पाळीव प्राण्यांच्या शिंकण्याने आणि घरघरीमुळे अस्थमा होतो का? डॉक्टर काय सांगतात?
World Asthma Day : प्रेमाने पाळलेले पाळीव प्राणी तुमच्या अस्थमाला तर कारणीभूत ठरत नाहीत ना? डॉ. मिहिर गंगाखेडकर, सल्लागार पल्मोनोलॉजी, फोर्टिस हॉस्पिटल, मुलुंड यांच्याकडून जाणून घ्या.
पाळीव प्राण्यांच्या लघवीतील प्रथिने, लाळ आणि त्वचेच्या कणामुळे प्राळीव प्राण्यांमध्ये ऍलर्जी निर्माण होते. कुत्रे आणि मांजरी दोघेही विविध प्रकारचे प्रथिने तयार करतात. ज्यामुळे पाळीव प्राण्यांना ऍलर्जी होऊ शकते. प्राण्यांच्या केसामुळे वेगवेगळी लक्षणे उद्भवतात. याला प्रामुख्याने पाळीव प्राण्यांचा कोंडा जबाबदार आहे.मांजरी आणि कुत्र्यांना ऍलर्जी असते. तसचे ताप आणि ऍलर्जीक दमा असतो.
अस्थमाच्या रूग्णांना त्यांच्या आजाराचे अनेक ट्रिगर्स असतात ज्यामध्ये इनहेल ऍलर्जीनचा समावेश होतो. पाळीव प्राण्याचे कोंडा, लघवी किंवा तोंडावाटे स्राव हे काही प्रकरणांमध्ये संभाव्य ट्रिगर म्हणून गुंतलेले आहे. पाळीव प्राण्यांच्या संपर्कात अस्थमाच्या विकासामध्ये थेट कारण-परिणाम संबंध निर्णायकपणे आढळला नाही. पाळीव प्राणी असलेल्या किंवा नसलेल्या कुटुंबांमध्ये अस्थमा विकसित झालेल्या रुग्णांची संख्या जास्त आहे की नाही हे मूल्यांकन करण्यासाठी अनेक अभ्यासांनी रुग्णांच्या गटांचे अनुसरण करण्याचा प्रयत्न केला आहे.
या अभ्यासांमध्ये अनेक गोंधळ आहेत ज्यांनी योग्य मूल्यांकनास परवानगी दिली नाही. त्याद्वारे, कल्पनेच्या बाजूने आणि विरुद्ध अहवाल आहेत. काही जण असे सुचवतात की, लहानपणी अशा प्रदर्शनास सहनशीलता देखील असू शकते आणि त्यामुळे दम्याचे प्रमाण कमी होते. अस्थमा व्यवस्थापनावरील सध्याच्या मार्गदर्शक तत्त्वांमध्ये असे नमूद केले आहे की ज्ञात अस्थमाच्या वातावरणातून पाळीव प्राण्याला काढून टाकण्याच्या वैद्यकीय फायद्यासाठी पुरेसे पुरावे नाहीत. पाळीव प्राण्यांच्या प्रथिनांना संवेदनाक्षमतेचे मूल्यांकन स्किन प्रिक टेस्टचा वापर करून देखील केले जाऊ शकते, परंतु प्रथिनाचे संवेदीकरण कारणासाठी भाषांतरित करणे आवश्यक नाही आणि नेहमी योग्य क्लिनिकल मूल्यांकनासह असणे आवश्यक आहे.
शेवटी, घरातील पाळीव प्राण्यांमध्ये दमा होण्याच्या कारणास्तव पुरेसा पुरावा नसला तरी, पाळीव प्राण्यांच्या प्रथिनांना प्रतिसाद देणारे काही रुग्ण असू शकतात आणि इतर कोणतेही कारण सिद्ध न झाल्यास किंवा थेरपीचे खराब नियंत्रण असल्यास पर्यावरणीय नियंत्रणाची आवश्यकता असू शकते. ऍलर्जी कमी करण्यासाठी. तुम्ही पाळीव प्राण्यांची ऍलर्जी कमी करु शकत नाही. पण कंट्रोल नक्कीच करु शकतो. अनेकांना रोजच्या तपासणीमध्ये या ऍलर्जीची माहिती मिळते. महत्त्वाचं म्हणजे ही ऍलर्जी तुमच्या दररोजच्या जगण्याला अफेक्ट करत आहे.
पाळीव प्राण्यांची ऍलर्जीची लक्षणे
घोरणे, नाक गळे
नाक चोंदणे,
नाकाला खास, घसा खवखवणे
कफ
चेहऱ्यावर ताण आणि दुखणे
मुलांमध्ये सतत नाक चोळण्याचे लक्षणे
पाळीव प्राण्यांमुळे होणाऱ्या अस्थमाची लक्षणे
श्वसनाच्या समस्या
छातीत दुखणे आणि त्रास होणे
झोपताना घोरण्याची समस्या
झोपताना त्रास होणे
श्वसनाची, घोरण्याची समस्या जाणवणे.
त्वचेवर दिसणारी लक्षणे
काही लोकांना पाळीव प्राण्याची ऍलर्जी झाल्यास त्याची लक्षणे त्वचेवर दिसतात. त्वचेवरती लाल रंगाचे चट्टे येणे, त्वचारोग, खाज येणे यासारख्या समस्या जाणवतात.
(Disclaimer - वरील माहिती सामान्य संदर्भांवरून घेण्यात आली आहे. 'झी २४ तास' याची खातरजमा करत नाही. यामधून कोणत्याही प्रकारच्या उपचाराचा दावा केला गेलेला नाही. कुठलीही लक्षणं जाणवल्यास डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.)