શું દૂધ પણ કરી શકે છે નુક્સાન? દૂધ કોને પીવું અને કોને ન પીવું જોઈએ? શું કહે છે નિષ્ણાતો

Is drinking Milk bad for your health: દૂધમાં અનેક પોષક તત્વો હાજર હોય છે. આ જ કારણ છે કે જન્મથી લઈને 6 મહિનાની ઉંમર સુધી બાળક માત્ર માતાના દૂધ પર જ નિર્ભર રહે છે. જો કે, માતાના દૂધ અને ગાય-ભેંસના દૂધમાં તફાવત છે. પરંતુ આપણે જે દૂધ ખાઈએ છીએ તે પણ ઓછું પૌષ્ટિક નથી. જો શુદ્ધ દૂધ હોય તો માત્ર 250 ગ્રામમાં 8.14 ગ્રામ પ્રોટીન મળે છે. ત્યાં 12 ગ્રામ કાર્બોહાઈડ્રેટ, 12 ગ્રામ ખાંડ અને 8 ગ્રામ ચરબી પણ શરીરને મળી રહે છે. આ સિવાય કેલ્શિયમ અને અનેક પ્રકારના વિટામિન્સ પણ હોય છે. આટલા દૂધમાંથી તમે 152 કેલરી ઉર્જા મેળવી શકો છો. 

તેથી, સમજી શકાય છે કે દૂધ આપણા માટે કેટલું પૌષ્ટિક છે. આમ આ બધું હોવા છતાં દૂધ કેટલાક લોકો માટે સારો આહાર નથી. જ્યારે આવા લોકો દૂધ પીવે છે ત્યારે તેમને પેટની સમસ્યાનો સામનો કરવો પડે છે. આખરે આવું કેમ થાય છે?

દૂધ શા માટે નુકસાન કરે છે?
ભારતમાં મોટાભાગના લોકોમાં દૂધને પચાવવાની ક્ષમતા નથી હોતી. તેની પાછળનું કારણ એ છે કે દૂધમાં લેક્ટોઝ નામનું સંયોજન હોય છે. તેને પચાવવા માટે લેક્ટેઝ એન્ઝાઇમની જરૂર પડે છે. મોટાભાગના ભારતીયોમાં, આ એન્ઝાઇમ બિલકુલ બનતું નથી અથવા જો તે બને છે તો ઓછી માત્રામાં બને છે. તેથી આવા લોકોને દૂધ પીતાની સાથે જ પેટ સંબંધિત સમસ્યાઓ થવા લાગે છે. આ માટે આપણા જીન્સ જવાબદાર છે. કેટલાક લોકોમાં, જીનમાં વિકૃતિઓને લીધે લેક્ટેઝ એન્ઝાઇમ બનતા નથી. જેમના માટે દૂધ ફાયદો કરવાની સાથે નુક્સાન કરાવી શકે છે. 

આ પાછળનું કારણ શું છે?
આ પાછળનું મુખ્ય કારણ જીનમાં ડિસ્ટર્બન્સ તો છે પણ હાલમાં આવતા દૂધમાં કૃત્રિમ કેમિકલ હોય છે. પહેલાંના જમાનામાં આવું થતું ન હતું. શુદ્ધ દૂધ ઉપલબ્ધ હતું જેથી મોટાભાગના લોકો તેને સરળતાથી પચાવી શકતા હતા. આજકાલ નકલી દૂધ પણ પુષ્કળ પ્રમાણમાં આવવા લાગ્યું છે. તેમાં યુરિયા જેવા કેમિકલ્સ મળી શકે છે. બીજી તરફ ગાય અને ભેંસને ઓક્સીટોસીન જેવા ઈન્જેક્શન આપીને દૂધ કાઢવામાં આવે છે. ઓક્સીટોસિન એક હોર્મોન છે જે દૂધ દ્વારા માનવ શરીરમાં પ્રવેશી શકે છે. જ્યારે તે માનવ શરીરમાં પહોંચે છે, ત્યારે શરીરમાં ઉત્પન્ન થતા કુદરતી હોર્મોન્સ પેદા કરવામાં મુશ્કેલી થાય છે. આટલી બધી ભેળસેળયુક્ત વસ્તુઓના આ યુગમાં દૂધ શુદ્ધ છે કે નહીં તે આપણે નિશ્ચિતપણે કહી શકતા નથી. 

જ્યારે દૂધ પચતું નથી ત્યારે આ સંકેતો શરીરમાં જોવા મળે છે-
જો કોઈને દૂધ ન પચે તો તેને દૂધ પીતાંની સાથે જ તેની પાચનક્રિયામાં તકલીફ થવા લાગે છે. જેમાં પેટનું ફૂલવું, પેટમાં ચૂંક આવવી, ઓડકાર આવવા, લૂઝ મોશન અથવા કબજિયાત પણ થઈ શકે છે. જો આવું સતત થોડા દિવસો સુધી રહે તો કામ પર અસર થશે. આ બધું દૂધને કારણે થઈ રહ્યું છે કે નહીં તે જાણવા માટે થોડા દિવસો માટે દૂધ પીવાનું બંધ કરો અને તેના બદલે પ્લાન્ટ આધારિત દૂધનું સેવન કરો. 

પ્લાન્ટ આધારિત દૂધમાં તમે ઓટ દૂધ અથવા બદામના દૂધનું સેવન કરી શકો છો. જો આનાથી પેટ સંબંધિત સમસ્યાઓ ન થાય તો સમજી લો કે તમને દૂધની સમસ્યા છે. જો આ પછી પણ પેટ ખરાબ થાય છે, તો તેનો અર્થ એ છે કે તમને પાચન સંબંધી ગરબડો છે. આ માટે તમારે તાત્કાલિક ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરવો જોઈએ.