મેરી આવાજ હી પહચાન હૈ...`ભારત રત્ન` લતા મંગેશકરનું નિધન, અનેક દિગ્ગજ હસ્તીઓએ આપી શ્રદ્ધાંજલિ

મુંબઈઃ પોતાના સુરીલા અવાજથી દાયકાઓ સુધી દેશ અને દુનિયા પર રાજ કરનાર સુર સામ્રાજ્ઞી લતા મંગેશકરનું 92 વર્ષની વયે નિધન થયું છે. 'ભારત રત્ન'થી સન્માનિત પીઢ ગાયિકાએ મુંબઈની બ્રીચ કેન્ડી હોસ્પિટલમાં અંતિમ શ્વાસ લીધા. તેણી 92 વર્ષની હતી. વિશ્વભરમાં 'ભારતની કોકિલ કંઠી' તરીકે ઓળખાતા લતા મંગેશકરે લગભગ પાંચ દાયકા સુધી હિન્દી સિનેમામાં મહિલા પ્લેબેક સિંગિંગ પર રાજ કર્યું. ભારતીય સિનેમાની શ્રેષ્ઠ ગાયિકાઓમાંની એક લતા મંગેશકરે 1942માં માત્ર 13 વર્ષની વયે પોતાની કારકિર્દીની શરૂઆત કરી હતી. તેણે અત્યાર સુધીમાં ઘણી ભારતીય ભાષાઓમાં 30 હજારથી વધુ ગીતો ગાયા છે. લતા ભારતની 'સુર સામ્રાજ્ઞી' તરીકે ઓળખાય છે. તેમને દેશના સર્વોચ્ચ નાગરિક પુરસ્કાર ભારત રત્નથી પણ નવાજવામાં આવ્યા છે. આ સિવાય તેમને પદ્મ ભૂષણ, પદ્મ વિભૂષણ અને દાદાસાહેબ ફાળકે એવોર્ડથી પણ સન્માનિત કરવામાં આવ્યા છે.

ઘણા દિવસથી ખરાબ હતી તબિયત
જાન્યુઆરીમાં કોરોના પોઝિટિવ મળ્યા બાદ તેમને મુંબઈની એક હોસ્પિટલમાં દાખલ કરવામાં આવ્યા હતા. બાદમાં તેમણે ન્યુમોનિયા થયો હતો. તેમની તબિયત વધુ બગડતાં તેમને વેન્ટિલેટર સપોર્ટ પર રાખવામાં આવ્યા હતા. તેમની તબિયતમાં સુધારો થતાં વેન્ટિલેટર સપોર્ટ પરથી નીચે ખસેડવામાં આવ્યા હતા. પરંતુ 5 ફેબ્રુઆરીએ તેમની તબિયત બગડી અને તેમને ફરીથી વેન્ટિલેટર સપોર્ટ પર મૂકવામાં આવ્યા. આખરે 6 ફેબ્રુઆરીએ 'સુર સામ્રાજ્ઞી'એ અંતિમ શ્વાસ લીધા.

દિગ્ગજ હસ્તીઓએ આપી શ્રદ્ધાંજલિ
લતાજીના નિધન પર ભારત સહિત વિશ્વભરની દિગ્ગજ હસ્તીઓએ શોક વ્યક્ત કર્યો છે. કેન્દ્રીય મંત્રી નીતિન ગડકરીએ લખ્યું, 'તેમનું નિધન દેશ માટે ક્યારેય ન પૂરાઈ શકે તેવી ખોટ પડી છે. તે હંમેશા તમામ સંગીત સાધકો માટે સદૈવ પ્રેરણાસ્ત્રોત હતી. લતા દીદી પ્રખર દેશભક્ત હતા. તેઓ હંમેશા સ્વાતંત્રવીર સાવરકરની વિચારધારામાં અતૂટ શ્રદ્ધા ધરાવે છે. તેમનું જીવન અનેક સિદ્ધિઓથી ભરેલું છે. લતાજી હંમેશા આપણા બધા માટે સારા કાર્યો માટે પ્રેરણારૂપ રહ્યા છે. ભારતીય સંગીતમાં તેમનું યોગદાન અનુપમ છે. તેમના અવાજે 30 હજારથી વધુ ગીતો ગાઈને સંગીત જગતને આશીર્વાદ આપ્યા છે. લતા દીદી ખૂબ જ શાંત સ્વભાવની અને પ્રતિભાથી સમૃદ્ધ હતી. શિવસેનાના પ્રવક્તા અને રાજ્યસભાના સાંસદ સંજય રાઉતે લખ્યું, 'તેરા બિના ભી ક્યા જીના....'

'એ મેરે વતન કે લોગોં...' ગીતથી લતાજીએ કરી દીધો હતો ઈનકાર
લતા મંગેશકર દ્વારા ગાયેલા સૌથી લોકપ્રિય ગીતોમાંનું એક છે 'એ મેરે વતન કે લોગોં...'. અગાઉ લતાએ કવિ પ્રદીપ દ્વારા લખાયેલ આ ગીત ગાવાની ના પાડી દીધી હતી, કારણ કે તે રિહર્સલ માટે સમય કાઢી શકતી ન હતી. કવિ પ્રદીપે કોઈક રીતે તેમને ગાવા માટે મનાવી લીધા. આ ગીતનું પ્રથમ પ્રસ્તુતિ 1963માં દિલ્હીમાં ગણતંત્ર દિવસની ઉજવણીમાં થયું હતું. લતાજી તેમની બહેન આશા ભોંસલે સાથે ગીત ગાવા માગતી હતી. બંનેએ સાથે તેનું રિહર્સલ પણ કર્યું હતું. પરંતુ તે ગાવા માટે દિલ્હી જવાના એક દિવસ પહેલા આશાએ જવાની ના પાડી દીધી હતી. પછી લતા મંગેશકરે એકલા હાથે આ ગીતને અવાજ આપ્યો અને તે અમર થઈ ગયું.

અટલની આ વાત સાંભળીને આશ્ચર્યચકિત થઈ ગઈ હતી લતા
પૂર્વ વડાપ્રધાન અટલ બિહારી વાજપેયી અને લતા મંગેશકર એકબીજા માટે ખૂબ માન ધરાવતા હતા. અટલ લતાને પોતાની દીકરી માનતા હતા. લતા તેમને દાદા કહેતી. બંનેને લગતો એક રસપ્રદ કિસ્સો છે. લતા મંગેશકરે અટલને તેમના પિતાના નામ પર આવેલી દીનાનાથ મંગેશકર હોસ્પિટલના ઉદ્ઘાટન સમારોહમાં પણ આમંત્રણ આપ્યું હતું. જ્યારે તેમણે ફંક્શનના અંતે પોતાનું ભાષણ આપ્યું, ત્યારે તેમણે કહ્યું - 'તમારી હોસ્પિટલ સારી ચાલે, હું તમને આવું ના કહી શકું. આ કહેવાનો અર્થ એ છે કે લોકો ખૂબ બીમાર પડે છે.'' આ સાંભળીને લતા ચોંકી ગઈ અને કંઈ બોલી ન શકી.