દેશના `ભવિષ્ય` પર મંડરાઇ રહ્યો છે ખતરો, દર વર્ષે 8 મિલિયનથી વધુ લોકોનો ભોગ લે છે તમાકુ

World No Tobacco Day 2024:  તમાકુના ઉપયોગની હાનિકારક અસરો વિશે જાગૃતિ લાવવા માટે દર વર્ષે 31 મેના રોજ વિશ્વ તમાકુ નિષેધ દિવસ મનાવવામાં આવે છે. આ વર્ષે, થીમ "બાળકોને તમાકુ ઉદ્યોગના હસ્તક્ષેપથી રક્ષણ" છે, જે રાષ્ટ્રના બાળકો અને યુવાનોને સુરક્ષિત રાખવાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂકે છે અને તમાકુના વપરાશમાં સતત ઘટાડો થાય તેની ખાતરી કરે છે. નારાયણ હોસ્પિટલ  અમદાવાદના કન્સલ્ટન્ટ મેડિકલ ઓન્કોલોજિસ્ટ ડો. રૂષભ કોઠારીએ તમાકુના ઉપયોગના કારણે થતી સમસ્યાઓ વિષે માહિતી આપી. 

વિશ્વ આરોગ્ય સંસ્થા અહેવાલ આપે છે કે વૈશ્વિક સ્તરે 13-15 વર્ષની વયના અંદાજિત 37 મિલિયન યુવાનો કોઈને કોઈ પ્રકારનો તમાકુનો ઉપયોગ કરે છે. આ ચિંતાજનક આંકડા તમાકુ ઉદ્યોગની ભાવિ પેઢીને લક્ષ્યાંક બનાવતી આક્રમક માર્કેટિંગ યુક્તિઓ સામે રક્ષણાત્મક પગલાંની તાત્કાલિક જરૂરિયાતને રેખાંકિત કરે છે.

2020માં 766,000 ટનથી વધુ તમાકુના પાનનું ઉત્પાદિત થવા સાથે ભારત વિશ્વના બીજા સૌથી મોટા તમાકુ ઉત્પાદક તરીકે ઊભું છે, જે વૈશ્વિક ઉત્પાદનનો 9% હિસ્સો ધરાવે છે. ભારતના રાજ્યોમાં ગુજરાત મોખરે છે, જે દેશના કુલ ઉત્પાદનમાં 45% ફાળો આપે છે.

- તમાકુના કારણે દર વર્ષે 8 મિલિયનથી વધુ લોકોનું મૃત્યુ થાય છે, જેમાં અંદાજે 1.3 મિલિયન બિન-ધૂમ્રપાન કરનારાઓનો સમાવેશ થાય છે જેઓ સેકન્ડ હેન્ડ સ્મોકના સંપર્કમાં છે (સ્રોત: વિશ્વ આરોગ્ય સંસ્થા) 

- ભારત વિશ્વમાં બીજા નંબરનો સૌથી મોટો તમાકુ ઉત્પાદક દેશ છે. ભારતના રાજ્યોમાં ગુજરાત અગ્રેસર છે, જે દેશના કુલ ઉત્પાદનમાં 45% હિસ્સો ધરાવે છે (સ્રોત: india trade portal.in)

- કોરોનરી ધમનીઓમાં તકતી જે હૃદય રોગ તરફ દોરી જાય છે 
- ધૂમ્રપાન કરનારની શ્વાસનળીની નળીઓમાં સોજાને કારણે ઉધરસ  
- દાંતની સમસ્યાઓ જેમ કે પેઢાને નુકસાન, દાંત પર ડાઘા પડવા, અકાળે એટ્રિશન અને દાંતનું નુકશાન 
- મોં, હોઠ અને ગળા ના કેન્સર 

ફેફસા અને મોંઢના કેન્સરનું કારણ બની શકે છે તમાકુ
"તમાકુ અનેક ગંભીર રોગોનું કારણ બની શકે છે, જેમ કે, ફેફસાના રોગો, ક્ષય રોગ, ક્રોનિક અવરોધક પલ્મોનરી ડીસિઝ વગેરે. એટલું જ નહીં, તે ફેફસાના કેન્સર અને મોઢાના કેન્સરનું કારણ પણ બની શકે છે. તમાકુના નિયમિત સેવનથી પ્રતિ વર્ષે હજારો લોકો મોતને ભેટે છે. તમાકુનું અથવા તો કોઈપણ વ્યસન છોડવા માટે વ્યક્તિનું મન મક્કમ હોવું ખૂબ જ જરૂરી છે. 

આ રીતે મેળવો તમાકુના વ્યસનમાંથી મુક્તિ
વ્યાયામ,કસરત કરવાથી તમાકુના વ્યસનમાંથી મુક્તિ મળે છે. ચાલવા જવું, નિયમિત દોડવું, સાઇકલ ચલાવવી જેવી સરળ કસરત કરવાથી તમાકુના સેવન ની લત ઓછી અને ધીમે ધીમે બંધ કરી શકાય છે. મગજને વધુને વધુ અન્ય દિશા તરફ વ્યસ્ત રાખવાનો પ્રયાસ કરવાથી વ્યસનને ભૂલી શકાય.કોઈ પણ વ્યક્તિ ઈચ્છે ત્યારે તેને બંધ કરી શકે છે બસ આ માટે જે તે વ્યક્તિએ પોતાનું મન મક્કમ કરવાની આવશ્યકતા છે."

ફેફસાનું કેન્સર: તમાકુનું ધૂમ્રપાન એ ફેફસાના કેન્સરનું પ્રાથમિક કારણ છે, જે વૈશ્વિક સ્તરે ફેફસાના કેન્સરના મૃત્યુના બે તૃતીયાંશ માટે જવાબદાર છે, જ્યારે ધૂમ્રપાન છોડવાથી ફેફસાના કેન્સરનું જોખમ ઘટાડી શકાય છે. ધૂમ્રપાન છોડ્યાના 10 વર્ષ પછી, ધૂમ્રપાન કરનાર વ્યક્તિ માટે ફેફસાના કેન્સરનું જોખમ લગભગ અડધું થઈ ગયું છે.

અસ્થમા; શ્વસન રોગ: તમાકુનું ધૂમ્રપાન ક્રોનિક અવરોધક પલ્મોનરી ડિસીઝ (સીઓપીડી) નું મુખ્ય કારણ છે. એક એવી સ્થિતિ જેમાં પરુથી ભરપૂર લાળ ફેફસામાં જમા થાય છે, જેના કારણે પીડાદાયક ઉધરસ અને શ્વાસ લેવામાં તકલીફ થાય છે. ખાસ કરીને નાની ઉંમરે ધૂમ્રપાન શરૂ કરનાર વ્યક્તિઓમાં સીઓપીડી થવાનું જોખમ વધારે છે કારણ કે તમાકુનો ધુમાડો ફેફસાના વિકાસને નોંધપાત્ર રીતે ધીમું કરે છે. તમાકુ અસ્થમાને પણ વધારે છે, જે પ્રવૃત્તિને પ્રતિબંધિત કરે છે અને અપંગતામાં વધારો કરે છે.