ગુજરાત સરકારે 40 જજોને મેરિટ બહાર આપ્યું પ્રમોશન: રાહુલને સજા આપનારને વર્માનું હવે શું થશે?

Gujarat Judges Promtion Row: સુપ્રીમ કોર્ટે આખરે ગુજરાતના ન્યાયાધીશોના પ્રમોશન પર સ્ટે મૂકી દીધો છે. 8મી મેના રોજ સુનાવણી બાદ કોર્ટે ચુકાદો અનામત રાખ્યો હતો. સુપ્રીમ કોર્ટના નિર્ણય બાદ પ્રમોશનની યાદીમાંથી મોટી સંખ્યામાં જજોના નામ હટાવવામાં આવશે.

ગુજરાતના 68 ન્યાયાધીશોની બઢતી પર સુપ્રીમ કોર્ટે આપેલા સ્ટેની અસર રાજ્યના ન્યાયતંત્ર પર પડશે. ગુજરાત હાઈકોર્ટ દ્વારા તૈયાર કરાયેલી બઢતી યાદીમાંથી 40 જજોના નામ કાઢી નાખવામાં આવશે. સુપ્રીમ કોર્ટના નિર્ણય બાદ હવે ગુજરાત હાઈકોર્ટે 65 ટકા ક્વોટા સિસ્ટમ હેઠળ મેરિટ અને સિનિયોરિટીના સિદ્ધાંત સાથે પરીક્ષાના માર્કસને ધ્યાનમાં રાખીને નવી યાદી બનાવવી પડશે. આ કેસમાં 68માંથી 40 જજોના નામ જૂની યાદીમાંથી કાઢી નાખવામાં આવશે.

હાઈકોર્ટની કાર્યવાહી પર સવાલ
ગુજરાત હાઈકોર્ટે સિનિયોરિટી-કમ-મેરિટ સિદ્ધાંત સાથે પરીક્ષાના માર્ક્સ ઉમેરીને બઢતી યાદી તૈયાર કરી હતી. સુપ્રીમ કોર્ટ બાદ મેરીટ-કમ-સીનિયોરીટી-સિદ્ધાંત અને પરીક્ષાના આધારે યાદી તૈયાર કરવામાં આવશે. આવી સ્થિતિમાં 124થી વધુ માર્ક્સ મેળવીને પણ લિસ્ટમાં સ્થાન મેળવનાર ન્યાયિક અધિકારીઓ બહાર થઈ જશે. એક અંદાજ મુજબ આ નિર્ણયથી લગભગ 40 જજોના પ્રમોશનને અસર થશે. 

વર્તમાન યાદીમાં માત્ર 28 નામ જ આગળની યાદીમાં રહી શકશે. સુપ્રીમ કોર્ટે પોતાના વચગાળાના આદેશમાં જે પ્રકારની કડક ટિપ્પણી કરી છે. તેણે ગુજરાત હાઈકોર્ટની પ્રક્રિયા પર સવાલો ઉઠાવ્યા છે. સુપ્રીમ કોર્ટના જસ્ટિસ એમ.આર.શાહ અને જસ્ટિસ સીટી રવિકુમારે હાઈકોર્ટના પ્રમોશન લિસ્ટ અને સરકારના નોટિફિકેશન બંનેને ખોટા ગણાવ્યા હતા.

જ્યારે શું થયું

• ઑક્ટોબર 16, 2022: ગુજરાત હાઈકોર્ટે ન્યાયિક અધિકારીઓની બઢતી માટે લેખિત પરીક્ષા લીધી.
• નવેમ્બર 16, 2022: ગુજરાત હાઈકોર્ટે 175 ન્યાયિક અધિકારીઓની યાદી જાહેર કરી જેઓ પરીક્ષામાં કવોલિફાય થયા હતા.
• 10 માર્ચ, 2023: વરિષ્ઠ સિવિલ જજના પસંદગીના ન્યાયિક અધિકારીઓની યાદી બહાર પાડી.
• 18 માર્ચ, 2023: 68 ન્યાયાધીશોની નિમણૂક માટે જાહેરનામું બહાર પાડ્યું. આ યાદીમાં જજ એચએચ વર્માનો પણ સમાવેશ થાય છે.
• 28 માર્ચ, 2023: હાઈકોર્ટની પ્રમોશન લિસ્ટ સામે સુપ્રીમ કોર્ટમાં અપીલ દાખલ કરવામાં આવી.
• 5 એપ્રિલ, 2023: આ કેસ સુપ્રીમ કોર્ટમાં સુનાવણી માટે નોંધવામાં આવ્યો હતો.
• 10 એપ્રિલ, 2023: પ્રમોશનને પડકારતા કેસ સાથે સંબંધિત તથ્યોની ચકાસણી કરવામાં આવી.
• 13 એપ્રિલ, 2023: સુપ્રીમ કોર્ટે રાજ્ય સરકાર અને ગુજરાત હાઈકોર્ટના રજિસ્ટ્રાર જનરલને 18 એપ્રિલે પસાર કરેલા રાજ્ય સરકારના પ્રમોશન ઓર્ડર પર નારાજગી વ્યક્ત કરીને નોટિસ પાઠવી.
• 28 એપ્રિલ, 2023: સુપ્રીમ કોર્ટે રાજ્ય સરકાર દ્વારા દર્શાવવામાં આવેલી ઉતાવળ પર ટિપ્પણી કરી અને કહ્યું કે ઉતાવળ કરવાની જરૂર નથી કારણ કે પસંદગી 2022 માં થઈ ગઈ છે.

8 મે, 2023: સુપ્રીમ કોર્ટમાં આ કેસની સુનાવણી પૂર્ણ થઈ છે. આ અંગે પણ ભારે ચર્ચા જાગી હતી. કોર્ટે ચુકાદો અનામત રાખ્યો હતો. 12 મેના રોજ વચગાળાનો આદેશ જાહેર કરવામાં આવ્યો હતો. ગુજરાત સરકારના કાયદા વિભાગમાં અન્ડર સેક્રેટરી તરીકે કાર્યરત રવિકુમાર મહેતા અને રાજ્ય કાનૂની સેવા સત્તામંડળમાં મદદનીશ નિયામક સચિન મહેતા દ્વારા ન્યાયાધીશોની બઢતીને પડકારવામાં આવી હતી. તેમણે તેમની અરજીમાં જણાવ્યું હતું કે ભરતીના નિયમો મુજબ, જિલ્લા ન્યાયાધીશની જગ્યા મેરિટ-કમ-વરિષ્ઠતાના સિદ્ધાંત સાથે યોગ્ય પરીક્ષા પાસ કર્યા પછી 65 ટકા અનામતને ધ્યાનમાં રાખીને ભરવામાં આવે છે. 

સુપ્રીમ કોર્ટે આ સિદ્ધાંતને માન્ય રાખ્યો છે. બંને ન્યાયિક અધિકારીઓએ 200 માંથી પરીક્ષામાં અનુક્રમે 135.5 અને 148.5 માર્ક્સ મેળવ્યા હતા. સુપ્રીમ કોર્ટના નિર્ણય બાદ આ બંને જજોને નવી યાદીમાં સ્થાન મળશે, કારણ કે બંનેના 124થી વધુ માર્કસ છે. તો 124થી ઓછા માર્કસ ધરાવતા 40 જજોના નામ પ્રમોશનની જૂની યાદીમાંથી કાઢી નાખવામાં આવશે.

જજ હરીશ હસમુખ વર્માનું શું થશે?
સુપ્રીમ કોર્ટના આદેશ બાદ પણ કોંગ્રેસ નેતા રાહુલ ગાંધીને સજા સંભળાવનાર જજ હરીશ હસમુખ વર્માનું નામ યાદીમાં રહેશે. તેણે પરીક્ષામાં 200 માર્કસમાંથી 127 માર્ક્સ મેળવ્યા છે. આવી સ્થિતિમાં 124 માર્કસના કટઓફમાં તેનું નામ દેખાતું નથી. હરીશ હસમુખ વર્માની બઢતી સાથે રાજકોટ ખાતે બદલી કરવામાં આવી છે. તેમને ADJ તરીકે બઢતી આપવામાં આવી છે. સુપ્રીમ કોર્ટના આદેશને કારણે આમાં થોડો ફેરફાર થઈ શકે છે. હવે હાઈકોર્ટ પર નિર્ભર છે કે તે નવું પ્રમોશન લિસ્ટ ક્યારે જાહેર કરશે