નવી દિલ્હીઃ આ સમયે રશિયા અને યુક્રેન વચ્ચે ભયંકર યુદ્ધ ચાલી રહ્યું છે. તેની અસર દુનિયામાં જોવા મળી રહી છે. આવનારા સમયમાં સ્થિતિ વધુ ખરાબ થઈ તો તેની અસર વિશ્વ પર પડશે. જાણકારી પ્રમાણે યુદ્ધની અસર પાંચ મુખ્ય ક્ષેત્રોમાં જોવા મળી શકે છે અને તેનાથી બધાની મુશ્કેલી વધવાની આશંકા છે. ચાલો આ પાંચ મોટા ક્ષેત્ર પર સંકટના વાદળો છવાય શકે છે, તેના વિશે જાણીએ. 


COMMERCIAL BREAK
SCROLL TO CONTINUE READING

1. ઉર્જા
ઘણા યુરોપિયન દેશો રશિયન ઉર્જા પર ખૂબ જ નિર્ભર છે, ખાસ કરીને કેટલીક મહત્વપૂર્ણ પાઇપલાઇન્સ દ્વારા ગેસ. રશિયન ગેસ પ્રવાહનું સંપૂર્ણ સસ્પેન્શન હાલમાં અસંભવિત છે, પરંતુ આ નાના વિક્ષેપો પણ નોંધપાત્ર અસર કરશે. રોગચાળાને કારણે વૈશ્વિક ગેસ અનામતો નીચા છે અને ઊર્જાના ભાવ પહેલેથી જ ઝડપથી વધી રહ્યા છે, જેનાથી ગ્રાહકો અને ઉદ્યોગને અસર થઈ રહી છે. ગેસ એ ઘણી સપ્લાય ચેઇન માટે આવશ્યક ઘટક છે અને આવા મૂળભૂત પુરવઠામાં વિક્ષેપથી મેક્રો ઇકોનોમિક પરિણામો આવશે. તેલ અને ગેસની વધતી કિંમતો સાથે આવા પરિણામોમાં વધારો થવાની સંભાવના છે.


આ પણ વાંચોઃ Russia-Ukraine War પર સારા સમાચાર! યુક્રેનની સાથે વાતચીત માટે રશિયા તૈયાર, મળવાની જગ્યા અને સમય નક્કી કરવાનો બાકી


2. ખોરાક
2021 દરમિયાન ઉર્જાનાં ઊંચા ભાવથી લઈને આબોહવા પરિવર્તન સુધીની દરેક બાબતને કારણે વૈશ્વિક ખાદ્યપદાર્થોની કિંમતોમાં પહેલેથી જ તીવ્ર વધારો થયો છે. ચાવીરૂપ ઈનપુટ્સના ભાવ હવે વધી રહ્યા હોવાથી ખાદ્ય ઉત્પાદકો વધુ દબાણ હેઠળ હોવાની શક્યતા છે. રશિયા અને યુક્રેન મળીને વૈશ્વિક ઘઉંની નિકાસમાં ચોથા ભાગનો હિસ્સો ધરાવે છે. સૂર્યમુખી તેલની વૈશ્વિક નિકાસમાં લગભગ અડધો હિસ્સો એકલા યુક્રેનનો છે. બંને ઘણા ખાદ્ય ઉત્પાદનોમાં વપરાતી મુખ્ય વસ્તુઓ છે. જો યુદ્ધગ્રસ્ત યુક્રેનમાં લણણી અને પ્રક્રિયા વિક્ષેપિત થાય છે, અથવા નિકાસ અવરોધિત થાય છે, તો આયાતકારોને પુરવઠો વાળવામાં મુશ્કેલી પડશે. કેટલાક દેશો ખાસ કરીને રશિયા અને યુક્રેનના અનાજ પર નિર્ભર છે. ઉદાહરણ તરીકે, તુર્કી અને ઇજિપ્ત તેમના ઘઉંની લગભગ 70% આયાત માટે તેમના પર નિર્ભર છે. યુક્રેન ચીનને મકાઈનું ટોચનું સપ્લાયર છે.


3. પરિવહન
રોગચાળા પછી વૈશ્વિક પરિવહન પહેલેથી જ ગંભીર રીતે વિક્ષેપિત હોવાથી, યુદ્ધ વધુ સમસ્યાઓ ઊભી કરી શકે છે. પરિવહનના જે મોડ્સ પર અસર થવાની સંભાવના છે તેમાં દરિયાઈ શિપિંગ અને રેલ નૂરનો સમાવેશ થાય છે. 2011 થી ચીન અને યુરોપ વચ્ચે નિયમિત રેલ નૂર લિંક્સ સ્થાપિત કરવામાં આવી છે. તાજેતરમાં 50,000મી ટ્રેને મુસાફરી કરી છે. જ્યારે રેલ એ એશિયા અને યુરોપ વચ્ચેના કુલ નૂર ટ્રાફિકનો માત્ર એક નાનો ભાગ છે, તે તાજેતરના પરિવહન વિક્ષેપો દરમિયાન મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી છે અને તે વધતી જ રહી છે.


ટ્રેનો હવે યુક્રેનથી દૂર કરવામાં આવી રહી છે, અને રેલ નૂર નિષ્ણાતો હાલમાં આશાવાદી છે કે વિક્ષેપોને ન્યૂનતમ રાખવામાં આવશે. જો કે, લિથુઆનિયા જેવા દેશો રશિયા સામેના પ્રતિબંધોને કારણે તેમના રેલ ટ્રાફિકને ગંભીર અસર થવાની અપેક્ષા રાખી રહ્યા છે. આક્રમણ પહેલાં જ, જહાજના માલિકોએ કાળા સમુદ્રના શિપિંગ માર્ગો ટાળ્યા હતા અને વીમા પ્રદાતાઓએ આવી કોઈપણ સફર અંગે સૂચનાની માંગણી કરી હતી. યુદ્ધને કારણે તેલની વધતી કિંમતો સામાન્ય રીતે શિપિંગ માટે ચિંતાનો વિષય છે. માલભાડું પહેલેથી જ ઘણું વધારે છે અને આગળ વધી શકે છે. એવી પણ ચિંતા છે કે સાયબર હુમલા વૈશ્વિક સપ્લાય ચેનને નિશાન બનાવી શકે છે.


આ પણ વાંચોઃ સંયુક્ત રાષ્ટ્ર સુરક્ષા પરિષદમાં ભારત અને ચીને યુક્રેન પર આક્રમણની નિંદા કરી, વોટિંગથી રહ્યાં દૂર


4. મેટલ
નિકલ, કોપર અને આયર્ન જેવી ધાતુઓના વૈશ્વિક ઉત્પાદનમાં રશિયા અને યુક્રેન અગ્રણી છે. તેઓ નિયોન, પેલેડિયમ અને પ્લેટિનમ જેવા અન્ય આવશ્યક કાચા માલની નિકાસ અને ઉત્પાદનમાં પણ વ્યાપકપણે સંકળાયેલા છે. રશિયા પર પ્રતિબંધોની આશંકાથી આ ધાતુઓની કિંમતમાં વધારો થયો છે. ઉદાહરણ તરીકે, પેલેડિયમ સાથે, વર્તમાન ટ્રેડિંગ ભાવ આશરે US$2,700 પ્રતિ ઔંસ છે, જે ડિસેમ્બરના મધ્યથી 80% થી વધુ છે. પેલેડિયમનો ઉપયોગ ઓટોમોટિવ એક્ઝોસ્ટ સિસ્ટમ અને મોબાઈલ ફોનથી લઈને ડેન્ટલ ફિલિંગ સુધીની દરેક વસ્તુ માટે થાય છે. નિકલ અને કોપરના ભાવ પણ વધી રહ્યા છે. આ યુદ્ધ સાથે કટોકટી વધુ ખરાબ થઈ શકે છે, જેના કારણે ઘણા ઉત્પાદનો અને સેવાઓના ભાવમાં વધારો થવાની ધારણા છે.


5. માઇક્રોચિપ્સ
2021 દરમિયાન માઇક્રોચિપ્સનો અભાવ એક મોટી સમસ્યા હતી. કેટલાક વિશ્લેષકોએ આગાહી કરી હતી કે 2022 માં સમસ્યા ઓછી થઈ જશે, પરંતુ તાજેતરના વિકાસ આવા આશાવાદને મંદ કરી શકે છે. રશિયા સામેના પ્રતિબંધોના ભાગરૂપે અમેરિકા રશિયાને માઇક્રોચિપ્સનો પુરવઠો બંધ કરવાની ધમકી આપી રહ્યું છે. પરંતુ તે પોકળ બની જાય છે જ્યારે રશિયા અને યુક્રેન નિયોન, પેલેડિયમ અને પ્લેટિનમના મુખ્ય નિકાસકારો છે, જે તમામ માઇક્રોચિપ ઉત્પાદન માટે મહત્વપૂર્ણ છે.


લગભગ 90% નિયોન, જેનો ઉપયોગ ચિપ લિથોગ્રાફી માટે થાય છે, તે રશિયામાં છે, અને તેમાંથી 60% ઓડેસાની કંપની દ્વારા શુદ્ધ કરવામાં આવે છે. વૈકલ્પિક સ્ત્રોતો વૈશ્વિક બજારમાં સપ્લાય કરવા સક્ષમ બને તે પહેલાં લાંબા ગાળાના રોકાણની જરૂર પડશે. ચિપ ઉત્પાદકો પાસે હાલમાં બેથી ચાર અઠવાડિયાનો ફાજલ પુરવઠો છે, પરંતુ યુક્રેનમાં લશ્કરી કાર્યવાહીને કારણે પુરવઠામાં લાંબા સમય સુધી વિક્ષેપ આવવાથી સેમિકન્ડક્ટર અને કાર સહિત તેમના પર નિર્ભર ઉત્પાદનોના ઉત્પાદન પર ગંભીર અસર પડશે.


લેટેસ્ટ ન્યૂઝથી અપડેટ રહેવા માટે અમારી Zee News App ડાઉનલોડ કરો, અમારી સાથે જોડાઓ : facebook | twitter | youtube