एखाद्या व्यक्तीला स्पर्श केल्यावर करंट का लागतो? जाणून घ्या यामागचं कारण
electrical shock by Touch : अनेकदा एखाद्या व्यक्तीला स्पर्श केल्यावर करंट पास होतो. पण असं का होत असेल याचा कधी विचार केलाय का तुम्ही? चला तर मग जाणून घेऊया यामागचं कारण...
Touch Shock Science news in Marathi : आपलं शरीर इतकं संवेदनशील आहे की कधीतरी हाताच्या कोपऱ्याला किंवा कोपर भिंतीवर आपटल तर अचानक करंट किंवा झटका बसतो. एवढेच नाही तर काम करत असताना तुम्हाला कोणी हात लावला तर तरीही करंट लागतो. पण अस का होत असेल?
मात्र काही लोक या गोष्टीला करंट सांगून टाळा पण या समस्येचे कारण फार कमी लोकांना माहिती आहे. विचार करण्यासारखा मुद्दा हा आहे की, विजेशिवाय शरीरात करंट कसा बसतो? पण असे म्हणतात की प्रत्येक पराक्रमामागे विज्ञान असते.
यावर तज्ञांचे असे मत आहे की, शरीराच्या नर्व्ह्जमध्ये सतत इलेक्ट्रिकल अॅक्टिव्हिटी घडत असते. शरीरात काम करणारी ही मूलभूत यंत्रणा आहे. उदाहरणार्थ, ज्याप्रमाणे आपल्या घरांमध्ये विद्युत प्रवाहासाठी वापरल्या जाणाऱ्या तारांवर प्लास्टिकचा लेप लावला जातो, त्याचप्रमाणे शरीराच्या नर्व्ह्जवरही कोटिंग असतं. त्याला वैद्यकीय भाषेत म्येलिन शीथ म्हणतात. मायलिन आवरण असंतुलित होतात. अशा वेळी शरीरातील इलेक्ट्रॉन्स गडबडतात आणि मायलिन शीथला अचानक कोणी स्पर्श केल्यास लगेच कार्यान्वित होते. परिणामी, तुमच्या शरीराला विजेचा धक्का बसल्यासारखे वाटते.
कोपरला सर्वात जास्त करंट का बसतो?
शरीरात असे करंट सर्वाधिक कोपराजवळ जाणवतो. कारण कोपराजवळ अल्नर नर्व्ह असते. ती मणक्यातून निघून खांद्यावरून सरळ हातांच्या बोटांपर्यंत पोहोचते. कोपरचाय हाडला झाकणाऱ्या या नर्व्हला धक्का बसताच करंट लागतो. अल्नार मज्जातंतूला स्पर्श केला जातो तेव्हा तुमच्या शरीरातील न्यूट्रॉन तुम्हाला लहरी सिग्नल पाठवतात आणि त्यामुळे तुम्हाला करंट जाणवतो.
हे चिंताजनक आहे का?
ही शरीर यंत्रणेची एक सोपी प्रक्रिया आहे. शरीरात व्हिटॅमिन बी 12, बी 6 आणि बी 1 ची कमतरता हे यामगाचे कारण असल्याचे डॉक्टरांचे मत आहे. जर एखाद्या व्यक्तीला दिवसातून अनेक वेळा जास्त करंटचा त्रास होत असेल तर त्याने डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा. काहींना धातूच्या वस्तूला स्पर्श केल्यानेच असा विद्युतप्रवाह जाणवतो, असे डॉ.गुप्ता यांनी सांगितले.
उपाय काय आहे?
हिवाळ्यात करंट जास्त असतो. त्यामुळे वेळोवेळी पायांनी जमिनीला स्पर्श करत राहा. त्यामुळे शरीरातील साठलेला इलेक्ट्रॉन चार्ज जमिनीवर जातो. पायात शूज घातले असतील तर कोपरांनी किंवा हातांनी वेळोवेळी भिंतीला स्पर्श करण्याचा प्रयत्न करावा.