Lok Sabha Chunav: મોહન ગયા, નારાયણ બચ્યા, 2024માં ભાજપને કોણ પડકારશે? રાઠવાઓનો છે દબદબો

Lok Sabha Election 2024: ગુજરાતની આદિવાસી બહુલ બેઠક છોટા ઉદેપુર વિશે કહેવાય છે કે આ બેઠક પરથી માત્ર રાઠવા જ જીતે છે. હા, છોટા ઉદેપુર જિલ્લાની આ લોકસભા બેઠક પર રાઠવાઓનું વર્ચસ્વ છે, પરંતુ છેલ્લા કેટલાક સમયથી સત્તાધારી ભાજપે તેને પોતાનો ભગવો કિલ્લો બનાવી લીધો છે. આ જ કારણ છે કે 2019માં ભાજપ સતત ત્રીજી વખત જીત્યું અને કોંગ્રેસની વાપસીની આશા ઠગારી નીવડી. 2024ની ચૂંટણી માટે શતરંજના ચોપાટ ગોઠવાઈ રહ્યા છે ત્યારે આદિવાસી બહુલ બેઠક પર રાજકીય ગરમાવો દેખાતો નથી. તેનું એક કારણ એ પણ છે કે અહીં ભાજપ સૌથી મજબૂત છે અને કોંગ્રેસ ખૂબ નબળી પડી છે.

રાજકીય ચિત્ર બદલાયું છે
2019ની લોકસભા ચૂંટણીમાં વર્તમાન સાંસદ ગીતાબેન રાઠવા અને કોંગ્રેસના તત્કાલીન ધારાસભ્ય મોહન સિંહ રાઠવાના મોટા પુત્ર વચ્ચે થઈ હતી. જેમાં ગીતાબેન રાઠવા બીજી વખત જીતવામાં સફળ રહ્યા હતા. તેમણે રણજીત સિંહ રાઠવાને 3.77 લાખથી વધુ મતોથી હરાવ્યા હતા. હવે છોટા ઉદેપુરના રાજકારણના મોટા સુરમા ગણાતા મોહનસિંહ રાઠવા પોતે પણ ભાજપમાં જોડાયા છે. 2019ની લોકસભા ચૂંટણીમાં કોંગ્રેસ પાસે પ્રદેશની સાતમાંથી ચાર વિધાનસભા બેઠકો હતી. ત્યારે કોંગ્રેસને કારમી હાર મળી હતી. આવી સ્થિતિમાં કોંગ્રેસે 2022ની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં તમામ વિધાનસભા બેઠકો પર ભગવો લહેરાવ્યો છે ત્યારે સવાલ એ છે કે 2024ની ચૂંટણીમાં ભાજપનો પડકાર કોણ સંભાળશે?

કોંગ્રેસ શૂન્ય પર
છોટા ઉદેપુર જિલ્લો અગાઉ વડોદરાનો ભાગ હતો. છોટા ઉદેપુર જિલ્લામાં કુલ ત્રણ વિધાનસભા મતવિસ્તાર છે. જેમાં છોટા ઉદેપુર, જેતપુર અને સંખેડાનો સમાવેશ થાય છે. બાકીની ચાર વિધાનસભા અન્ય ત્રણ જિલ્લાની છે. જેમાં વડોદરા જિલ્લાની બે પાદરા અને ડભોઈ બેઠક, પંચમહાલ જિલ્લાની હાલોલ અને નર્મદા જિલ્લાની નાંદોદ વિધાનસભા બેઠકનો સમાવેશ થાય છે.

2022ની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં ભાજપે તમામ બેઠકો જીતી લીધી છે. મોહન સિંહ રાઠવાના નાના પુત્ર રાજેન્દ્ર સિંહ રાઠવા હવે છોટા ઉદેપુર વિધાનસભા બેઠક પરથી ધારાસભ્ય છે. આ લોકસભામાં કોંગ્રેસ પાસે પ્રદેશના સૌથી મોટા આદિવાસી નેતા તરીકે ભૂતપૂર્વ રેલ્વે રાજ્ય મંત્રી નારાયણ રાઠવા છે. હાલમાં તેઓ ગુજરાતમાંથી રાજ્યસભાના સભ્ય છે. નારાયણભાઈ રાઠવા આ પહેલા પાંચ વખત છોટા ઉદેપુર લોકસભા સીટ જીતી ચૂક્યા છે. તેઓ 2004માં ચૂંટણી જીતીને લોકસભા પહોંચ્યા હતા. તેથી તેમને યુપીએ-1 રેલ્વે રાજ્યમંત્રી બનાવવામાં આવ્યા હતા.

બંને પક્ષો તરફથી સ્થિતિ સ્પષ્ટ નથી
છોટા ઉદેપુરનું રાજકારણ રાઠવાઓની આસપાસ ફરે છે. હાલ અહીંથી ગીતાબેન રાઠવા સાંસદ છે. સાંસદ બન્યા પહેલાં તે જિલ્લા પંચાયતના સભ્ય હતા. તેઓને 2019 માં ટિકિટ મળી અને તેઓ સીધા સંસદ પહોંચ્યા હતા. અગાઉ રામ સિંહ રાઠવા અહીંથી પાર્ટીની ટિકિટ પર ચૂંટાયા હતા. રામ સિંહ રાઠવા અહીંથી ત્રણ વખત સંસદ સભ્ય તરીકે લોકસભા પહોંચ્યા હતા. એવી ચર્ચા છે કે ભાજપ કોઈ નવા ચહેરાને તક આપી શકે છે, એવી અટકળો પણ ચાલી રહી છે કે કોંગ્રેસના કોઈ નેતાને પણ તક મળી શકે છે, જોકે તેઓ હજુ પણ કોંગ્રેસમાં છે. આ વખતે કોંગ્રેસમાંથી કોણ લડશે? આ અંગે હજુ સુધી કોઈ ચર્ચા થઈ નથી.

રાઠવા જીતી રહ્યા છે
1967 અને 1971ની ચૂંટણીને બાદ કરતાં આ લોકસભા બેઠક પર માત્ર રાઠવા જ જીતી શક્યા છે. મનુભાઈ પટેલ પછી પ્રભુદાસ પટેલ અનુક્રમે આ બંને ચૂંટણી જીત્યા. આ પછી 1977માં અમર સિંહ રાઠવા આ સીટ પરથી જીત્યા હતા. તે સતત ત્રણ વખત જીત્યા હતા. આ પછી કોંગ્રેસ સતત ચાર વખત અને કુલ પાંચ વખત જીતી છે. આ પછી રામ સિંહ રાઠવા ત્રણ વખત અને ગીતાબેન રાઠવા એક વખત જીત્યા હતા, જોકે કોંગ્રેસના મજબૂત નેતા અમર સિંહ રાઠવાની પુત્રી રાધિકા રાઠવા પણ હવે રાજકારણમાં છે. તે છોટા ઉદેપુર આમ આદમી પાર્ટીના પ્રમુખ છે.