World Wildlife Day: આ છે ભારતનું સૌથી વધુ દીપડા ધરાવતું રાજ્ય, કુનો-પાલપુર નેશનલ પાર્ક ચિત્તા સફારીની તૈયારીઓ
મધ્યપ્રદેશમાં કુનો નેશનલ પાર્ક વિશેષ મહત્વ ધરાવે છે. જ્યાં હાલ ભારતમાં ચિત્તાના પુનઃવસન માટેની પ્રક્રિયાના ભાગ રૂપે પ્રોજક્ટે ચિતા ચલાવવામાં આવી રહ્યાં છે. વર્ષ 2022માં દેશના વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ નામિબિયાથી 8 ચિતાના સમુહને ભારત લાવ્યા હતાં. અને તેના પુનઃવસન માટે મધ્યપ્રદેશના કુનો-પાલપુર નેશનલ પાર્કને પ્રાથમિતા આપવામાં આવી હતી. તેની સાથે જ, વર્ષ 2023ની શરૂઆતમાં અન્ય 12 ચિતાના સમૂહને પણ લાવી ત્યાં મુક્ત કરવામાં આવ્યાં હતાં. હાલ ભારતમાં ચિતાની સંખ્યાં 21 છે, જેમાં વયસ્ક અને બાળ ચિતા બંનેનો સમાવેશ થાય છે.
મધ્યપ્રદેશનું કુનો નેશનલ પાર્ક એ તમામ વન્યજીવ પ્રેમીઓ અને ઉત્સાહીઓ માટે સૌથી અનોખું સ્થળ રહ્યું છે. આ ઉદ્યાનમાં પ્રવેશતાની સાથે જ તેઓ કરધાઈ, ખેર અને સલાઈના વિશિષ્ટ જંગલનો અનુભવ કરે છે અને મેદાનોમાં હજારો લોકો વિશાળ ઘાસના મેદાનોમાં શોધ કરીને વન્યજીવ જોઈ શકે છે. અહીંના કેટલાક ઘાસના મેદાનો કાન્હા અને બાંધવગઢ વાઘ અભ્યારણ કરતાં મોટા છે.
કુનો-પાલપુર નેશનલ પાર્ક ખાતે ઘણાં લાંબા સમયથી પ્રોજેક્ટ ચિતા પર કામ ચાલી રહ્યું છે, જે અંતર્ગત આફ્રિકાથી ભારતમાં ચિતા લાવવામાં આવ્યાં હતાં. હાલ તેના સંવર્ધન અને જાણવણી પર ખાસ ધ્યાન કેન્દ્રિત કરાઈ રહ્યું છે. ભારતમાં હાલ ચિતાની કુલ સંખ્યા 21 છે, જેમાં વયસ્ક અને બાળ બંનેનો સમાવેશ થાય છે. વર્ષ 2025ના અતં સુધીમાં કુનો ખાતે ચિતા સફારી શરૂ થાય તેવી પ્રબળ સંભાવના છે.
મઘ્યપ્રદેશએ હાલમાં 785 વાઘની સંખ્યા સાથે ગર્વથી ભારતના વાઘ રાજ્યનો દરજ્જો ફરીથી પ્રાપ્ત કર્યો છે. આ પહેલા પણ ભારત સરકાર દ્વારા જાહેર કરાયેલ વાઘની સંખ્યામાં પણ પ્રથમ ક્રમે રહ્યું હતું. ત્યારે રાજ્યમાં 526 વાઘની સંખ્યા હતી.
ગ્વાલિયરના મહારાજાએ 1904માં લોર્ડ કર્ઝન દ્વારા પ્રોત્સાહિત કર્યા પછી, આફ્રિકન સિંહોના બચ્ચા આયાત કર્યા અને તેમને શ્યોપુર નજીકના જંગલોમાં જંગલમાં રજૂ કરવાનો પ્રયાસ કર્યો. પરિચયમાં આવેલા સિંહોએ પશુધન પર દરોડા પાડવાનું શરૂ કર્યું અને કેટલાક તો માનવભક્ષી તરફ વળ્યા, ત્યારબાદ તેઓ બધાને ટ્રેક કરીને ગોળી મારી દેવામાં આવ્યા. છેલ્લા સિંહને વર્ષ 1872માં ગુના શહેરની નજીક ગોળી મારવામાં આવી હોવાનું જાણવા મળે છે.
ભારતીય દીપડા, દક્ષિણપૂર્વ આફ્રિકન ચિત્તા, જંગલ બિલાડી, સ્લોથ રીંછ, ઢોલ, ભારતીય વરુ, ભારતીય શિયાળ, પટ્ટાવાળી હાયના અને બંગાળ શિયાળનો સમાવેશ થાય છે. એની અનગુલેટ્સમાં સાથે ચિતલ, સાંભર, નીલગાય, ચૌશિંઘા, ચિંકારા, કાળિયાર અને જંગલી સુવરનો સમાવેશ થાય છે.