First Cobra: વિશ્વનો પ્રથમ કોબ્રા ક્યાં પેદા થયો હતો? આ મહાદ્વિપથી તે મહાદ્વિપ, જબરદસ્ત સફર
શું તમે જાણો છો કે કોબ્રા, મામ્બા અને કોરલ સાપ જેવા ઝેરી સાપની ઉત્પત્તિ ક્યાંથી થઈ? વૈજ્ઞાનિકો લાંબા સમયથી માનતા હતા કે તેઓ આફ્રિકામાં ઉદ્ભવ્યા છે કારણ કે તેમની પ્રજાતિના અશ્મિ તાંઝાનિયામાં મળી આવ્યા હતા જે લગભગ 33.9 થી 23 મિલિયન વર્ષ જૂના હતા. પરંતુ હવે નવા સંશોધનો દર્શાવે છે કે આ સાપનું સુપર ફેમિલી, એલાપોઇડિયા, એશિયામાં ઉદ્ભવ્યું છે.
તાજેતરમાં રોયલ સોસાયટી ઓપન સાયન્સ જર્નલમાં એક નવું સંશોધન પ્રકાશિત થયું છે. આ સંશોધનમાં, કોબ્રા, મામ્બા અને કોરલ સાપ જેવા ઝેરી સાપના સુપર ફેમિલી, તેમજ અન્ય સંબંધિત સાપ પરિવારોનું ડીએનએ વિશ્લેષણ કરવામાં આવ્યું છે. વૈજ્ઞાનિકોએ અવશેષોનો પણ અભ્યાસ કર્યો છે. અભ્યાસમાં એશિયન સુપરફેમિલી કોલ્યુબ્રોઇડિયાનું પણ પૃથ્થકરણ કરવામાં આવ્યું હતું, જે એલાપોઇડિયાના દૂરના સંબંધી છે.
અમેરિકન મ્યુઝિયમ ઓફ નેચરલ હિસ્ટ્રીમાં કામ કરતા ઉત્ક્રાંતિ જીવવિજ્ઞાની જેફરી વેઈનેલના જણાવ્યા અનુસાર, તે સ્પષ્ટ છે કે કોબ્રા, મામ્બા અને કોરલ સાપ જેવા ઝેરી સાપના સુપર ફેમિલી ઈલાપોઈડિયા અને એશિયન સુપર ફેમિલી કોલ્યુબ્રોઈડિયા વચ્ચે સંબંધ છે, પરંતુ આ બંને વચ્ચે કેવી રીતે સંબંધ સ્થાપિત થયો, તે હજુ પણ રહસ્ય છે. આ રહસ્યને ઉકેલવા માટે, વૈજ્ઞાનિકો સાપના આ બે સુપર પરિવારોના આનુવંશિક ડેટાનો ઊંડો અભ્યાસ કરી રહ્યા છે અને આ અભ્યાસના પરિણામો ખૂબ જ આશ્ચર્યજનક રહ્યા છે.
જેફરી વેઇનેલ અને તેમની ટીમે કોબ્રા, મામ્બા અને કોરલ સાપ જેવા ઝેરી સાપની 65 વિવિધ પ્રજાતિઓમાંથી ડીએનએ એકત્રિત કર્યા. તેણે આ સાપોના સેમ્પલ દુનિયાભરમાં 3128 અલગ-અલગ જગ્યાએથી લીધા હતા. આ વિશાળ ડેટાબેઝનો ઉપયોગ કરીને તેઓ એ સમજવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા હતા કે આ બધી પ્રજાતિઓ એકબીજા સાથે કેવી રીતે સંબંધિત છે.
આ ઉપરાંત, તેઓએ સરખામણી માટે 434 અન્ય પ્રજાતિઓના ડીએનએ પણ એકત્રિત કર્યા. તેમની પાસે હવે હજારો સાપના આનુવંશિક ડેટા છે, જેનો ઉપયોગ તેઓ સાપની ઉત્ક્રાંતિ અને વિવિધતાને સમજવા માટે કરી રહ્યા છે. તપાસમાં જાણવા મળ્યું છે કે એલોપોઇડિયાના સૌથી જૂના વંશજ, કોબ્રા, મામ્બા અને કોરલ સાપના સુપર પરિવારની ઉત્પત્તિ એશિયામાં થઈ હતી. વર્ષ પૂર્વે 2.89 કરોડથી 4.59 કરોડ.
એશિયામાં સાપના અવશેષો મળી શક્યા નથી કારણ કે અહીંનું વાતાવરણ ઉષ્ણકટિબંધીય છે. તેમના માટે સલામત રીતે ભાગવું અશક્ય હતું. લગભગ 37.5 મિલિયન વર્ષો પહેલા, કોબ્રા, મામ્બા અને કોરલ સાપ જેવા ઝેરી સાપના પૂર્વજો એશિયાથી આફ્રિકામાં સ્થળાંતરિત થયા હતા. આફ્રિકા પહોંચ્યા પછી, તેમના વંશજો વિશ્વના અન્ય ભાગોમાં ફેલાવા લાગ્યા.
લગભગ 24.4 મિલિયન વર્ષો પહેલા આ સાપ યુરોપ, ઓસ્ટ્રેલિયા અને અમેરિકા પહોંચ્યા હતા. આજે વિશ્વભરમાં ઝેરી સાપની 700 થી વધુ પ્રજાતિઓ છે અને તેઓ એન્ટાર્કટિકા સિવાય દરેક ખંડમાં રહે છે.
આ સંશોધન દર્શાવે છે કે કોબ્રા, મામ્બા અને કોરલ સાપ જેવા ઝેરી સાપનો સુપર ફેમિલી એલોપોઇડિયા અને એશિયન સુપર ફેમિલી કોલ્યુબ્રોઇડિયા એકસાથે વિકસિત થયા છે. બંને સુપર પરિવારો દૂરના સગાં છે અને બંને એશિયાથી આફ્રિકામાં સ્થળાંતરિત થયા છે. રસપ્રદ વાત એ છે કે આ બંને આફ્રિકામાં અલગ-અલગ 15 સ્થળોએ પ્રવેશ્યા હતા.
આ પછી, આ બંને સુપર પરિવારો લગભગ સાત વખત એશિયામાં પાછા ફર્યા અને અહીં નવી વસાહતોની સ્થાપના કરી. આ એક જટિલ પ્રક્રિયા હતી જેમાં આ બે સુપરફેમિલીના સાપ એશિયા અને આફ્રિકા વચ્ચે ઘણી વખત મુસાફરી કરતા હતા.
આ સમય દરમિયાન, દરિયાઈ સાપ અને કોરલ સાપ જેવી નવી પ્રજાતિઓ વિકસિત થઈ. આ સાપ એક ખંડથી બીજા ખંડમાં માત્ર જમીન પર જ નહીં, પરંતુ નાની ગુફાઓ અને પાણીની નીચે નાળાઓ દ્વારા પણ પહોંચતા હતા.