આંખ બંધ કરીને IPO ભરનારા લોકો માટે સેબીની મોટી સલાહ, ધ્યાન રાખજો નહિ તો મોટા ખાડામાં પડશો

IPO oversubscribed sebi warning : આજકાલ આઈપીઓમાં ઈન્વેસ્ટ કરવા લોકો તલપાપડ બન્યા છે. માર્કેટ રેગ્યુલેટર સેબીએ SME કંપનીઓમાં રોકાણ અંગે રોકાણકારોને સાવધાન રહેવાની સલાહ આપી છે. સેબીએ કહ્યું છે કે સોશિયલ મીડિયા અને અન્યની ટીપ્સથી પ્રભાવિત થઈને રોકાણ ન કરો. લિસ્ટિંગ પછી, ઘણી SME કંપનીઓનું ચિત્ર યોગ્ય રીતે રજૂ કરવામાં આવતુ નથી. ઘણી વખત, સકારાત્મક છબી જાળવવા માટે બોનસ, રાઇટ્સ ઇશ્યૂ અને સ્ટોક સ્પ્લિટ જેવા પગલાં લેવામાં આવે છે.

આવી કંપનીઓ બજારમાં શેરના ભાવ વધારવા અને પછી બહાર નીકળવા માટે ગેરકાયદેસર પદ્ધતિઓનો આશરો લે છે. સેબીએ રોકાણકારોને સોશિયલ મીડિયા પોસ્ટ્સ, ટીપ્સ અને અફવાઓના આધારે તેમના નાણાંનું રોકાણ ન કરવા જણાવ્યું.

સેબીએ કહ્યું છે સારું ચિત્ર બતાવીને કેટલીકવાર એસએમઈ કંપનીઓના પ્રમોટરો પોતે જ ઉંચી કિંમતો લે છે. એક કંપનીના નાના ઈસ્યુમાં જંગી ઓવરસબસ્ક્રિપ્શન વિશે ઘણી ચર્ચા થઈ હતી. સેબીએ ઘણી કંપનીઓમાં ફંડ ડાયવર્ઝન, નકલી નાણાકીય ખાતા, સંબંધિત પક્ષના સોદા, ખોટા વેચાણ અને ખરીદીના ડેટા જેવા કેસો શોધી કાઢ્યા છે.

ઓડિટર્સે વધુ સાવધ રહેવાની સલાહ આપી છે
માર્કેટ રેગ્યુલેટરે તાજેતરમાં વેરેનિયમ ક્લાઉડ્સ, ઍડ વન રિટેલ અને ડેબૉક ઇન્ડસ્ટ્રીઝ જેવી કંપનીઓ સામે ઓર્ડર પાસ કર્યા છે. સેબીએ એસએમઈ કંપનીઓના ઓડિટર્સને પણ ઓડિટમાં વધુ સાવધ રહેવાની સલાહ આપી છે. એક દાયકામાં SME મુદ્દાઓ દ્વારા લગભગ રૂ. 14,000 કરોડ એકત્ર કરવામાં આવ્યા હતા, જેમાંથી રૂ. 6,000 કરોડ FY24માં ઊભા થયા હતા.

કંપનીઓ આ રીતે રોકાણકારોને ફસાવી રહી છે
સેબીને જાણવા મળ્યું છે કે લિસ્ટિંગ પછી, કેટલાક SME અથવા તેમના પ્રમોટર્સ તેમની કામગીરીનું અવાસ્તવિક ચિત્ર રજૂ કરવા માટે પદ્ધતિઓનો ઉપયોગ કરી રહ્યા છે. સેબીએ જણાવ્યું હતું કે આ ઘોષણાઓ સામાન્ય રીતે બોનસ ઇશ્યૂ, સ્ટોક સ્પ્લિટ અને પ્રેફરન્શિયલ એલોટમેન્ટ જેવી વિવિધ કોર્પોરેટ ક્રિયાઓ દ્વારા અનુસરવામાં આવે છે. આનાથી રોકાણકારોમાં કંપની પ્રત્યે સકારાત્મક લાગણીઓ પેદા થાય છે, જે તેમને તે કંપનીનો સ્ટોક ખરીદવા પ્રેરિત કરે છે. આ ઉપરાંત, તે પ્રમોટરોને આવી કંપનીઓમાં તેમનો હિસ્સો ઊંચા ભાવે વેચવાની સરળ તક પણ પૂરી પાડે છે.

સેબીએ તાજેતરમાં આવી સંસ્થાઓ સામે આદેશો પસાર કર્યા છે. આ સપ્તાહની શરૂઆતમાં, સેબીએ ડેબોક ઇન્ડસ્ટ્રીઝ નામની SME એન્ટિટી અને પ્રમોટર્સ સહિત ત્રણ સંબંધિત એન્ટિટી સામે ઓર્ડર પસાર કર્યો હતો. કંપની જૂન 2018 માં NSE ના SME પ્લેટફોર્મ પર સૂચિબદ્ધ થઈ હતી અને માર્ચ 2022 માં મુખ્ય બોર્ડમાં શિફ્ટ થઈ હતી.

IPO અંગેનો આવો ક્રેઝ અગાઉ ભાગ્યે જ જોવા મળ્યો છે, જેટલો રિસોર્સફુલ ઓટોમોબાઈલ કંપનીના ઈશ્યુ માટે જોવા મળ્યો છે. આ કંપની દિલ્હીમાં બાઇકના બે શોરૂમ ચલાવે છે અને તેમાં માત્ર 8 કર્મચારીઓ કામ કરે છે. બજારમાંથી નાણાં એકત્ર કરવા માટે, આ કંપનીએ 22મી ઓગસ્ટે તેનો IPO લોન્ચ કર્યો હતો, જેમાં રોકાણકારોએ 26મી ઓગસ્ટ સુધી રોકાણ કર્યું હતું. પરંતુ આ IPOમાં નાણાં રોકવાની રેસ લાગી રહી છે. કંપનીને રૂ. 4768.88 કરોડની બિડ મળી હતી. તેમાંથી રૂ. 2825.11 કરોડની બિડ રિટેલ કેટેગરીમાં સામેલ છે, જ્યારે રૂ. 1796.85 કરોડની બિડ અન્ય કેટેગરીમાં સામેલ છે.