ZEE જાણકારી: હિન્દુસ્તાનનું સૌથી સફળ `ઓપરેશન પોલો`, જેણે સરદાર પટેલને બનાવ્યાં `લોહ પુરુષ`...

નવી દિલ્હી: 13 સપ્ટેમ્બરની તારીખ ભારતના ઈતિહાસમાં ખુબ મહત્વ ધરાવે છે. કારણ કે 15 ઓગસ્ટ 1947ના રોજ આઝાદી તો આપણને મળી ગઈ પરંતુ તે પૂરી નહતી. કારણ કે અનેક રજવાડા અલગ થવા પર ઉતારુ હતાં. જેમાંથી સૌથી શક્તિશાળી અને સંપન્ન રજવાડું હૈદરાબાદ હતું. અહીં નિઝામશાહી હતી. તેમણે હિન્દુસ્તાનમાં ભળવાની ના પાડી દીધી હતી. 

એટલું જ નહીં નિઝામની સેનાએ બહુમતીવાળા હિન્દઓ પર અત્યાચારો કરવાના શરૂ કરી દીધા. પરિણામે તત્કાલિન નાયબ વડાપ્રધાન સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલે નિર્ણાયક ફેસલો લેતા હૈદરાબાદ રજવાડા પર પોલીસ કાર્યવાહીનો આદેશ આપ્યો. આ કાર્યવાહીને 'ઓપરેશન પોલો' કોડનેમ આપવામાં આવ્યું હતું અને 13 સપ્ટેમ્બર 1948ના રોજ સવારે ચાર વાગે આ કાર્યવાહી શરૂ થઈ. નિઝામની સેનાએ પ્રાથમિક વિરોધ કર્યા બાદ 18 સપ્ટેમ્બર સુધીમાં તો સંપૂર્ણ રીતે આ રજવાડા પર ભારતનું નિયંત્રણ થઈ ગયું હતું. નિઝામે ડરતા ડરતા ભારત સાથે વિલયની સંધિ પર હસ્તાક્ષર કર્યા હતાં. 

જમ્મુ કાશ્મીર, જૂનાગઢ અને હૈદરાબાદ
વાત જાણે એમ છે કે ભારતની આઝાદી સાથે અનેક સમસ્યાઓ પણ વિરાસતમાં મળી. તેમાં 3 સૌથી મોટી સમસ્યા હતી. જમ્મુ અને કાશ્મીર, જૂનાગઢ અને હૈદરાબાદ. શરૂઆતના બે રજવાડાઓએ તો થોડી આનાકાની બાદ ભારતની આધિનતા સ્વીકારી લીધી પરંતુ હૈદરાબાદ રજવાડુ મક્કમપણે અડગ રહ્યું કે તે ભારતથી એક સ્વતંત્ર મુલ્ક બનશે. 

વાત જાણે એમ હતી કે પહેલા હિંદુસ્તાનના તમામ રજવાડાઓ અંગ્રેજો સાથે સહયોગ સંધિ (સબ્સિડિયરી અલાયન્સ)થી બંધાયેલા હતાં. જે હેઠળ તેઓ પોત પોતાની સરહદની અંદર સ્વશાસનના ફોર્મ્યુલાથી ચાલતા હતાં પરંતુ બહારના મામલાઓ પર અંગ્રેજોનો અધિકાર હતો. 

જુઓ LIVE TV