Kaam Ni Vaat: નોમિની કે ઉત્તરાધિકારી! તમારા બાદ તમારી સંપત્તિના માલિક કોણ? જાણો તેની વચ્ચેનો તફાવત

નવી દિલ્હીઃ સંપત્તિ, મિલકત સંબંધિત કામ, બેંક એકાઉન્ટ અથવા પોલિસી ખરીદતી વખતે, તમને કોઈને નોમિની બનાવવા માટે કહેવામાં આવે છે. તમે વધુ ન હોવ તે પછી, ફક્ત નોમિનીને જ તે ખાતા અથવા પોલિસી વગેરેમાંથી પૈસા ઉપાડવાનો અધિકાર મળે છે. પરંતુ એ જરૂરી નથી કે તમારો નોમિની પણ અનુગામી હોવો જોઈએ. હા, ઘણા લોકો નોમિની અને વારસદારને એક જ માને છે. પરંતુ તેમની વચ્ચે ઘણો તફાવત છે.

કોણ હોય છે નોમિની
પ્રોપર્ટી કે રોકાણ સાથે જોડાયેલી કોઈ સ્કીમમાં જ્યારે તમે કોઈને નોમિની બનાવો છો તો તે સંરક્ષક તરીકે હોય છે. તમારા ન રહ્યા બાદ નોમિનીને તે પ્રોપર્ટી કે તે પોલિસીના પૈસાને લઈને ક્લેમ કરવાનો અધિકાર પ્રાપ્ત હોય છે. પરંતુ માત્ર નોમિની બનવા માત્રથી તેને માલિકાના હક મળી જતો નથી. જો બેન્ક એકાઉન્ટ હોલ્ડર, વીમાધારક કે પ્રોપર્ટીના માલિકની કોઈ વસીયત થઈ નથી, તેના મૃત્યુ પાસ નોમિની તેની પ્રોપર્ટી કે પોલિસીનો ક્લેમ કરશે, પરંતુ તે રકમ નોમિનીને ત્યારે આપી શકાય છે, જ્યારે તેમાં કોઈ વિવાદ ન હોય. જો મૃત્યુ પામનારના ઉત્તરાધિકારી છે, તો તે પોતાના હક માટે તે રકમ કે પ્રોપર્ટી મેળવવા માટે દાવો કરી શકે છે. તેવામાં તે રકમ કે પ્રોપર્ટીના ભાગ દરેક કાયદાકીય વારસદારો વચ્ચે સરખા વિભાજીત થશે. 

આ પણ વાંચો- ગજબનો શેરઃ 3100% નું રિટર્ન, થોડા સમયમાં 10000 ના બની ગયા 3 લાખ

ઉત્તરાધિકારી કોણ હોય છે
ઉત્તરાધિકારી વાસ્તવમાં તે હોય છે જેનું નામ સંપત્તિના વાસ્તવિક સ્વામી દ્વારા કાયદાકીય વસીયતમાં લખવામાં આવે છે કે ઉત્તરાધિકાર કાયદા પ્રમાણે તેનો સંપત્તિ પર અધિકાર હોય. કોઈપણ પ્રોપર્ટી કે રકમના માલિકના મૃત્યુ બાદ નોમિની તે પૈસાને કાઢે જરૂર છે, પરંતુ તેને આ રકમ રાખવાનો હક હોતો નથી. આ રકમ તેના ઉત્તરાધિકારીને સોંપવાની હોય છે. જો નોમિની તે ઉત્તરાધિકારીઓમાંથી એક છે તો તે પ્રોપર્ટી કે પૈસાના વિભાજનના એક ભાગ પ્રાપ્ત કરવાનો અધિકારી હોય છે. જો તમે ઈચ્છો છો કે તમારા મૃત્યુ બાદ ઇચ્છિત નોમિની જ તમારી સંપૂર્ણ સંપત્તિનો માહોલ હોય તો વસીયતમાં સ્પષ્ટ રૂપથી તેના નામનો ઉલ્લેખ હોવો જરૂરી છે. 

ક્લાસ-1 અને ક્લાસ-2 ઉત્તરાધિકારી
રકમ મેળવવાનો અધિકાર સૌથી પહેલા ક્લાસ 1 ઉત્તરાધિકારીનો હોય છે. તેમાં આ પૈસાના બરાબર ભાગ પડવા જોઈએ. પરંતુ જો ક્લાસ 1 ઉત્તરાધિકારીઓમાંથી કોઈ નથી તો ક્લાસ-2 ઉત્તરાધિકારીઓમાં ભાગ પાડવા જોઈએ. પુત્ર, પુત્રી, વિધવા પત્ની, માતા ક્લાસ-1 ઉત્તરાધિકારી હોય છે અને પિતા, પુત્ર તથા પુત્રીના સંતાન, ભાઈ-બહેન, ભાઈ તથા બહેનના સંતાન ક્લાસ-2માં આવે છે.