કેમ લાલ રંગથી કરવામાં આવે છે તિલક? લાલ રંગ અને હિંદુ ધર્મને શું છે સંબંધ? જાણો રોચક વાતો

નવી દિલ્લીઃ હિંદુ ધર્મમાં લાલ રંગનું મહત્વ સમજાવાયું છે. તેને ખરેખર સમજવા જેવું છે. હિંદૂ ધર્મમાં વિધિ-વિધાનો, સંસ્કારો, જીવન જીવવાની રીતો સિવાય રંગોના મહત્વ વિશે કહેવામાં આવ્યું છે. તેમાં પણ લાલ રંગને વિશેષ મહત્વ આપવામાં આવ્યું છે. આ સાથે જ તેના પાછળનું કારણ જણાવાયું છે. હિંદૂ ધર્મમાં વિધિ-વિધાનો, સંસ્કારો, જીવન જીવવાની રીતો સિવાય રંગોના મહત્વ વિશે કહેવામાં આવ્યું છે. તેમાં પણ લાલ રંગને વિશેષ મહત્વ આપવામાં આવ્યું છે. આ સાથે જ તેના પાછળનું કારણ જણાવાયું છે.

હિન્દુ ધર્મ(HINDU RELIGION)માં લાલ રંગ(RED COLOUR)નું ખૂબ મહત્વ છે. પૂજા દરમિયાન ભગવાનની મૂર્તિની નીચે કપડા રાખવાની વાત હોય કે પછી સિંદુરના રંગની કે અન્ય શુભ કાર્યોમાં મુખ્ય રંગોનો ઉપયોગ, બધામાં લાલ રંગનો ઉપયોગ વધુ થાય છે. લાલ રંગ સિવાય પીળો અને વાદળી રંગને હિન્દુ ધર્મમાં ખૂબ મહત્વ આપવામાં આવ્યું છે. આ ત્રણ રંગોમાં લીલો, કેસરી, નારંગી વગેરે રંગ સામેલ છે. કોઈ તેમના મહત્વને એ રીતે સમજી શકે છે કે પંચ તત્વોમાંથી અગ્નિમાં ત્રણ રંગો દર્શાય છે. આજે આપણે લાલ રંગની ખાસ વાત વિશે જાણીશું.

-લાલ રંગ અગ્નિ, લોહી અને મંગળનો રંગ પણ છે.

-લાલ રંગ ઉત્સાહ, સૌભાગ્ય, ઉમંગ, સાહસ અને નવા જીવનનું પ્રતીક છે. જો કે, લાલ રંગ ઉગ્રતાનું પણ પ્રતીક છે. તેથી જે લોકોને વધુ ગુસ્સો આવે છે, તેમને લાલ રંગના વસ્ત્રો ઓછા પહેરવાની સલાહ આપવામાં આવે છે.

-હિન્દુ ધર્મમાં લાલ રંગને સુહાગનો રંગ માનવામાં આવે છે. તેથી પરણિત સ્ત્રીઓ લાલ સાડી અને લાલ સિંદૂર લગાવે છે.

-લાલ રંગનો સંબંધ કુદરત(NATURE) સાથે પણ છે. મોટા ભાગે ફુલોના રંગ લાલ અથવા તેનાથી મળતા આવતા રંગના વધુ જોવા મળે છે.

-લાલ અને કેસરી રંગ એ સૂર્યોદય અને સૂર્યાસ્તનો રંગ પણ છે.

-લાલ રંગ એ લક્ષ્મી માતાનો પ્રિય રંગ છે. મા લક્ષ્મી લાલ વસ્ત્રો પહેરે છે અને લાલ કમળ પર તેઓ તેજસ્વી દેખાય છે. લાલ રંગના કપડું પાથરીને તેના પર લક્ષ્મી માતાની પ્રતિમા રાખી તેમની પૂજા કરવામાં આવે છે.

-રામ ભક્ત હનુમાનજીને ફણ લાલ અને સિંદૂરી રંગ પ્રિય છે. તેથી તેમને સિંદુર અર્પણ કરવામાં આવે છે.

-મા દુર્ગાના મંદિરોમાં પણ લાલ રંગનો સૌથી વધુ ઉપયોગ થાય છે.

-એવું કહેવામાં આવે છે કે આ રંગ સનાતની, પુનર્જન્મની ધારણાઓને દર્શાવતો રંગ છે.

- હિન્દુ ધર્મમાં લગ્ન સમયે વર અને વરરાજાના લગ્નજીવનમાં લાલ રંગને પ્રાધાન્ય આપવામાં આવે છે. આ રંગ તેમના ભાવિ જીવનમાં આવતી ખુશીઓ સાથે સંકળાયેલો રંગ છે.

-સુહાગ, ખુશી ઉપરાંત કેસરી રંગ ત્યાગ, બલિદાન, બહાદુરી, બહાદુરી, જ્ઞાન, શુદ્ધતા અને સેવાનું પ્રતીક છે. રામ, કૃષ્ણ અને અર્જુનના રથનો ધ્વજ હોય કે પછી શિવાજીની સેનાનો ધ્વજ હોય, તમામનો રંગ કેસરીયો જ છે.

-સનાતન ધર્મ સાધુઓ અને સંન્યાસીઓ પણ ભગવા રંગના વસ્ત્રો પહેરે છે. આ તેમના મુક્તિના માર્ગ પર ચાલવાનો તેમનો સંકલ્પ દર્શાવે છે. કેસરી કપડાને સંયમ, સંકલ્પ અને આત્મનિયંત્રણનું પ્રતીક માનવામાં આવે છે.