modern sabitribai phule award: ଓଡ଼ିଶାର ଗର୍ବ: ଶିକ୍ଷୟିତ୍ରୀ ଜ୍ୟୋତ୍ସ୍ନାଙ୍କୁ ମିଳିବ ପ୍ରଥମ 'ସାବିତ୍ରୀବାଇ ଫୁଲେ' ସମ୍ମାନ

Modern Sabitribai Phule Award:  ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଓଡ଼ିଶାର ଜ୍ୟୋତ୍ସ୍ନାରାଣୀ ଭୋଇଙ୍କୁ ମିଳିବାକୁ ଯାଉଛି ପ୍ରଥମ ସାବିତ୍ରୀବାଇ ଫୁଲେ ପୁରସ୍କାର ସମ୍ମାନ। ଜ୍ୟୋତ୍ସ୍ନାରାଣୀ ଭୋଇ ବର୍ତ୍ତମାନ ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ଅଧିନରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବା ବାଲିପଟା ଅପର ପ୍ରାଇମେରୀ ସ୍କୁଲର ପ୍ରଧାନ ଶିକ୍ଷୟିତ୍ରୀ ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି। ସ୍କୁଲ ସହିତ ତାଙ୍କର ଅତୁଳନୀୟ ସମ୍ପର୍କ ରହିଛି। ୧୪ ନଭେମ୍ବର ଶିଶୁ ଦିବସ ଅବସରରେ ଜ୍ୟୋତ୍ସ୍ନାରାଣୀ ଭୋଇ ତାଙ୍କ ବିଦ୍ୟାଳୟର ପିଲା ପରି ପରିଧାନ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଏହି ଦିନଟି ପିଲାମାନଙ୍କ ସହିତ ଏକ ପର୍ବ ପରି ପାଳନ କରିଥିଲେ। ଏପରିକି ସ୍କୁଲ ପିଲାଙ୍କ ସହିତ ନୃତ୍ୟ କରୁଥିବାର ଭିଡିଓ ମଧ୍ୟ ବେଶ ଭାଇରାଲ ହୋଇଥିଲା। ବିଦ୍ୟାଳୟର ପ୍ରଧାନଶିକ୍ଷକଙ୍କ ବ୍ୟତୀତ ଜ୍ୟୋତ୍ସ୍ନାରାଣୀ ଭୋଇ ମଧ୍ୟ ଓଡିଆ ଭାଷାର ଜଣେ ଜଣାଶୁଣା କବି। ପୁରସ୍କାରର ଏକ ଟୋକନ୍ ଭାବରେ ଜ୍ୟୋତ୍ସ୍ନାରାଣୀ ଭୋଇଙ୍କୁ ସାବିତ୍ରୀବାଇ ଫୁଲେଙ୍କ ଜୀବନୀ, ପାରମ୍ପାରିକ ଶାଢୀ, ଭାରତର ସମ୍ବିଧାନର ଏକ ନକଲ ଏବଂ ପ୍ରମାଣପତ୍ର ପ୍ରଦାନ କରାଯିବ ବୋଲି ସୂଚନା ରହିଛି।

ସୂଚନାଯୋଗ୍ୟ ଜାନୁୟାରୀ ୩, ୧୮୩୧ରେ ମହାରାଷ୍ଟ୍ରର ସାତାରା ଜିଲ୍ଲାର ନାୟାଗୋନରେ ଏକ ଦଲିତ ପରିବାରରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିବା ସାବିତ୍ରୀବାଇ ଫୁଲେ ଭାରତର ପ୍ରଥମ ମହିଳା ଶିକ୍ଷକ ଥିଲେ। ତାଙ୍କ ପିତାଙ୍କ ନାମ ଖଣ୍ଡୋଜି ନାଭିସେ ଏବଂ ମାତାଙ୍କ ନାମ ଲକ୍ଷ୍ମୀ। ଜଣେ ଶିକ୍ଷକ ହେବା ବ୍ୟତୀତ ସାବିତ୍ରୀବାଇ ଫୁଲେ ମଧ୍ୟ ଭାରତର ମହିଳା ମୁକ୍ତି ଆନ୍ଦୋଳନର ପ୍ରଥମ ନେତା, ସାମାଜିକ ସଂସ୍କାରକ ଏବଂ ମରାଠୀ କବି ଥିଲେ। ଝିଅମାନଙ୍କୁ ଶିକ୍ଷା ଦେବା ପାଇଁ ତାଙ୍କୁ ସମାଜର ପ୍ରବଳ ବିରୋଧର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବାକୁ ପଡିଲା। ଏପରିକି କିଛି ଦୁର୍ବୃତ୍ତମାନଙ୍କ ଠାରୁ ଢେଲାମାଡ଼ର ସମ୍ମୁଖିନ ହୋଇଥିଲେ। 

ସ୍ୱାଧୀନତା ପୂର୍ବରୁ ଭାରତରେ ମହିଳାମାନଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ବେଶ କମ ରହିଥିଲା।ଆଜି ପରି ସେମାନଙ୍କର ଶିକ୍ଷା ଗ୍ରହଣ କରିବାର ଅଧିକାର ନଥିଲା। ଅନ୍ୟପଟେ ଯଦି ଆମେ ଅଷ୍ଟାଦଶ ଶତାବ୍ଦୀ ବିଷୟରେ କଥାବାର୍ତ୍ତା କରିବା, ତେବେ ମହିଳାମାନଙ୍କ ପାଇଁ ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ଯିବା ମଧ୍ୟ ପାପ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଉଥିଲା। ସାବିତ୍ରୀବାଇ ଫୁଲେ ଏପରି ସମୟରେ ଯାହା କରିଥିଲେ ତାହା ଏକ ସାଧାରଣ ସଫଳତା ନୁହେଁ। ଯେତେବେଳେ ସେ ସ୍କୁଲ ଯାଉଥିଲେ, ଲୋକମାନେ ତାଙ୍କ ଉପରକୁ ପଥର ଫିଙ୍ଗିଥିଲେ। ଏସବୁ ସତ୍ତ୍ୱେ ସେ ନିଜ ଲକ୍ଷ୍ୟରୁ ବିଚ୍ୟୁତ ନ  ହୋଇ ଝିଅ ଏବଂ ମହିଳାମାନଙ୍କୁ ଶିକ୍ଷା ଅଧିକାର ଦେଇନଥିଲେ। ତାଙ୍କୁ ଆଧୁନିକ ମରାଠୀ କବିତାର ଅଗ୍ରଦୂତ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ। ଭାରତର ପ୍ରଥମ ମହିଳା ଶିକ୍ଷକ ସାବିତ୍ରୀବାଇ ତାଙ୍କ ସ୍ୱାମୀ ସାମାଜିକ କର୍ମୀ ମହାତ୍ମା ଜ୍ୟୋତିବା ଫୁଲେଙ୍କ ସହ ୧୮୪୮ ମସିହାରେ ବାଳିକାମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ବିଦ୍ୟାଳୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ।

୯ ବର୍ଷ ବୟସରେ ହୋଇଥିଲା ବିବାହ
ସାବିତ୍ରୀବାଇ ଖୁବ୍ କମ୍ ବୟସରେ ବିବାହ କରିଥିଲେ। ସେ ୧୯୪୦ ମସିହାରେ ଜ୍ୟୋତିରାଓ ଫୁଲେଙ୍କୁ ମାତ୍ର ନଅ ବର୍ଷ ବୟସରେ ବିବାହ କରିଥିଲେ। ବିବାହର କିଛି ସମୟ ପରେ ସେ ସ୍ୱାମୀଙ୍କ ସହ ପୁଣେକୁ ଚାଲିଯାଇଥିଲେ। ବିବାହ ସମୟରେ ସେ ଶିକ୍ଷିତ ନଥିଲେ। କିନ୍ତୁ ସେ ଅଧ୍ୟୟନ ପାଇଁ ବହୁତ ଆଗ୍ରହୀ ଥିଲେ। ପଢିବା ଏବଂ ଶିଖିବା ପାଇଁ ତାଙ୍କର ଆଗ୍ରହ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇ ସ୍ୱାମୀ ତାଙ୍କୁ ପଢିବା ଏବଂ ଲେଖିବା ଶିଖାଇଲେ। ସାବିତ୍ରୀବାଇ ଅହମ୍ମଦନଗର ଏବଂ ପୁଣେରେ ଶିକ୍ଷକ ଭାବରେ ତାଲିମ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇ ଜଣେ ଯୋଗ୍ୟ ଶିକ୍ଷକ ହୋଇଥିଲେ।

୯ ଜଣ ଝିଅଙ୍କ ପାଇଁ ପ୍ରଥମ ସ୍କୁଲ ପ୍ରତିଷ୍ଠା 
ସାବିତ୍ରୀବାଇ ତାଙ୍କ ସ୍ୱାମୀଙ୍କ ସହ ପୁଣେରେ ୩ ଜାନୁୟାରୀ ୧୮୪୮ ରେ ବିଭିନ୍ନ ଜାତିର ନଅ ଜଣ ବାଳିକା ଛାତ୍ରଙ୍କ ସହ ପ୍ରଥମ ବିଦ୍ୟାଳୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ। ସାବିତ୍ରୀବାଇ ଏବଂ ମହାତ୍ମା ଫୁଲେ ଗୋଟିଏ ବର୍ଷରେ ପାଞ୍ଚଟି ନୂତନ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଖୋଲିବାରେ ସଫଳ ହୋଇଥିଲେ। ତତ୍କାଳୀନ ସରକାର ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କୁ ସମ୍ମାନିତ କରିଥିଲେ। ୧୮୪୮ ମସିହାରେ ଜଣେ ବାଳିକା ବିଦ୍ୟାଳୟ ଚଳାଇବା ଜଣେ ମହିଳା ପ୍ରିନସିପାଲ ପାଇଁ କେତେ କଷ୍ଟସାଧ୍ୟ ଥିଲା, ବୋଧହୁଏ ଆଜି ବି କଳ୍ପନା କରାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ। ସେତେବେଳେ ଝିଅମାନଙ୍କର ଶିକ୍ଷା ଉପରେ ଏକ ସାମାଜିକ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଥିଲା। ସାବିତ୍ରୀବାଇ ଫୁଲେ କେବଳ ସେହି ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ନିଜକୁ ଅଧ୍ୟୟନ କରିନଥିଲେ, ଅନ୍ୟ ଝିଅମାନଙ୍କର ଶିକ୍ଷା ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିଥିଲେ।