ಬಜೆಟ್‌ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಮೊದಲು ಬಜೆಟ್‌ ಮಂಡಿಸಿದ ಆ ವ್ಯಕ್ತಿ ಯಾರು..?

Budget 2024: ಕೋವಿಡ್ -19 ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬಜೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರಮುಖ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ಮಾಡಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಕಾಗದರಹಿತ ಬಜೆಟ್ ಅನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಯಿತು. ಅದೇ ರೀತಿ ಇದುವರೆಗಿನ ಬಜೆಟ್ ನಲ್ಲಿ ಹಲವು ಪ್ರಮುಖ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಬಜೆಟ್‌ಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಕೆಲವು ಪ್ರಮುಖ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಗಮನಿಸಿ..

ಯಾವುದೇ ದೇಶಯಾದರೂ ಅಲ್ಲಿ ಸರಿಯಾಗಿ ಬಜೆಟ್ ಮಂಡಿಸುವುದು ಬಹಳ ಮುಖ್ಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಆ ದೇಶದ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಆ ಬಜೆಟ್ ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತದೆ. ಸರ್ಕಾರವು ಗಳಿಕೆಯಿಂದ ವೆಚ್ಚಗಳವರೆಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಲೆಕ್ಕವನ್ನು ಈ ಬಜೆಟ್ ಮೂಲಕ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ದೇಶದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತುತ ಬಡತನ, ನಿರುದ್ಯೋಗ ಮತ್ತು ಹಸಿವನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ಯಾವ ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ ಮತ್ತು ಯಾವ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ ಎಂಬುದರ ಕುರಿತು ಸಂಪೂರ್ಣ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಈ ಬಜೆಟ್‌ ಮಂಡನೆಯಲ್ಲಿಯೇ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: ಬಜೆಟ್ 2023 ಹೈಲೈಟ್ಸ್- ಬಜೆಟ್​ನಲ್ಲಿ ಯಾವ ಇಲಾಖೆಗೆ ಎಷ್ಟು ಅನುದಾನ? ಯಾವುದು ಅಗ್ಗ? ಯಾವುದು ದುಬಾರಿ?

ಈ ಬಾರಿ ಭಾರತದಲ್ಲಿ  ಲೋಕಸಭೆ ಚುನಾವಣೆ ನಡೆಯುವುದರಿಂದ ಪೂರ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಬಜೆಟ್ ಫೆಬ್ರವರಿಯಲ್ಲಿಯೇ ಮಂಡನೆಯಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ.  ಲೋಕಸಭೆ ಚುನಾವಣೆ ನಡೆಯುವ ವರ್ಷದ ಫೆಬ್ರವರಿಯಲ್ಲಿ ಮಧ್ಯಂತರ ಬಜೆಟ್ ಮಂಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ನಂತರ ಹೊಸ ಸರ್ಕಾರ ರಚನೆಯಾದಾಗ, ಅಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ಬರುವ ಪಕ್ಷವು ಜುಲೈನಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಬಜೆಟ್ ಅನ್ನು ಮಂಡಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಸುದ್ದಿಯಲ್ಲಿ ನಾವು ಬಜೆಟ್ ಬಗ್ಗೆ ಪದೇ ಪದೇ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸುತ್ತಿದ್ದೇವೆ. ಹೌದು ಇಂದು ನಾವು ಬಜೆಟ್‌ಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿ ಕೇಲವು ಮಾಹಿತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತಿದ್ದೇವೆ. ಈ ಬಾರಿ ಅಂದರೆ 2024ರಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಲಾ ಸೀತಾರಾಮನ್ ಅವರು ಮಧ್ಯಂತರ ಬಜೆಟ್ ಮಂಡಿಸಲಿದ್ದಾರೆ. ಹಾಗಾದರೆ, ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಬಜೆಟ್ ಮಂಡಿಸಿದವರು ಯಾರು ಎಂದು ನೀವು ಎಂದಾದರೂ ಯೋಚಿಸುತ್ತಿದ್ದೀರಾ? ಈ ಸ್ಟೋರಿ ಓದಿ. 

ಮೊದಲ ಬಜೆಟ್ ಮಂಡಿಸಿದವರು ಯಾರು

ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಬಜೆಟ್ ಅನ್ನು 18 ಫೆಬ್ರವರಿ 1860 ರಂದು ಮಂಡಿಸಲಾಯಿತು. ಆಗ ಇನ್ನೂ ನಮಗೆ ದೇಶಕ್ಕೆ ಸ್ವತಂತ್ರ ಸಿಕ್ಕಿರಲಿಲ್ಲ. ಆಗೀನ ಬಜೆಟ್ ಅನ್ನು ಸ್ಕಾಟಿಷ್ ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಮತ್ತು ಈಸ್ಟ್ ಇಂಡಿಯಾ ಕಂಪನಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ನಾಯಕ ಜೇಮ್ಸ್ ವಿಲ್ಸನ್ ಅವರು ವೈಸರಾಯ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಮಂಡಿಸಿದರು. ಆದರೆ ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ನಂತರ, ಮೊದಲ ಬಜೆಟ್ ಅನ್ನು ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಹಣಕಾಸು ಸಚಿವ ಆರ್.ಕೆ.ಷಣ್ಮುಖಂ ಚೆಟ್ಟಿ ಅವರು 26 ನವೆಂಬರ್ 1947 ರಂದು ಮಂಡಿಸಿದರು.

ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: Karnakata Budget: ರಾಜ್ಯ ಬಜೆಟ್ 2023-2024 ಮುಖ್ಯಾಂಶಗಳು

 ಹುಟ್ಟುಹಬ್ಬದಂದು ಎರಡು ಬಾರಿ ಬಜೆಟ್ ಮಂಡಿಸುವ ಅವಕಾಶ

ದೇಶದಲ್ಲಿ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಬಾರಿ ಬಜೆಟ್ ಮಂಡಿಸಿದ ದಾಖಲೆ ಮೊರಾರ್ಜಿ ದೇಸಾಯಿ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿದೆ. ಮೊರಾರ್ಜಿ ದೇಸಾಯಿ ಅವರು ಎಂಟು ಬಾರಿ ಪೂರ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಬಜೆಟ್ ಮಂಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ ಎರಡು ಬಾರಿ ಮಧ್ಯಂತರ ಬಜೆಟ್ ಮಂಡಿಸುವ ಅವಕಾಶವೂ ಸಿಕ್ಕಿದೆ. ಅತ್ಯಂತ ಮುಖ್ಯವಾದ ವಿಷಯವೆಂದರೆ ಅವರು ತಮ್ಮ ಹುಟ್ಟುಹಬ್ಬದಂದು (29 ಫೆಬ್ರವರಿ) ಎರಡು ಬಾರಿ ಬಜೆಟ್ ಮಂಡಿಸಿದರು. ಅವರ ಜನ್ಮದಿನದಂದು ಅವರು 1964 ರಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಬಜೆಟ್ ಮತ್ತು 1968 ರಲ್ಲಿ ಎರಡನೇ ಬಜೆಟ್ ಅನ್ನು ಮಂಡಿಸಿದರು. ಮೊರಾರ್ಜಿ ದೇಸಾಯಿ ನಂತರ, ಈ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಎರಡನೇ ಹೆಸರು ಪಿ ಚಿದಂಬರಂ, ಮೂರನೇ ಹೆಸರು ಪ್ರಣಬ್ ಮುಖರ್ಜಿ ಮತ್ತು ನಾಲ್ಕನೇ ಹೆಸರು ಮನಮೋಹನ್ ಸಿಂಗ್  ಅವರ ಹೆಸರು ಸೆರ್ಪಡೆಯಾಗುತ್ತದೆ.

 ಬಜೆಟ್‌ನ ಪ್ರಮುಖ ಬದಲಾವಣೆಗಳು

ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: ವಿರೋಧಪಕ್ಷದವರಿಲ್ಲದೇ ಬಜೆಟ್ ಚರ್ಚೆಗೆ ಉತ್ತರ ನೀಡಿದ್ದು ಇದೇ ಮೊದಲು : ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಸಿದ್ದರಾಮಯ್ಯ

1955 ರ ವರೆಗೆ ಬಜೆಟ್ ಅನ್ನು ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ನಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಮಂಡಿಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು, ಆದರೆ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಸರ್ಕಾರ ಅದನ್ನು ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಮತ್ತು ಹಿಂದಿ ಎರಡೂ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಮಂಡಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. 1999 ರವರೆಗೆ ಫೆಬ್ರವರಿ ಕೊನೆಯ ಕೆಲಸದ ದಿನದಂದು ಸಂಜೆ 5 ಗಂಟೆಗೆ ಬಜೆಟ್ ಭಾಷಣವನ್ನು ಮಂಡಿಸಲಾಯಿತು, ಆದರೆ ಯಶವಂತ್ ಸಿನ್ಹಾ 1999 ರಲ್ಲಿ ಬೆಳಿಗ್ಗೆ 11 ಗಂಟೆಗೆ ಮಂಡಿಸಿದರು. ನಂತರ ಬಜೆಟ್ ದಿನಾಂಕವನ್ನೂ ಬದಲಾಯಿಸಲಾಯಿತು.

ಅರುಣ್ ಜೇಟ್ಲಿ 2017 ರಲ್ಲಿ ಫೆಬ್ರವರಿ 1 ರಂದು ಬಜೆಟ್ ಭಾಷಣವನ್ನು ಮಂಡಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಅಂದಿನಿಂದ ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಫೆಬ್ರವರಿ 1 ರಂದು ಬಜೆಟ್ ಮಂಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಹಿಂದೆ ಬಜೆಟ್ ಮಂಡನೆ ದಿನಾಂಕ ಫೆಬ್ರವರಿ 28 ಅಥವಾ 29 ಆಗಿತ್ತು ಎನ್ನುವುದು ನಿಮಗೆ ತಿಳಿದಿತ್ತೆ. 2017 ರ ಮೊದಲು ರೈಲ್ವೆ ಬಜೆಟ್ ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯ ಬಜೆಟ್ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿತ್ತು, ಆದರೆ 2017 ರಲ್ಲಿ, ರೈಲ್ವೆ ಬಜೆಟ್ ಅನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯ ಬಜೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ವಿಲೀನಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. ಇದರ ನಂತರ, ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಫೆಬ್ರವರಿ 1 ರಂದು ದೇಶದ ಒಂದು ಸಾಮಾನ್ಯ ಬಜೆಟ್ ಅನ್ನು ಮಾತ್ರ ಮಂಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕೋವಿಡ್ -19 ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬಜೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರಮುಖ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ಮಾಡಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಕಾಗದರಹಿತ ಬಜೆಟ್ ಅನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಯಿತು. 2021-22ನೇ ಸಾಲಿನ ಬಜೆಟ್ ಅನ್ನು ಕಾಗದ ರಹಿತವಾಗಿ ಅಂದರೆ ಡಿಜಿಟಲ್ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಮಂಡಿಸಲಾಗಿದೆ.