મચારીઓને ફાયદો થઈ શકે છે જેઓ હાલમાં એનપીએસ પર છે.
• આ યોજના એનપીએસ કરતાં વધુ સારી અને ઓપીએસ જેટલી સારી છે.
• "યુપીએસ ના 5 સ્તંભો" છે:
સુનિશ્ચિત પેન્શન:25 વર્ષની ન્યૂનતમ લાયકાતવાળી સેવા માટે નિવૃત્તિ પહેલાં છેલ્લા 12 મહિનામાં સરેરાશ બેઝિક વેતનના 50%. આ પગાર ઓછામાં ઓછા 10 વર્ષથી ઓછી ન હોય તે સેવાની અવધિ ના પ્રમાણમાં હોવો જોઈએ.
સુનિશ્ચિત કૌટુંબિક પેન્શન:કર્મચારીનું 60% પેન્શન તેના મૃત્યુ પહેલાં તરત જ.
સુનિશ્ચિત લઘુત્તમ પેન્શન:ઓછામાં ઓછા 10 વર્ષની સેવા પછી નિવૃત્તિ પર દર મહિને રૂ. 10,000.
ફુગાવો સૂચકાંક:સુનિશ્ચિત પેન્શન,સુનિશ્ચિત ફેમિલી પેન્શન અને સુનિશ્ચિત ન્યુનત્તમ પેન્શન પર, સેવા કર્મચારીઓના કિસ્સામાં ઓલ ઈન્ડિયા કન્ઝ્યુમર પ્રાઇસ ઈન્ડેક્સ ફોર ઈન્ડસ્ટ્રીયલ વર્કર્સ (AICPI-IW) ના આધારે મોંઘવારી રાહત આપવામાં આવશે. આ લાભ સુનિશ્ચિત કરે છે કે આ પેન્શન સમયાંતરે ફુગાવા અને જીવન ખર્ચમાં ફેરફાર સાથે એડજસ્ટ થાય છે.
ગ્રેચ્યુઇટી ઉપરાંત નિવૃત્તિ પર એકમ રકમની ચુકવણી
o દરેક પૂર્ણ કરેલ છ મહિનાની સેવા માટે નિવૃત્તિની તારીખે માસિક વેતન (પગાર + ડીએ) ની 1/10 મો ભાગ
o આ ચુકવણી ખાતરી કરેલ પેન્શનની રકમમાં ઘટાડો કરશે નહીં.
એનપીએસ અને યુપીએસ
• કર્મચારી તરફથી યોગદાન: એનપીએસ માટે કર્મચારીના મૂળભૂત પગારના 10% યોગદાનની જરૂર છે, જે સરકાર તરફથી 14% યોગદાનની સમકક્ષ છે. યુપીએસ હેઠળ, યુપીએસ માં સરકારનું યોગદાન વર્તમાન 14% થી વધીને 18.5% થશે, જ્યારે કર્મચારીઓ તેમના મૂળભૂત પગાર અને ડીએ ના 10% યોગદાન આપવાનું ચાલુ રાખશે.સરકાર યોગદાન માટે વધારાનો બોજ ઉઠાવી રહી છે.
• ગેરંટીકૃત નિશ્ચિત પેન્શનની રકમ: યુપીએસ ગેરંટીકૃત પેન્શન ઓફર કરે છે, જે 1 જાન્યુઆરી, 2004 પછી સેવામાં જોડાતા લોકો માટે પગારના 50% છે. જો કે, એનપીએસ એ બજાર સાથે જોડાયેલ વ્યાખ્યાયિત યોગદાન યોજના છે. જો કે એનપીએસ માંથી મેળવેલા નાણાંનું બજારમાં રોકાણ કરવામાં આવતું હોવાથી, પેન્શનની રકમ નિશ્ચિત નથી અને બજારની સ્થિતિને આધારે વધઘટને આધીન છે.
• એનપીએસ ગ્રાહક સુનિશ્ચિત પેન્શન યોજના નો લાભ લેવા માટે યુપીએસ નો વિકલ્પ પસંદ કરી શકાય છે. વર્તમાન તેમજ ભાવિ કર્મચારીઓની પાસે એનપીએસ અથવા યુપીએસ ની વચ્ચે એક વિકલ્પ હશે.
• યુપીએસ ની જોગવાઈઓ એનપીએસ ના અગાઉના સેવાનિવૃત્ત કર્મચારીઓને (જેઓ પહેલાથી જ નિવૃત્ત થઈ ચૂક્યા છે) તેમને લાગુ પડશે.અગાઉના સમયગાળાના લેણાં પીપીએફ દરો પર વ્યાજ સાથે ચૂકવવામાં આવશે.