PM મોદી અને શાહે લોકોને કઈ ફિલ્મ જોવાની સલાહ આપી? 22 વર્ષ પહેલા બનેલી ઘટનાના દ્રશ્યો રૂવાડાં ઉભા કરશે!
The Sabarmati Report : ગયા શુક્રવારે એક ફિલ્મ સિનેમાઘરોમાં રિલીઝ થઈ હતી, જેને જોવા માટે ખુદ ભારતના વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી અપીલ કરી રહ્યા છે. આ ફિલ્મનું નામ છે – સાબરમતી રિપોર્ટ. કેન્દ્રીય ભૂમિકામાં વિક્રાંત મેસી અભિનીત આ ફિલ્મ 27 ફેબ્રુઆરી, 2002ના ગોધરા ટ્રેન આગની ઘટના પર આધારિત છે. તે દિવસે ગોધરા સ્ટેશન પાસે પાર્ક કરેલી સાબરમતી એક્સપ્રેસની બોગી નંબર S6માં આગ લાગી હતી. અયોધ્યાથી પરત ફરી રહેલા 59 હિંદુ કારસેવકોને જીવતા સળગાવી દેવામાં આવ્યા હતા. મૃત્યુ પામેલાઓમાં 27 મહિલાઓ અને 10 બાળકો પણ સામેલ છે. તે પછી સમગ્ર ગુજરાતમાં ફાટી નીકળેલા રમખાણો સ્વતંત્ર ભારતના સૌથી ભયાનક રમખાણોમાંના એક હતા. તે સમયે મોદી ગુજરાતના મુખ્યમંત્રી હતા.
હવે 'ધ સાબરમતી રિપોર્ટ' દ્વારા ગોધરાકાંડનું ભયાનક દ્રશ્ય મોટા પડદા પર બતાવવામાં આવ્યું છે. પીએમ મોદી ઉપરાંત કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રી અમિત શાહ સહિત અનેક મંત્રીઓ અને ભાજપના નેતાઓએ 'ધ સાબરમતી રિપોર્ટ'નું સમર્થન કર્યું છે.
27 ફેબ્રુઆરી, 2002ના રોજ સવારે લગભગ પોણા આઠ વાગ્યાની આસપાસ મુઝફ્ફરનગરથી શરૂ થયેલી સાબરમતી એક્સપ્રેસ ગોધરા પહોંચવાની હતી. ટ્રેન લગભગ ચાર કલાક મોડી ચાલી રહી હતી. અયોધ્યાથી અમદાવાદ જતી ટ્રેનમાં ઓછામાં ઓછા 2,000 કાર સેવકો ચડ્યા હતા. આ તમામ વિશ્વ હિન્દુ પરિષદના આહ્વાન પર પૂર્ણાહુતિ મહાયજ્ઞમાં ભાગ લેવા માટે અયોધ્યા ગયા હતા. આ મહાયજ્ઞ રામ મંદિર આંદોલનનો એક ભાગ હતો.
સાબરમતી એક્સપ્રેસ ગોધરા સ્ટેશન પર પહોંચી ત્યારે સેંકડો લોકોએ ટ્રેન પર હુમલો કર્યો. S6 કોચને બહારથી આગ લગાડવામાં આવી હતી. કોચમાં સવાર 59 મુસાફરો દાઝી ગયા. તેમાં 27 મહિલાઓ અને 10 બાળકોનો સમાવેશ થાય છે. ટ્રેનમાં સવાર અન્ય 48 મુસાફરો ઘાયલ થયા હતા.
ગોધરામાં ટ્રેન સળગાવવાની ભયાનક ઘટનાને પગલે રાજ્યભરમાં હિંસક રમખાણો ફાટી નીકળ્યા હતા. થોડા જ કલાકોમાં સમગ્ર ગુજરાતમાં આગ ફેલાઈ હતી. કેન્દ્ર સરકારે 2005માં રાજ્યસભામાં જણાવ્યું હતું કે રમખાણોમાં 254 હિંદુઓ અને 790 મુસ્લિમોએ જીવ ગુમાવ્યા હતા. કુલ 223 લોકો ગુમ થયા હોવાના અહેવાલ છે. હજારો લોકો બેઘર પણ બન્યા હતા.
નરેન્દ્ર મોદી ગુજરાતના સીએમ બન્યાને એક વર્ષ પણ નહોતું થયું. તત્કાલીન મોદી સરકારે તપાસ પંચની રચના કરી હતી. તે કમિશનમાં જસ્ટિસ જીટી નાણાવટી અને જસ્ટિસ કેજી શાહનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો હતો. પંચે પોતાના રિપોર્ટમાં કહ્યું હતું કે માર્યા ગયેલા 59 લોકોમાંથી મોટાભાગના કાર સેવક હતા. કોંગ્રેસના નેતૃત્વવાળી યુપીએ સરકારે જસ્ટિસ યુસી બેનર્જીના નેતૃત્વમાં એક અલગ તપાસ પંચની રચના કરી હતી. આ કમિશને માર્ચ 2006માં રજૂ કરેલા તેના અહેવાલમાં આ ઘટનાને અકસ્માત ગણાવ્યો હતો.
સુપ્રીમ કોર્ટે આ અહેવાલને ગેરબંધારણીય અને અમાન્ય ગણાવીને ફગાવી દીધો હતો. આ પછી સુપ્રીમ કોર્ટે વિશેષ તપાસ ટીમની રચના કરી હતી. પંચ તેની તપાસ પૂર્ણ કરે તે પહેલા જસ્ટિસ કેજી શાહનું માર્ચ 2008માં અવસાન થયું હતું. જસ્ટિસ અક્ષય એચ મહેતાએ તેમની જગ્યા લીધી. જસ્ટિસ નાણાવટી અને જસ્ટિસ અક્ષય મહેતાએ એ જ વર્ષે નાણાવટી-શાહ કમિશનનો અંતિમ રિપોર્ટ રજૂ કર્યો હતો, જેમાં ટ્રેનમાં આગ લગાડવાની ઘટનાને ષડયંત્ર ગણાવવામાં આવી હતી.
ગોધરાકાંડ અને તે પછીના રમખાણોએ ભારતીય રાજકારણને હંમેશાં માટે બદલી નાખ્યું. આ કેસમાં કોર્ટની કાર્યવાહી ઘટનાના આઠ વર્ષ બાદ જૂન 2009માં શરૂ થઈ હતી. વિશેષ SIT કોર્ટે 1 માર્ચ, 2011ના રોજ 31 લોકોને દોષિત ઠેરવ્યા હતા, જેમાંથી 11ને મૃત્યુદંડ અને 20ને આજીવન કેદની સજા ફટકારવામાં આવી હતી. કોર્ટે આ કેસમાં 63 લોકોને નિર્દોષ પણ જાહેર કર્યા છે. SIT કોર્ટ એ આરોપો સાથે સંમત થઈ કે આ કોઈ બિનઆયોજિત ટોળા દ્વારા કરવામાં આવેલી ઘટના નથી, પરંતુ એક ષડયંત્ર હતું. 31 દોષિતોને ભારતીય દંડ સંહિતા (IPC)ની કલમો હેઠળ ગુનાહિત કાવતરું, હત્યા અને હત્યાના પ્રયાસ સાથે સંબંધિત કલમો હેઠળ દોષિત ઠેરવવામાં આવ્યા હતા.
બાદમાં ગુજરાત સરકારે આરોપીઓને નિર્દોષ છોડવા પર સવાલો ઉઠાવ્યા હતા. જેઓને દોષિત ઠેરવવામાં આવ્યા હતા તેઓએ ગુજરાત હાઈકોર્ટમાં પણ અપીલ કરી હતી. હાઈકોર્ટે આ કેસમાં કુલ 31 દોષિતોને દોષિત ઠેરવ્યા હતા અને 11 દોષિતોની ફાંસીની સજાને આજીવન કેદમાં ફેરવી દીધી હતી. હવે મામલો સુપ્રીમ કોર્ટમાં છે. ગુજરાત સરકારે 11 દોષિતોની ફાંસીની સજાને આજીવન કેદમાં બદલવા સામે અપીલ કરી છે, જેમાં ઘણા દોષિતોએ આ કેસમાં તેમની સજાને યથાવત રાખવાના હાઈકોર્ટના નિર્ણયને પડકાર્યો છે.
આ ફિલ્મ 15 નવેમ્બરે સિનેમાઘરોમાં રિલીઝ થશે. સોમવારે દિલ્હીમાં 'ધ સાબરમતી રિપોર્ટ'ની સ્પેશિયલ સ્ક્રીનિંગનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું. વિક્રાંત મેસીની સાથે બીજેપી નેતા મનોજ તિવારી, કેન્દ્રીય મંત્રી મનસુખ માંડવિયા અને અન્ય નેતાઓ ફિલ્મ જોવા આવ્યા હતા. તિવારીએ કહ્યું, 'મને લાગે છે કે જે કોઈ સાબરમતી અહેવાલ ચૂકી ગયો છે તે આ દેશની એક છુપાયેલી ઘટનાને ચૂકી જશે જે દરેક નાગરિક માટે જાણવું મહત્વપૂર્ણ છે. હું એકતા કપૂર જીનો ખૂબ ખૂબ આભાર માનું છું. ફિલ્મના નિર્માતા, દિગ્દર્શક અને અભિનેતાએ સાથે મળીને અદભૂત કામ કર્યું છે.
બિહારના ડેપ્યુટી સીએમ સમ્રાટ ચૌધરીએ કહ્યું, 'સાબરમતી ફિલ્મ દ્વારા તે સ્પષ્ટપણે જોઈ શકાય છે કે કેવી રીતે તત્કાલિન ભારત સરકારે તત્કાલિન મુખ્યમંત્રીને ફસાવીને ગુજરાત સરકારને બદનામ કરવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો.ફિલ્મ દ્વારા સત્ય બહાર લાવવા માટે હું તમામ ફિલ્મ નિર્માતાનો આભાર માનું છું. જ્યારે સત્ય દેશ સમક્ષ જાહેર થશે, ત્યારે તે સંપૂર્ણ રીતે સ્પષ્ટ થઈ જશે કે જનતામાં ભ્રમ ફેલાવવાનું કામ સંપૂર્ણ રીતે ખુલ્લું પડી રહ્યું છે...'
ત્રિપુરાના મુખ્યમંત્રી માણિક સાહાએ કહ્યું, 'અમે આ ફિલ્મ જોઈ અને ગોધરા ઘટના વિશે બધા જાણે છે અને જે બન્યું તે ઈતિહાસમાં લખવામાં આવશે. બધા જાણે છે કે શું થયું... સત્ય હંમેશા સત્ય જ રહેશે અને આજે આ ફિલ્મ જોયા પછી અમને બધાને એ વાતનો અહેસાસ થયો અને આ ખૂબ જ દર્દનાક ઘટના હતી... હું દરેકને કહેવા માંગુ છું કે આ ફિલ્મ ચોક્કસ જુઓ...'