પ્રજાસત્તાક દિવસની પરેડ સૌપ્રથમ ક્યાં થઈ હતી? મુખ્ય અતિથિ કોણ બન્યા હતા? જાણો રોચક ઈતિહાસ
પ્રથમ ગણતંત્ર દિવસ પરેડ ક્યાં યોજાઈ હતી? આ પ્રશ્નના જવાબમાં મોટાભાગના લોકો રાજપથ કહેશે, પરંતુ એવું નથી. 26 જાન્યુઆરી, 1950ના રોજ, દિલ્હીમાં પ્રથમ ગણતંત્ર દિવસની પરેડ ઈરવિન સ્ટેડિયમમાં યોજાઈ હતી, જે હવે રાજપથ પર નહીં પણ નેશનલ સ્ટેડિયમ તરીકે ઓળખાય છે. તે સમયે સ્ટેડિયમની ફરતે બાઉન્ડ્રી વોલના અભાવે તેની પાછળ જૂનો કિલ્લો સ્પષ્ટ દેખાતો હતો.
નવી દિલ્લીઃ પ્રથમ ગણતંત્ર દિવસ પરેડ ક્યાં યોજાઈ હતી? આ પ્રશ્નના જવાબમાં મોટાભાગના લોકો રાજપથ કહેશે, પરંતુ એવું નથી. 26 જાન્યુઆરી, 1950ના રોજ, દિલ્હીમાં પ્રથમ ગણતંત્ર દિવસની પરેડ ઈરવિન સ્ટેડિયમમાં યોજાઈ હતી, જે હવે રાજપથ પર નહીં પણ નેશનલ સ્ટેડિયમ તરીકે ઓળખાય છે. તે સમયે સ્ટેડિયમની ફરતે બાઉન્ડ્રી વોલના અભાવે તેની પાછળ જૂનો કિલ્લો સ્પષ્ટ દેખાતો હતો.
8 કિમી લાંબી પરેડ-
બીબીસીના અહેવાલ મુજબ, 1950-1954ની વચ્ચે, દિલ્હીમાં પ્રજાસત્તાક દિવસની ઉજવણી ઈરવિન સ્ટેડિયમ, કિંગ્સવે કેમ્પ, લાલ કિલ્લા અને ક્યારેક રામલીલા મેદાનમાં થતી હતી. હવે આ પરેડ, જે આઠ કિલોમીટરનું અંતર કાપે છે, રાયસીના હિલથી શરૂ થાય છે અને રાજપથ, ઇન્ડિયા ગેટથી પસાર થઈને લાલ કિલ્લા પર સમાપ્ત થાય છે.
1950 માં, દેશના પ્રથમ ગવર્નર-જનરલ ચક્રવર્તી રાજગોપાલાચારીએ 26 જાન્યુઆરીના રોજ સવારે 10.18 વાગ્યે ભારતને સાર્વભૌમ લોકતાંત્રિક પ્રજાસત્તાક જાહેર કર્યું. બાદમાં છ મિનિટ પછી, ડૉ. રાજેન્દ્ર પ્રસાદે ભારતના પ્રજાસત્તાકના પ્રથમ રાષ્ટ્રપતિ તરીકે શપથ લીધા. રાજેન્દ્ર પ્રસાદને 10.30 વાગ્યે તત્કાલિન સરકારી ગૃહ અને આજના રાષ્ટ્રપતિ ભવનના દરબાર હોલમાં શપથ લીધા બાદ તોપની સલામી આપવામાં આવી હતી. તોપની સલામીની આ પરંપરા 70ના દાયકાથી આજદિન સુધી ચાલુ છે.
તે દિવસે રાષ્ટ્રપતિનો કાફલો બપોરે 2.30 વાગ્યે સરકારી ગૃહથી ઇરવિન સ્ટેડિયમ તરફ રવાના થયો, કનોટ પ્લેસ અને તેની આસપાસના વિસ્તારોની પરિક્રમા કરીને લગભગ 4.45 વાગ્યે સલામી મંચ પર પહોંચ્યો. ઈર્વિન સ્ટેડિયમમાં યોજાયેલી મુખ્ય પ્રજાસત્તાક પરેડ જોવા માટે 15 હજાર લોકો પહોંચ્યા હતા. તે સમયે યોજાયેલી પરેડમાં આર્મ્ડ ફોર્સના ત્રણેય જવાનોએ ભાગ લીધો હતો. આ પરેડમાં નેવી, ઇન્ફન્ટ્રી, કેવેલરી રેજિમેન્ટ, સર્વિસિસ રેજિમેન્ટ ઉપરાંત સેનાના સાત બેન્ડે પણ ભાગ લીધો હતો. આ ઐતિહાસિક પરંપરા આજે પણ ચાલુ છે.
રાષ્ટ્રપતિ અહીં મુખ્ય મહેમાન હતા-
ઇન્ડોનેશિયાના રાષ્ટ્રપતિ સુકર્નો પ્રથમ ગણતંત્ર દિવસના મુખ્ય અતિથિ હતા. આ દિવસને પ્રથમ વખત રાષ્ટ્રીય રજા જાહેર કરવામાં આવી હતી. દેશવાસીઓની વધુ ભાગીદારી માટે, વર્ષ 1951 થી, કિંગ્સવે પર ગણતંત્ર દિવસની ઉજવણી શરૂ થઈ, જે હવે રાજપથ તરીકે ઓળખાય છે. જણાવી દઈએ કે 1951ના પ્રજાસત્તાક દિવસની ઉજવણીમાં પ્રથમ વખત ચાર બહાદુરોને તેમની અદમ્ય હિંમત માટે સર્વોચ્ચ શણગાર પરમવીર ચક્ર આપવામાં આવ્યો