Kuno National Park:: କୁନୋ ଜଙ୍ଗଲରେ ତେଜସ ଚିତାର ମୃତ୍ୟୁ, ୭ ମାସରେ ତୃତୀୟ ବାଘର ମୃତ୍ୟୁ

Kuno Tiger Project:  ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଅନ୍ୟ ଏକ ଆଫ୍ରିକୀୟ ଚିତାର ମଙ୍ଗଳବାର ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶର କୁନୋ ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନରେ ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଯାଇଛି। ମୃତ ଚିତାବାଘର ନାମ ତେଜସ୍ ଥିଲା। ତେଜସ୍ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାର ଚିତା ଥିଲା, ଯାହାକୁ କୁନୋ ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନକୁ ଅଣାଯାଇଥିଲା। ଜଙ୍ଗଲ ବନ୍ୟପ୍ରାଣୀର ମୁଖ୍ୟ ମୁଖ୍ୟ କନେଷ୍ଟବଳ ଜେ.ଏସ୍ ଚୌହାନ କହିଛନ୍ତି ଯେ ତେଜାସଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ବୋଧହୁଏ ପାରସ୍ପରିକ କନ୍ଦଳ ଯୋଗୁଁ ହୋଇ ଥାଇପାରେ। ମୃତ ବାଘର ବୟସ ୪ ବର୍ଷ ରହିଥିଲା। ବାଘ ମଧ୍ୟରେ କନ୍ଦଳ ଯୋଗୁଁ ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିବା ନେଇ ବନବିଭାଗ ଆଶଙ୍କା କରିଛି। ୭ ମାସ ମଧ୍ୟରେ ୩ଟି ଚିତାଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇସାରିଲାଣି। 

ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାରୁ ଅଣାଯାଇଥିବା ଆଉ ଦୁଇଟି ଚିତା ମଙ୍ଗଳବାର ନିଜେ କୁନୋ ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନରୁ ମୁକ୍ତ କରାଯାଇଥିଲା। ବର୍ତ୍ତମାନ ସେମାନଙ୍କର ମୋଟ ସଂଖ୍ୟା ୧୧କୁ ହ୍ରାସ କରାଯାଇଛି। ଦେଶର ଚିତା ଜନସଂଖ୍ୟାକୁ ପୁନଃ ଥଇଥାନ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ଉଚ୍ଚାଭିଳାଷୀ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମର ଏକ ଅଂଶ ଭାବରେ ନାମିବିଆରୁ ଆଠଟି ଚିତାଙ୍କୁ କେଏନପି ଅଣାଯାଇଥିଲା ଏବଂ ଗତ ବର୍ଷ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୭ରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଏନକ୍ଲୋଜରରେ ମୁକ୍ତ କରାଯାଇଥିଲା। ଏଥିମଧ୍ୟରେ ପାଞ୍ଚ ଜଣ ମହିଳା ଏବଂ ତିନୋଟି ପୁରୁଷ ଚିତା ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ଥିଲେ। ଫେବୃଆରୀ ୧୮ରେ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାର କୁନୋ ପାର୍କକୁ ଆହୁରି ୧୨ଟି ଚିତା ଆସିଥିଲେ। ଏହା ମଧ୍ୟରେ ସାତ ପୁରୁଷ ଏବଂ ପାଞ୍ଚ ଜଣ ମହିଳାଙ୍କୁ ଅଣାଯାଇଥିଲା। ସାପୁର ଡିଭିଜନାଲ ବନ ଅଧିକାରୀ ପି.କେ ଭର୍ମାଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ, ଦୁଇ ପୁରୁଷ ଚିତା ପ୍ରଭାସ ଏବଂ ପାଭକଙ୍କୁ କେଏନପି ଜଙ୍ଗଲରେ ଛାଡି ଦିଆଯାଇଛି। ଉଭୟଙ୍କୁ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାରୁ ଅଣାଯାଇଥିଲା।

ଚିତା ପ୍ରୋଜେକ୍ଟ ଉପରେ ମୁଣ୍ଡ ଟେକୁଛି କି ବିପଦ
ବର୍ତ୍ତମାନ ଜଙ୍ଗଲରେ ସମୁଦାୟ ଚିତା ସଂଖ୍ୟା ୧୧କୁ ହ୍ରାସ ପାଇଛି। ବର୍ତ୍ତମାନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ତିନି ଶାବକ ଚିତା ସମେତ ସାତୋଟି ଚିତାଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇ ଯାଇଛି। ଚଳିତ ବର୍ଷ ମାର୍ଚ୍ଚରେ ଚିତା ଜୱାଲା କେଏନପିରେ ଚାରିଟି ଛୁଆ ଜନ୍ମ ଦେଇଥିଲେ। ୧୯୫୨ ମସିହାରେ ଦେଶରେ ଚିତା ବିଲୁପ୍ତ ଘୋଷିତ ହୋଇଥିଲା। ପ୍ରୋଜେକ୍ଟ ଚିତା ବର୍ତ୍ତମାନ ଦେଶରେ ବିପଦରେ ରହିଛି। ଦେଶରେ ଚିତାଙ୍କ ଜନ୍ମ ହାରଠାରୁ ମୃତ୍ୟୁ ହାର ଅଧିକ। ଭାରତୀୟ ଜଙ୍ଗଲରେ ଚିତାବାଘ ମରୁଛନ୍ତି। କ୍ରମାଗତ ମୃତ୍ୟୁ ଉପରେ ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ସେମାନେ ଭାରତରେ ଜୀବନ ସଂଗ୍ରାମରେ ଅସୁବିଧାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଛନ୍ତି।

ଭାରତୀୟ ପାଣିପାଗ ଚିତାଙ୍କ ପାଇଁ ହେଉଛି କି ସମସ୍ୟା 
ଭାରତରେ ଚିତାଙ୍କ ଜୀବନ ପ୍ରତି ବିପଦ ରହିଛି। ହୃଦଘାତ ଏବଂ କିଡନୀ ଫେଲ ହେତୁ ଅଧିକାଂଶ ଚିତାଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଛି। ଭାରତ ଆସିବା ପରେ ଚିତାବାଘର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଖରାପ ହେବାରେ ଲାଗିଛି। ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଶିକାରକାରୀ ପ୍ରାଣୀମାନଙ୍କ ଶିକାର କ୍ଷେତ୍ର ହ୍ରାସ ପାଉଛି। ଚିତାମାନେ ସେମାନଙ୍କର ଅଞ୍ଚଳ ତିଆରି କରିବାରେ ସକ୍ଷମ ନୁହଁନ୍ତି। ଚିତାବାଘ, ବାଘ ଏବଂ ଅନ୍ୟ ପ୍ରାଣୀମାନଙ୍କ ସହିତ ତାଙ୍କର ପ୍ରତିଯୋଗିତା ମଧ୍ୟ ଅଛି। ଭାରତ ଏବଂ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାର ପରିବେଶରେ ଏକ ପାର୍ଥକ୍ୟ ଅଛି। କେବଳ ୭୦ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ଭାରତରେ ଚିତା ବିଲୁପ୍ତ ହୋଇଯାଇଥିଲା। ଚିତା ମୃତ୍ୟୁର କାରଣ ହେଉଛି ସେମାନଙ୍କର ଖରାପ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ, ଯାହାକୁ ଚିହ୍ନିବା କଷ୍ଟକର। ପରସ୍ପର ମଧ୍ୟରେ ବିବାଦ କାରଣରୁ ଚିତା ମଧ୍ୟ ମରୁଥିବା ନେଇ ବନବିଭାଗ ପକ୍ଷରୁ ସୂଚନା ରହିଛି।