ખુદને અર્જુનના વંશજ માને છે આ મુસ્લિમો, દિવાળી-દશેરા પણ હિન્દુઓની જેમ ઉજવે છે

Haryana Meo Muslims : હરિયાણાના નુંહ જિલ્લા હવે લોકોના મુખે ચર્ચાતું નામ બન્યું છે. નુંહમાં ભડકેલી હિંસા બાદ અહીંના મુસ્લિમોની આખા દેશમાં ચર્ચા થઈ હતી. મેવાતની આસપાસ વસેલા આ મુસ્લિમ ખુદને મહાભારતના અર્જુનના વંશજ માને છે. દેશની રાજધાની દિલ્હીથી 100 કિલોમીટરની દૂર હરિયાણા, રાજસ્થાન અને ઉત્તર પ્રદેશના અનેક જિલ્લાઓમાં આ સમુદાયના લોકોનો વસવાટ છે. આમ તો આ મુસ્લિમ ઈસ્લામમાં માને છે. પરંતું તેઓ એવી સંસ્કૃતિને પાળે છે, જેમાં અનેક હિન્દુ રીતરિવાજ આવે છે. 

રામ, કૃષ્ણ અને અર્જુનથી ઉત્તપત્તિ
મેવ સમુદાયના લોકો પોતાની ઉતપત્તિ રામ, કૃષ્ણ અને અર્જુન જેવી હિન્દુ હસ્તીઓમાં માને છે. તેઓ દિવાળી, દશેરા અને હોળી જેવા અનેક હિન્દુ તહેવારોમાં પણ માને છે. આ સંપ્રદાયના લોકોની વસ્તી અંદાજે 4 લાખ જેટલી છે. જેઓ ઉત્તર પ્રદેશ, રાજસ્થાન, હરિયાણા જેવા રાજ્યોમાં વસેલા છે. ઉત્તર પ્રદેશમાં તેઓ તહસીલમાં રહે છે. જ્યારે કે, હરિયાણામાં નુંહ (મેવાત), ગુડગાંવ, ફરીદાબાદા પલવલમાં રહે છે. તો રાજસ્થાનમાં અલવરમાં વસેલા છે. જે ક્ષેત્રોમાં મેવોનું વર્ચસ્વ છે, ત્યાં તેઓ પોતાની સંસ્કૃતિને સંરક્ષિત રાખે છે.

તેઓ પોતાને પાંડુના પુત્ર અર્જુનના વંશજ કહે છે
મહાભારતના પાંડુના પુત્ર અર્જુન વિશે આપણે બધા જાણીએ છીએ. મેઓ મુસ્લિમો પોતાને અર્જુનના વંશજ માને છે. એટલું જ નહીં, તેઓ હિન્દુ ભગવાન શ્રી રામ અને શ્રી કૃષ્ણને પણ માને છે. પાછળથી, કેટલાક કારણોસર, તેણે ઇસ્લામ ધર્મ સ્વીકાર્યો. તેઓ પોતાને મેયો રાજપૂત પણ કહે છે.

હિન્દુ તહેવારો પણ ઉજવે છે
મેઓ મુસ્લિમો માત્ર ઇસ્લામના નિયમોનું પાલન કરતા નથી, તેઓ દિવાળી, દશેરા વગેરે જેવા હિન્દુ તહેવારો પણ ઉજવે છે. ઈતિહાસકારોનું કહેવું છે કે મુઘલોના દબાણમાં મેવાતના રાજપૂતોએ ઈસ્લામ સ્વીકાર્યો હતો. પરંતુ આજે પણ તેઓ તેમના મૂળ ધર્મ એટલે કે સનાતનને ભૂલી શક્યા નથી.

આ ખાસ ગીત ગાઓ
મેયો મુસ્લિમો હિંદુ મહાકાવ્ય મહાભારતને પંડન કા કડા નામની વિશિષ્ટ શૈલીમાં ગાય છે. તે મહાભારતનું મેવાતી સંસ્કરણ હોવાનું કહેવાય છે, જેનું સંગીતમય રીતે વર્ણન કરવામાં આવ્યું છે. પાંડન કડા એ ખૂબ જ પ્રખ્યાત શૈલી છે જે ફક્ત મેઓ મુસ્લિમોમાં જોવા મળે છે.

આ વાર્તા વાંસળી વગાડીને કહેવામાં આવે છે
જ્યારે મેઓ મુસ્લિમો પાંડનના કાડાનું પઠન કરે છે, ત્યારે તેમાં ભાપંગ નામનું એક ખાસ વાદ્ય વપરાય છે. આ ગાયન શૈલી દ્વારા, મેઓ મુસ્લિમો પોતાને અર્જુનના વંશજ અને રાજપૂત હોવાનું સાબિત કરે છે. જો કે, આ શૈલી ધીમે ધીમે લુપ્ત થઈ રહી છે.

એક જ ગોત્રમાં લગ્ન નહીં
હિંદુઓની જેમ મેઓ મુસ્લિમોમાં પણ ગોત્ર પરંપરા છે. તેમના નામમાં સિંઘ અટકનો વારંવાર ઉપયોગ થાય છે. સામાન્ય રીતે, મુસ્લિમોમાં, લગ્ન તેમના પોતાના પરિવારમાં કરવામાં આવે છે, જેમ કે બહેન અથવા ભાઈના પુત્રો અને પુત્રીઓ સાથે, પરંતુ મેઓ મુસ્લિમો આ પરંપરાને અનુસરતા નથી. તેઓ એક જ ગોત્રમાં લગ્ન પણ કરતા નથી.