Data Protection Bill 2023: ଡିଜିଟାଲ୍ ପର୍ସନାଲ ଡାଟା ପ୍ରୋଟେକ୍ସନ ବିଲ୍, ୨୦୨୩ କ'ଣ? ଆପଣଙ୍କ ପାଇଁ କ'ଣ ରହିଛି ଏଥିରେ ଖାସ୍

Digital Personal Data Protection Bill 2023: ଲୋକସଭାରେ ସୋମବାର ଦିନ ଡିଜିଟାଲ୍ ପର୍ସନାଲ ଡାଟା ପ୍ରୋଟେକ୍ସନ ବିଲ୍, ୨୦୨୩ ପାସ୍ ହୋଇଛି । ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଏହା କ'ଣ? ଆପଣଙ୍କ ପାଇଁ କ'ଣ ରହିଛି ଏଥିରେ ଖାସ୍ ।

Digital Personal Data Protection Bill 2023: ଲୋକସଭା ସୋମବାର ଦିନ ଡିଜିଟାଲ୍ ପର୍ସନାଲ ଡାଟା ପ୍ରୋଟେକ୍ସନ ବିଲ୍, ୨୦୨୩ ପାସ୍ କରିଛି । ଏହା ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷଙ୍କ ଅଧିକାର ସହିତ ତଥ୍ୟ ପରିଚାଳନା ଓ ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣ କରୁଥିବା ସଂସ୍ଥାଗୁଡ଼ିକର ଦାୟିତ୍ୱ ନିର୍ଧାରଣ କରେ । ଏହି ନିୟମ ଉଲ୍ଲଂଘନ କରୁଥିବା ସଂସ୍ଥା ଉପରେ ସର୍ବାଧିକ ୨୫୦ କୋଟି ଟଙ୍କା ଓ ସର୍ବନିମ୍ନ ୫୦ କୋଟି ଟଙ୍କା ଜରିମାନା ଲଗାଇବାକୁ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦିଆଯାଇଛି ।

ଦେଶବାସୀଙ୍କ ପାଇଁ ଡିଜିଟାଲ ପର୍ସନାଲ ଡାଟା ପ୍ରୋଟେକ୍ସନ ବିଲ୍ ଜରୁରୀ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଉଛି । ବାସ୍ତବରେ, ଯେକୌଣସି ସ୍ଥାନରେ ପଞ୍ଜୀକରଣ କରିବାବେଳେ, ଆମେ ସମ୍ପୃକ୍ତ କମ୍ପାନୀ କିମ୍ବା ପ୍ଲାଟଫର୍ମକୁ ଆମର ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଡାଟା ବ୍ୟବହାର କରିବାକୁ ଅନୁମତି ଦେଇଥାଉ । ଏଥିରେ କମ୍ପାନୀ ଓ ବ୍ୟବହାରକାରୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପରିସ୍ଥିତି ସ୍ପଷ୍ଟ ହୋଇନାହିଁ ଯେ କମ୍ପାନୀ ଏହି ଡାଟାକୁ କିପରି ବ୍ୟବହାର କରିବ ।

କହିରଖୁଛୁ ଯେ ଫୋନ୍ ନମ୍ବର, ଆଧାର, ପାନ୍, ଠିକଣା, ଲୋକଙ୍କ ଅବସ୍ଥାନ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଡାଟାରେ ଅଛି । ଏହାର ଲିକ୍ ଯୋଗୁଁ ହ୍ୟାକର ମାନେ ଉପଭୋକ୍ତାମାନଙ୍କ ସୂଚନାକୁ ସହଜରେ ପାଇପାରନ୍ତି ଓ ସେମାନଙ୍କ ବ୍ୟାଙ୍କ ଆକାଉଣ୍ଟ ଖାଲି କରିବା ଦ୍ୱାରା ସମସ୍ତ ପ୍ରକାରର କ୍ଷତି ଘଟାଇପାରନ୍ତି । ଏହି କାରଣରୁ ଦେଶର ସମସ୍ତ ନୀତି ସଂଗଠନ କ୍ରମାଗତ ଭାବରେ ସରକାରଙ୍କ ଉପରେ ଚାପ ପକାଉଥିଲେ ଯେ ଦେଶରେ ଡାଟା ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ଏକ ଆଇନ ରହିବା ଉଚିତ ଯାହା ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କ ତଥ୍ୟକୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେଇଥାଏ ।

ଏହି ବିଲରେ କ’ଣ ରହିଛି ବିଶେଷତା
ଏହି ବିଲ୍ ଅନୁଯାୟୀ, ଗ୍ରାହକଙ୍କ ସହମତି ବିନା ଡାଟା ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ । କମ୍ପାନୀଗୁଡିକ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଡିଜିଟାଲ୍ ନାଗରିକଙ୍କୁ ସ୍ୱଚ୍ଛ ଓ ସହଜ ଭାଷାରେ ସମସ୍ତ ସୂଚନା ଦେବାକୁ ପଡିବ । ଗ୍ରାହକ ଯେକୌଣସି ସମୟରେ ତାଙ୍କ ସମ୍ମତି ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରିପାରିବେ । ଅପବ୍ୟବହାର ପାଇଁ ୨୫୦ କୋଟି ଟଙ୍କା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଜରିମାନା ବ୍ୟବସ୍ଥା ରହିଛି ।

ବିଲ୍ ର ମୁଖ୍ୟ ଆକର୍ଷଣ

• ଏହି ବିଲ୍ ଭାରତ ମଧ୍ୟରେ ଡିଜିଟାଲ୍ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଡାଟାର ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣ ପାଇଁ ଲାଗୁ ହେବ, ଯେଉଁଠାରେ ଏହିପରି ଡାଟା ଅନଲାଇନରେ ସଂଗୃହିତ ହୋଇଥାଏ, କିମ୍ବା ଅଫଲାଇନରେ ସଂଗୃହିତ ହୋଇଥାଏ ଓ ଡିଜିଟାଇଜେସନ୍ କରାଯାଇଥାଏ ।
• ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଡାଟା କେବଳ ଆଇନଗତ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ପାଇଁ ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣ ହୋଇପାରେ । କମ୍ପାନୀଗୁଡିକ ବର୍ତ୍ତମାନ ବ୍ୟବହାରକାରୀଙ୍କ ଡାଟା ବ୍ୟବହାର କରିବାକୁ ଅନୁମତି ନେବାକୁ ପଡିବ ।
• ଡାଟାର ସଠିକତା ବଜାୟ ରଖିବା, ଡାଟାକୁ ସୁରକ୍ଷିତ ରଖିବା ଓ ଏହାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ପରିବେଷଣ ହେବା ପରେ ଡାଟା ବିଲୋପ କରିବାକୁ ଡାଟା ଫିଡୁସିୟାରିମାନେ ବାଧ୍ୟ ହେବେ ।
• ସୂଚନା ଗ୍ରହଣ, ସଂଶୋଧନ ଓ ବିଲୋପ କରିବାର ଅଧିକାର ଓ ଅଭିଯୋଗ ସମାଧାନର ଅଧିକାର ସହିତ ବିଲ୍ ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷଙ୍କୁ କିଛି ଅଧିକାର ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ ।
• ରାଜ୍ୟର ସୁରକ୍ଷା, ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ଆଦେଶ ଓ ଅପରାଧ ରୋକିବା ଭଳି ଆଧାରରେ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ସରକାରୀ ଏଜେନ୍ସିଗୁଡ଼ିକୁ ବିଲ୍ ର ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିପାରିବେ ନାହିଁ ।
• ଏହି ବିଲ୍‌ର ନିୟମାବଳୀକୁ ପାଳନ ନକରିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେବାକୁ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ଭାରତର ଡାଟା ସୁରକ୍ଷା ବୋର୍ଡ ଗଠନ କରିବେ ।