નવી દિલ્લીઃ સેબીએ શેરબજારના રોકાણકારો માટે ઘણા નિયમોમાં ફેરફાર કર્યા છે. તેનાથી આઈપીઓ અને મ્યુચ્યુઅલ ફંડમાં રોકાણ કરનારા રોકાણકારો પરનું જોખમ ઘટશે. સેબીએ આઈપીઓના એન્કર રોકાણકારોની ઉપાડ મર્યાદા અને સમય નક્કી કરવા સાથે એકત્ર કરાયેલા ભંડોળના યોગ્ય ઉપયોગ માટે નિયમો પણ બનાવ્યા છે. જો તમે પણ આ નિયમો નથી જાણતા તો ચાલો જાણીએ તેના વિશે.

COMMERCIAL BREAK
SCROLL TO CONTINUE READING

સિક્યોરિટીઝ એન્ડ એક્સચેન્જ ઓફ ઈન્ડિયા (SEBI) એ IPO માટે સૌથી મહત્વપૂર્ણ ગણાતા એન્કર રોકાણકારોનો લોક-ઈન પિરિયડ 30 દિવસથી વધારીને 90 દિવસ કર્યો છે, જ્યારે તેમની ઉપાડની મર્યાદા પણ 50 ટકા કરી છે. IPO દ્વારા ભંડોળ એકત્ર કરતી કંપનીઓ હવે માત્ર 25 ટકા જ ઇન-ઓર્ગેનિક કામ માટે વાપરી શક્શે, જ્યારે 75 ટકા રકમ બિઝનેસ વિસ્તરણમાં રોકાણ કરવાની રહેશે. IPOમાં 20 ટકા હિસ્સો ધરાવતા પ્રમોટરો માટે લોક-ઇન પિરિયડ ત્રણ વર્ષથી ઘટાડીને 18 મહિના કરવામાં આવ્યો છે, જ્યારે 20 ટકાથી વધુ હિસ્સો ધરાવતા પ્રમોટરો માટે લોક-ઇન પિરિયડ એક વર્ષથી ઘટાડીને છ મહિના કરવામાં આવ્યો છે. એ જ રીતે, મ્યુચ્યુઅલ ફંડ સ્કીમ્સને સમાપ્ત કરતાં પહેલાં, ફંડ હાઉસે યુનિટ ધારકોની પરવાનગી લેવી પડશે. આ નિયમો 1 એપ્રિલ, 2022 પછી આવતા IPO પર લાગુ થશે.


જાણો નવા નિયમમાં શું થશે-
1) IPOમાં 20 ટકાથી વધુ હિસ્સો ધરાવતા શેરધારકો અથવા એન્કર રોકાણકારો હવે લિસ્ટિંગના દિવસે તેમનો સંપૂર્ણ હિસ્સો વેચી શકશે નહીં. આવા શેરધારકો લિસ્ટિંગના દિવસે કુલ હિસ્સાના માત્ર 50 ટકા જ વેચી શકશે.
2) રોકાણકારોને IPO નાણાના ઉપયોગ સાથે સંબંધિત ડિસ્ક્લોઝર નિયમોનો પણ ફાયદો થશે. કંપનીઓ હવે ઇન-ઓર્ગેનિક ફંડિંગ માટે માત્ર 25 ટકા રકમનો ઉપયોગ કરી શકશે, જ્યારે 75 ટકા રકમ બિઝનેસ વિસ્તરણ માટે વાપરવી પડશે.
3) IPOના પ્રાઈસ બેન્ડના નિયમોમાં ફેરફાર કરીને તેનો વ્યાપ વધારવામાં આવ્યો છે. હવે ફ્લોર પ્રાઈસ (બેઝ પ્રાઈસ) અને IPOની ઉપરની કિંમત વચ્ચેનો તફાવત ઓછામાં ઓછો 105 ટકા હશે.


જો ફંડ હાઉસ હવે કોઈપણ મ્યુચ્યુઅલ ફંડ સ્કીમ બંધ કરવા માગે છે, તો તેણે પહેલા યુનિટ ધારકો પાસેથી પરવાનગી લેવી પડશે. ફંડ હાઉસે 2023-24થી ભારતીય એકાઉન્ટિંગ સ્ટાન્ડર્ડને અનુસરવાનું રહેશે, જેમાં રોકાણકારો દ્વારા સ્કીમ બંધ કરવા માટે મતદાન કરવામાં આવશે.યુનિટ દીઠ એક મત હશે, જે 45 દિવસમાં જાહેર કરવાનો રહેશે. જો રોકાણકારોએ સ્કીમને બંધ કરવાની વિરુદ્ધમાં મત આપ્યો હોય, તો તેને ફરીથી શરૂ કરવી પડશે અને રોકાણકારો તે સ્કીમમાંથી તેમના નાણાં ઉપાડી શકશે.

સેબીના જણાવ્યા અનુસાર, હવે કંપનીઓએ કારણ બતાવો અથવા પૂરક નોટિસ મળ્યાના 60 દિવસમાં સેટલમેન્ટ માટે અરજી સબમિટ કરવી ફરજિયાત રહેશે. સેબીએ જાન્યુઆરી 2019માં સેટલમેન્ટનો નિયમ લાગુ કર્યો હતો. આ મુજબ, કોઈપણ ભૂલના કિસ્સામાં, કંપનીઓ ફી ચૂકવીને સેબી સાથે મામલો પતાવી શકે છે. જો આમાં કોઈ સુધારેલ સમાધાન હોય તો તે 15 દિવસમાં પૂર્ણ કરવાનું રહેશે. આ અંતર્ગત તમામ પેમેન્ટ પેમેન્ટ ગેટવેથી જ લેવામાં આવશે.

વિદેશી રોકાણકારોના નિયમોમાં ફેરફાર-
સેબીએ વિદેશી રોકાણકારોને લગતા નિયમોમાં પણ ફેરફાર કર્યા છે. હવે એફપીઓની નોંધણી કરતી વખતે, સામાન્ય માહિતી સાથે એક વિશેષ નોંધણી નંબર આપવામાં આવશે. આ સાથે, રોકાણકાર દ્વારા ડુપ્લિકેટ શેરની માંગ પર ડીમેટના સ્વરૂપમાં સિક્યોરિટીઝ જારી કરી શકાય છે. આ પગલાથી રોકાણકારો માટે વ્યવહાર સરળ બનશે અને તેમની સુરક્ષામાં પણ વધારો થશે.

વિશેષ સ્થિતિ ભંડોળ-
આ બેઠકમાં એ પણ નક્કી કરવામાં આવ્યું છે કે જોખમી અસ્કયામતોમાં રોકાણ કરવા ઇચ્છુક રોકાણકારો માટે સેબી સ્પેશિયલ સ્ટેટસ ફંડ લાવશે. તેનું લઘુત્તમ ભંડોળ રૂ. 100 કરોડનું હશે, જ્યારે લઘુત્તમ રોકાણ રૂ. 5 કરોડ અને રૂ. 10 કરોડનું હશે. SSF ને વૈકલ્પિક રોકાણ ફંડ (AIF) ની શ્રેણી તરીકે મૂકવામાં આવશે.